Δριμεία κριτική για τον τρόπο διορισμού του Γεν. Γραμματέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, M. Selmayr

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

Κατόπιν ενδελεχούς έρευνας η οποία βασίστηκε σε δύο υποβληθείσες αναφορές, η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια, Emily O'Reilly, εντόπισε τέσσερις περιπτώσεις κακοδιοίκησης αναφορικά με τη διαδικασία διορισμού του Γενικού Γραμματέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Φεβρουάριο 2018.

Οι περιπτώσεις αυτές κακοδιοίκησης συνίστανται στο γεγονός ότι η Επιτροπή δεν ακολούθησε τους σχετικούς κανόνες ορθά είτε ως προς το γράμμα είτε ως προς το πνεύμα τους. Η Επιτροπή δημιούργησε μία τεχνητή αίσθηση επείγοντος για την πλήρωση της θέσης του Γενικού Γραμματέα της, προκειμένου να δικαιολογήσει τη μη δημοσίευση προκήρυξης πλήρωσης της θέσης. Επιπλέον, διεξήγαγε μία διαδικασία επιλογής Αναπληρωτή Γενικού γραμματέα, όχι για να πληρώσει την εν λόγω θέση, αλλά για να προωθήσει τον κύριο Selmayr στη θέση του Γενικού Γραμματέα με μία ταχεία διαδικασία διορισμού σε δύο στάδια.

Πρόσθετα, η Διαμεσολαβήτρια παρατηρεί ότι οι ανακοινώσεις της Επιτροπής στο ζήτημα αυτό, οι οποίες ήγειραν εύλογες αμφιβολίες, αποτελούσαν επί της ουσίας υπερασπιστικές απολογίες, ελιγμούς αποφυγής και ενίοτε επιθετικές δηλώσεις.

«Η έρευνά μας βασίστηκε στον έλεγχο χιλιάδων σελίδων εσωτερικών εγγράφων της Επιτροπής και δείχνει τα ακριβή βήματα που ακολούθησε η Επιτροπή προκειμένου να παρουσιάσει την όλη διαδικασία διορισμού ως απολύτως φυσιολογική».

«Όλα αυτά τα βήματα έθεσαν σε κίνδυνο τα υψηλά πρότυπα της ενωσιακής διοικητικής μηχανής και, κατά συνέπεια, την εμπιστοσύνη των πολιτών».

«Το Κολλέγιο των Επιτρόπων έχει συλλογική ευθύνη για την συγκεκριμένη υπόθεση κακοδιοίκησης. Είναι αξιοσημείωτο ότι κανένας Επίτροπος  δεν φάνηκε να αμφισβητεί τη διαδικασία διορισμού του Γενικού Γραμματέα, γεγονός το οποίο στη συνέχεια έδωσε τροφή για εύλογη ανησυχία», δήλωσε η κα. O’Reilly.

Η Διαμεσολαβήτρια καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει μία συγκεκριμένη και ξεχωριστή διαδικασία διορισμού του Γενικού Γραμματέα της προκειμένου να αποφευχθεί η επανάληψη τέτοιων φαινομένων κακοδιοίκησης. Η διαδικασία θα πρέπει να περιλαμβάνει δημοσίευση προκήρυξης για την πλήρωση κενής θέσης, τη θέση αυτής στην ημερήσια διάταξη της εβδομαδιαίας συνάντησης των Επιτρόπων  καθώς και την συμμετοχή εξωτερικών εμπειρογνωμόνων στη συμβουλευτική επιτροπή διορισμού.

Η Διαμεσολαβήτρια επισημαίνει ότι η έρευνά της δεν αφορούσε την αξιολόγηση αυτού καθαυτού του κυρίου Selmayr, ο οποίος, όπως τονίζει η ίδια, είναι ένας ικανός και αφοσιωμένος αξιωματούχος της ΕΕ.

Αναλυτική παρουσίαση των περιστατικών κακοδιοίκησης:

1) Δεν ελήφθησαν τα κατάλληλα μέτρα για την αποτροπή του κινδύνου σύγκρουσης συμφερόντων εξαιτίας της συμμετοχής του κυρίου Selmayr και/ή άλλων μελών του Γραφείου του Προέδρου της Επιτροπής στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για τη δημιουργία και την έγκριση της προκήρυξης πλήρωσης της θέσης του Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα (μία κενή θέση για την οποία κατά πάσα πιθανότητα ο κος. Selmayr ήξερε ότι θα υποβάλλει υποψηφιότητα, όπερ και έπραξε στη συνέχεια).

2) Δεν διασφαλίστηκε η σύνθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής Διορισμών (CCA), για την επιλογή Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα, σύμφωνα με το άρθρο 10 του Κανονισμού της CCA.

3) Διεξήχθη διαδικασία επιλογής Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα, η οποία δεν δεν αφορούσε εν τοις πράγμασι τον δηλωμένο σκοπό πλήρωσης της εν λόγω κενής θέσης, παρά διασφάλιζε ότι κος. Selmayr θα μπορούσε να διοριστεί εκ νέου ως Γενικός Γραμματέας.  

4) Δημιουργήθηκε τεχνητή κατάσταση επείγοντος για την πλήρωση της θέσης του Γενικού Γραμματέα, καθώς η επικείμενη συνταξιοδότηση του κυρίου Italianer (του προκατόχου του κυρίου Selmayr) κρατήθηκε μυστική. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, η Επιτροπή θα έπρεπε να είχε ξεκινήσει μία διαδικασία εύρεσης και αξιολόγησης πιθανών υποψηφιοτήτων για τη θέση του Γενικού Γραμματέα, πριν συνταξιοδοτηθεί ο κος. Italianer. 

Ιστορικό

Η έρευνα της Διαμεσολαβήτριας βασίστηκε σε δύο αναφορές, οι οποίες υποβλήθηκαν από δύο διαφορετικές αντιπροσωπείες μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (μία γαλλική και μία ολλανδική).

Η κα. O’Reilly άνοιξε την έρευνα τον Μάιο 2018 μετά από το σχετικό Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Έθεσε επτά ερωτήματα στην Επιτροπή, συμπεριλαμβανομένων μεταξύ άλλων το τί αποκόμισε η ίδια η Επιτροπή από την όλη κατάσταση και το πώς θα εγγυηθεί τη μη επανάληψη παρόμοιων καταστάσεων στο μέλλον.   

Οι υπηρεσίες της Διαμεσολαβήτριας είχαν αρκετές συναντήσεις με την Επιτροπή για τη διενέργεια ελέγχου, προκειμένου να εξετάσουν όλα τα έγγραφα τα οποία σχετίζονταν με τη διαδικασία διορισμού. Αυτό επέτρεψε στην Διαμεσολαβήτρια να καταρτίσει ένα αναλυτικό χρονοδιάγραμμα των γεγονότων και των αποφάσεων που οδήγησαν τελικά στον διορισμό (το οποίο περιλαμβάνεται στην Πρόταση της Διαμεσολαβήτριας).

Το πλήρες κείμενο της Πρότασης της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα της (ombudsman.europa.eu)