Το Erasmus+ συμβάλλει στη δημιουργία θετικής εικόνας για την Ευρωπαϊκή Ένωση

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

Το Erasmus+ είναι ένα επιτυχημένο ευρωπαϊκό προϊόν το οποίο, ωστόσο, χρειάζεται βελτίωση ως προς τη μέτρηση των επιδόσεων, σύμφωνα με νέα έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ).

Συγκεκριμένα, η ειδική έκθεση αριθ. 22/2018, με τίτλο «Η κινητικότητα στο πλαίσιο του Erasmus+: εκατομμύρια συμμετέχοντες και πολύπλευρη η ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία, η μέτρηση των επιδόσεων όμως χρήζει περαιτέρω βελτιώσεων», η οποία δημοσιεύθηκε στις 6-09-2018, καταλήγει ότι η κινητικότητα των μαθητών στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+ δημιουργεί πολλές μορφές ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας και ασκεί θετική επιρροή στον τρόπο με τον οποίο οι συμμετέχοντες διάκεινται έναντι της ΕΕ, κάτι που δεν θα ήταν δυνατό να επιτύχουν οι χώρες, εάν ενεργούσαν μόνες τους.

Ωστόσο, σύμφωνα με το ΕΕΣ, οι δείκτες που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση των επιδόσεων του προγράμματος θα έπρεπε να είναι καλύτερα ευθυγραμμισμένοι με τους στόχους του και προσθέτουν ότι, παρά την ως έναν βαθμό απλούστευση, οι διαδικασίες υποβολής αιτήσεων και αναφορών παραμένουν άκρως περίπλοκες.

Στόχος του προγράμματος Erasmus+ είναι να παρέχει σε εκπαιδευόμενους και εργαζόμενους τη δυνατότητα να αποκτήσουν δεξιότητες και να εξελιχθούν σε ατομικό, κοινωνικο-εκπαιδευτικό και επαγγελματικό επίπεδο μέσω σπουδών, κατάρτισης, εργασιακής εμπειρίας ή εθελοντισμού στο εξωτερικό.

Αποβλέπει επίσης στη βελτίωση της ποιότητας και στην ενίσχυση της καινοτομίας, της αριστείας και της διεθνοποίησης εκπαιδευτικών οργανισμών.

Οι ελεγκτές αξιολόγησαν τις επιδόσεις και την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία της δράσης «κινητικότητα» του Erasmus+, κεντρικής δράσης του προγράμματος στους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, στην οποία αναλογεί πάνω από το ήμισυ του ύψους 16,45 δισεκατομμυρίων ευρώ προϋπολογισμού. Έως τον Ιανουάριο του 2018, πάνω από 2,3 εκατομμύρια εκπαιδευόμενοι και εργαζόμενοι ωφελήθηκαν από τη δράση «κινητικότητα» του Erasmus+.

Συνολικά, η δράση «κινητικότητα» του Erasmus+ έχει επιτύχει την πλειονότητα των στόχων που τη συνόδευαν. Επικριτική είναι, ωστόσο, η στάση των ελεγκτών όσον αφορά το γεγονός ότι οι δείκτες που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση των επιδόσεων του προγράμματος θα έπρεπε να είναι καλύτερα ευθυγραμμισμένοι με τους στόχους του.

Σε σύγκριση με προηγούμενα προγράμματα, το Erasmus+ εισήγαγε πολλές καινοτομίες που σκοπό είχαν την απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών στον τομέα της κινητικότητας. Ωστόσο, οι διαδικασίες υποβολής αιτήσεων και αναφορών παραμένουν άκρως περίπλοκες, δηλώνουν οι ελεγκτές. Επιπλέον, ο καινοτόμος μηχανισμός εγγύησης σπουδαστικών δανείων δεν έχει αποφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Για το μελλοντικό πρόγραμμα Erasmus+, οι ελεγκτές συνιστούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή:

• να προτείνει και άλλα στοιχεία που να προσδίδουν ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία, τα οποία πρέπει να ιεραρχούνται κατά το στάδιο της έγκρισης του έργου, να παρακολουθούνται και να αποτελούν αντικείμενο αναφορών,
• να βελτιώσει τη μέτρηση των στόχων που επιτυγχάνονται και να προτεραιοποιεί τις επιδόσεις κατά την κατανομή πόρων,
• να απλουστεύσει περαιτέρω το σύστημα προκειμένου να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος, με βελτιωμένα εργαλεία ΤΠ,
• να εντάξει στη δράση «κινητικότητα» του Erasmus+ τους μαθητές και να εξετάσει το ενδεχόμενο εξασφάλισης μεγαλύτερης ευελιξίας για τους διδακτορικούς φοιτητές,
• να αξιολογήσει το ενδεχόμενο επανεισαγωγής της χρηματοδότησης για την παραδοσιακή διδασκαλία γλωσσών σε τάξη, και
• να εντάξει την κινητικότητα διδακτορικών και προπτυχιακών σπουδαστών στον μηχανισμό εγγύησης σπουδαστικών δανείων.

Δήλωση

«Το Erasmus+ έχει προσφέρει σε εκατομμύρια ανθρώπους τη δυνατότητα να σπουδάσουν, να καταρτιστούν και να εργαστούν στο εξωτερικό, γεγονός που έχει αναγάγει το πρόγραμμα σε ένα γνωστό και επιτυχημένο ευρωπαϊκό προϊόν» δήλωσε ο Rimantas Šadžius, Μέλος του ΕΕΣ και αρμόδιος για την έκθεση. «Μέσω της δράσης “κινητικότητα” του Erasmus+ εξασφαλίζεται ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία με πολλούς τρόπους, πέραν αυτών που προβλέπονται στη νομική βάση, όπως με τη στρατηγική προσέγγιση στην κινητικότητα, την ενίσχυση του αισθήματος της ευρωπαϊκής ταυτότητας και την πολυγλωσσία. Τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να αξιολογούνται στο πλαίσιο της αξιολόγησης των επιδόσεων.»

Ιστορικό

Το πρόγραμμα Erasmus+ υποστηρίζει δράσεις στους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού, με συνολικό προϋπολογισμό 16,45 δισεκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο 2014-2020. Το πρόγραμμα καλύπτει την τριτοβάθμια εκπαίδευση, την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, τη σχολική εκπαίδευση, την εκπαίδευση ενηλίκων, τους νέους και τον αθλητισμό. Το 80% του προγράμματος υλοποιείται από τις εθνικές μονάδες στο πλαίσιο της έμμεσης διαχείρισης.

Ένας υψηλότερου επιπέδου στόχος του Erasmus+ είναι να βοηθήσει τις ευρωπαϊκές χώρες να εκσυγχρονιστούν και να βελτιώσουν τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισής τους, ενισχύοντας τον ρόλο τους ως κινητήριων μοχλών για την ανάπτυξη, την απασχόληση, την ανταγωνιστικότητα, την καινοτομία και την κοινωνική ένταξη.

Υπενθυμίζεται ότι το ΕΕΣ παρουσιάζει τις ειδικές εκθέσεις του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ, καθώς και σε άλλους ενδιαφερομένους, όπως σε εθνικά κοινοβούλια, παράγοντες του ενδιαφερόμενου κλάδου και εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών. Στη συντριπτική πλειονότητά τους, οι συστάσεις που διατυπώνουν οι ελεγκτές στις εκθέσεις τους υλοποιούνται.

Το πλήρες κείμενο της έκθεσης είναι διαθέσιμο στον ιστότοπο του ΕΕΣ (eca.europa.eu)