«Πράσινο φως» στους νέους κανόνες για τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων από το Συμβούλιο της ΕΕ

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

Στις 21 Φεβρουαρίου 2018 οι πρέσβεις της ΕΕ ενέκριναν τη θέση του Συμβουλίου σχετικά με την αναθεώρηση των κανόνων για τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων. Η βουλγαρική Προεδρία μπορεί έτσι να αρχίσει διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Στο στόχαστρο των τροποποιήσεων βρίσκονται ορισμένες καταχρηστικές πρακτικές, όπως η δημιουργία τεχνητών οντοτήτων για τη λήψη κεφαλαίων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Οι τροποποιημένοι κανόνες θα εξασφαλίσουν δικαιότερη κατανομή των πόρων και θα επιτρέψουν την αυστηρότερη επιβολή της νομοθεσίας σε περιπτώσεις απάτης.

«Πρόκειται για μια επίκαιρη πρόταση, που θα βοηθήσει ώστε τα χρήματα των ευρωπαίων φορολογουμένων να χρησιμοποιούνται για τους σκοπούς για τους οποίους προορίζονται», δήλωσε η κ. Monika Payanotova, Αναπληρώτρια Υπουργός αρμόδια για τη βουλγαρική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ.

«Το Συμβούλιο επιθυμεί να προχωρήσει γρήγορα, προκειμένου να θεσπιστούν οι νέοι κανόνες πριν από τις ευρωεκλογές του 2019», προσέθεσε η ίδια.

Οι βασικές προτεινόμενες αλλαγές

Το Συμβούλιο τάσσεται υπέρ της αναθεώρησης των προϋποθέσεων για τον σχηματισμό ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων, ώστε να μπορούν να υποστηρίζουν τη δημιουργία τους μόνο εθνικά κόμματα και όχι πια μεμονωμένα πρόσωπα. Επιδίωξη είναι τα κόμματα να έχουν γνήσια ευρωπαϊκή διάσταση, με πραγματική εκπροσώπηση σε τουλάχιστον ένα τέταρτο των κρατών μελών.

Επιπλέον, θα μεταβληθεί η κλείδα κατανομής για τη διάθεση των κεφαλαίων.

Διαβάστε επίσης: Έρχονται νέοι κανόνες για τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων

Στην εντολή του, το Συμβούλιο τάσσεται υπέρ της κατανομής του 10% του συνολικού προϋπολογισμού κατά τρόπο ισόποσο μεταξύ όλων των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων, αντί του 15%, που ισχύει σήμερα. Κατά συνέπεια, θα αυξηθεί το μερίδιο των κεφαλαίων που θα κατανέμεται στα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα κατ’ αναλογία προς τον αριθμό των ευρωβουλευτών που θα διαθέτουν και, άρα, προς τη στήριξη που θα έχουν λάβει στις ευρωεκλογές. Τα κίνητρα για τη δημιουργία πολιτικών μικροσχημάτων θα περιοριστούν, ενώ θα διατηρηθεί η προστασία για τα μικρά κόμματα.

Στην εντολή του, το Συμβούλιο στηρίζει επίσης τη θέσπιση χαμηλότερης απαίτησης συγχρηματοδότησης για τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα (από 15% σε 10% και 5%, αντιστοίχως), αναγνωρίζοντας το γεγονός ότι δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στο υφιστάμενο κατώτατο όριο. Οι προϋποθέσεις για τη διαγραφή ορίζονται λεπτομερέστερα και τα φυσικά πρόσωπα που ενέχονται σε υποθέσεις απάτης θα υποχρεούνται να επιστρέψουν τα κεφάλαια που έχουν δαπανήσει παρατύπως.

Τα επόμενα στάδια

Οι διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τους νέους κανόνες αναμένεται να ξεκινήσουν σύντομα. Στόχος του Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου είναι να έχουν τεθεί σε ισχύ οι κανόνες πριν από το τέλος του Ιουνίου, οπότε πρόκειται να δημοσιευθεί η πρόσκληση υποβολής αιτήσεων χρηματοδότησης για το 2019.

Ιστορικό

Τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα προβλέπονται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (στο άρθρο 10 παράγραφος 4 της Συνθήκης), η οποία αναγνωρίζει τον ρόλο τους «στην διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής συνείδησης και στην έκφραση της βούλησης των πολιτών της Ένωσης».

Οι κανόνες για την καταχώριση και τη χρηματοδότησή τους καθορίζονται στον κανονισμό αριθ. 1141/2014, ο οποίος καλύπτει επίσης τα ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα που συνδέονται με ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα. Με τον κανονισμό δημιουργήθηκε η αρχή για τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και τα ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα, η οποία αποφασίζει για την καταχώρισή τους και ελέγχει πώς χρησιμοποιούν τη χρηματοδότηση που λαμβάνουν.

Το 2018, από τον προϋπολογισμό της ΕΕ λαμβάνουν χρηματοδότηση 12 ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και 10 ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα.