«Παρελθόν» το geo-blocking στην ΕΕ από τη Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

• Οι νέοι κανόνες, οι οποίοι βάζουν τέλος στον αδικαιολόγητο γεωγραφικό αποκλεισμό στο Διαδίκτυο, τίθενται σε εφαρμογή τη Δεύτερα
• Οι καταναλωτές θα μπορούν να πραγματοποιούν τις αγορές τους ηλεκτρονικά στην ΕΕ χωρίς να εμποδίζονται ή να ανακατευθύνονται
• Οι διασυνοριακοί καταναλωτές θα τυγχάνουν της ίδιας μεταχείρισης με τους εγχώριους καταναλωτές, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στις ίδιες τιμές

Τη Δευτέρα, 3 Δεκεμβρίου 2018 τίθεται σε ισχύ ο νέος κανονισμός που προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Μάιο του 2016 και υπερψηφίστηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Φεβρουάριο του 2018, με τον οποίο τίθεται τέλος στον αδικαιολόγητο γεωγραφικό αποκλεισμό στο διαδίκτυο.  

Οι Ευρωπαίοι δεν θα χρειάζεται να ανησυχούν μήπως τους αποκλείσει ή τους εκτρέψει κάποιος ιστότοπος, απλώς και μόνο επειδή οι ίδιοι ή η πιστωτική τους κάρτα προέρχονται από άλλη χώρα. Όπου κι αν βρίσκονται στην ΕΕ, θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες μέσω διαδικτύου. Έτσι, με τους νέους κανόνες θα έχουν μεγαλύτερη και ευκολότερη διασυνοριακή πρόσβαση σε προϊόντα, κρατήσεις ξενοδοχείων, ενοικιάσεις αυτοκινήτων, φεστιβάλ μουσικής ή εισιτήρια θεματικών πάρκων στην ΕΕ.

Δηλώσεις

Ο Αντιπρόεδρος Ψηφιακής Ενιαίας Αγοράς Άντρους Άνσιπ, η Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, Βιομηχανίας, Επιχειρηματικότητας και ΜΜΕ Ελζμπιέτα Μπιενκόφσκα, η Επίτροπος Δικαιοσύνης, Καταναλωτών και Ισότητας των Φύλων Βιέρα Γιούροβα και η Επίτροπος Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας κα Μαρίγια Γκαμπριέλ, δήλωσαν σχετικά:

«Το 2015, 63% των ιστότοπων δεν επέτρεπε σε καταναλωτές να πραγματοποιούν αγορές από άλλη χώρα της ΕΕ. Ως εκ τούτου, τα δύο τρίτα περίπου των καταναλωτών δεν μπορούσαν να πραγματοποιήσουν τις ηλεκτρονικές αγορές που επιθυμούσαν στο εξωτερικό. Στις 3 Δεκεμβρίου θέτουμε τέλος στην πρακτική αυτή. Επιθυμούμε μια Ευρώπη χωρίς φραγμούς, και αυτό σημαίνει άρση των φραγμών και στις ηλεκτρονικές αγορές.

Ο τερματισμός του αδικαιολόγητου γεωγραφικού αποκλεισμού, σε συνδυασμό με την κατάργηση των τελών περιαγωγής, τους νέους κανόνες για την προστασία των δεδομένων και τη δυνατότητα των πολιτών να έχουν πρόσβαση στο διαδικτυακό τους περιεχόμενο όταν ταξιδεύουν, αποτελεί μία ακόμη βασική πρωτοβουλία που καθιστά την Ψηφιακή Ενιαία Αγορά πραγματικότητα για όλους και παρέχει απτά οφέλη στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις.

Οι νέοι κανόνες θα επιτρέψουν στους καταναλωτές να έχουν στη διάθεσή τους μεγαλύτερη επιλογή προϊόντων σε ανταγωνιστικές τιμές και, κατά συνέπεια, καλύτερες προσφορές. Ταυτόχρονα, οι επιχειρήσεις θα επεκτείνουν τη βάση πελατών τους πέραν των συνόρων και θα επωφελούνται από χαμηλότερο κόστος συναλλαγής και χαμηλότερο διοικητικό κόστος. Ο κανονισμός αποτελεί επίσης τμήμα μιας ευρύτερης προσπάθειας της ΕΕ για την ενίσχυση του ηλεκτρονικού εμπορίου στο πλαίσιο της ενιαίας αγοράς. Η προσπάθεια αυτή περιλαμβάνει μέτρα για την καλύτερη προστασία των καταναλωτών στο διαδίκτυο, την εξασφάλιση μιας πιο προσιτής οικονομικά διασυνοριακής παράδοσης δεμάτων και την απλούστευση των κανόνων ΦΠΑ για να καταστεί ευκολότερη η αγορά και η πώληση αγαθών ηλεκτρονικά.  

Καλούμε τώρα όλα τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την αποτελεσματική εφαρμογή των κανόνων αυτών και να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την αποτελεσματική επιβολή του κανονισμού ήδη από την πρώτη ημέρα. Ζητούμε επίσης να επιτευχθεί συμφωνία σχετικά με εναρμονισμένους κανόνες για την πώληση ψηφιακών αγαθών και υπηρεσιών και για τις ηλεκτρονικές αγορές. Όλα αυτά τα στοιχεία είναι καθοριστικής σημασίας για τη δημιουργία μιας εύρυθμα λειτουργούσας και ανταγωνιστικής ψηφιακής ενιαίας αγοράς.»

Επιπλέον, η Róża Thun (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, Πολωνία), η οποία εισηγήθηκε τους νέους κανόνες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δήλωσε: «Ο παρών κανονισμός αποτελεί ένα ακόμα βήμα προς τη δημιουργία μίας πραγματικής ενιαίας αγοράς στην οποία όλοι οι καταναλωτές θα αντιμετωπίζονται ισότιμα. Όταν θα προβαίνουμε σε αγορές προϊόντων από το εξωτερικό, όλοι μας θα έχουμε στο εξής το δικαίωμα να τυγχάνουμε της ίδιας μεταχείρισης με τους εγχώριους καταναλωτές.

Πλέον δε θα στερούμαστε την πρόσβαση στην αγορά αγαθών και την παροχή ορισμένων υπηρεσιών. Ενίοτε, ίσως χρειαστεί να κανονίσουμε ένα δέμα να παραδοθεί με κάποιον άλλο πάροχο υπηρεσιών διανομών, επειδή ο πωλητής δε θα αποστέλλει το προϊόν στη χώρα μας. Εντούτοις, ο πωλητής δε μπορεί να μας πει πλέον: «δεν πουλάω σε σένα αυτό το προϊόν εξαιτίας της υπηκοότητάς σου, του τόπου κατοικίας σου ή της τοποθεσίας σου».

Η Ευρώπη χρειάζεται συγκεκριμένες λύσεις για όλους τους πολίτες της. Χρειαζόμαστε μία ευρωπαϊκή ενιαία αγορά χωρίς σύνορα και εμπόδια. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαπραγματεύτηκε σκληρά με τα κράτη μέλη για τη θέση σε εφαρμογή της συμφωνίας ήδη από τις αρχές του Δεκεμβρίου, προκειμένου οι Ευρωπαίοι να επωφεληθούν από περισσότερες επιλογές την περίοδο των χριστουγεννιάτικων αγορών τους.

Μετά τους νέους κανόνες για την περιαγωγή και την φορητότητα, είμαι πραγματικά περήφανη ότι, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καταφέραμε να βρούμε μία λύση στο πρόβλημα του αδικαιολόγητου γεωγραφικού αποκλεισμού. Η λύση αυτή θα εξυπηρετήσει εκατομμύρια πολιτών.»

Επόμενα βήματα

Τα κράτη μέλη είναι υπεύθυνα για την επιβολή του κανονισμού και πρέπει να δημιουργήσουν τις απαραίτητες δομές για να εξασφαλισθεί η ομαλή έναρξη της εφαρμογής του. Συγκεκριμένα, τα κράτη μέλη πρέπει να ορίσουν τους φορείς που θα αναλάβουν την επιβολή του κανονισμού, καθώς και τους φορείς που θα παρέχουν πρακτική βοήθεια στους καταναλωτές. Επιπλέον, τα κράτη μέλη πρέπει να καθορίσουν αποτελεσματικά, αναλογικά και αποτρεπτικά μέτρα τα οποία θα εφαρμόζονται σε περίπτωση παράβασης του κανονισμού.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα διεξαγάγει μια πρώτη επανεξέταση του κανονισμού για τον γεωγραφικό αποκλεισμό έως τον Μάρτιο του 2020. Η αξιολόγηση αυτή θα αφορά το ενδεχόμενο να επεκταθεί η αρχή της μη διακριτικής μεταχείρισης όσον αφορά την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες σε μη οπτικοακουστικές ηλεκτρονικά παρεχόμενες υπηρεσίες με κύριο χαρακτηριστικό το περιεχόμενο που προστατεύεται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, όπως ηλεκτρονικά βιβλία, μουσική, παιχνίδια και λογισμικό. Επίσης, θα εξετάσει εάν θα πρέπει να εξαλειφθούν και σε άλλους τομείς, όπως οι υπηρεσίες στον τομέα των μεταφορών και οι οπτικοακουστικές υπηρεσίες, τυχόν εναπομένοντες αδικαιολόγητοι περιορισμοί βάσει της ιθαγένειας, του τόπου διαμονής ή του τόπου εγκατάστασης.

Ιστορικό

Οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις, ιδίως οι ΜΜΕ, δείχνουν αυξανόμενο ενδιαφέρον για τις διασυνοριακές αγοραπωλησίες σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι ηλεκτρονικές πωλήσεις προϊόντων αυξάνονται κατά 22% ετησίως. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία δέκα έτη, το ποσοστό των Ευρωπαίων που πραγματοποιούν ηλεκτρονικές αγορές σχεδόν διπλασιάστηκε.

Ωστόσο, συχνά οι εμπορευόμενοι αρνούνται να πωλήσουν σε πελάτες από άλλο κράτος μέλος της ΕΕ ή να προσφέρουν εξίσου συμφέρουσες τιμές σε σύγκριση με τους τοπικούς πελάτες. Το 63% των ιστότοπων δεν επιτρέπουν στους καταναλωτές να πραγματοποιήσουν αγορά από άλλο κράτος μέλος της ΕΕ, σύμφωνα με τα ευρήματα μίας «κρυφής» έρευνας η οποία διενεργήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σχετικά με τα υλικά αγαθά, το υψηλότερο ποσοστό του αδικαιολόγητου γεωγραφικού αποκλεισμού αφορά τις ηλεκτρικές οικιακές συσκευές (86%), ενώ σχετικά με τις υπηρεσίες, οι ηλεκτρονικές κρατήσεις του τομέα μη-διαδικτυακής ψυχαγωγίας, όπως εισιτήρια για αθλητικά γεγονότα (40%), υπόκεινται τον περισσότερο αδικαιολόγητο γεωγραφικό αποκλεισμό.

Σκοπός του κανονισμού (ΕΕ) 2018/302 («κανονισμός για τον γεωγραφικό αποκλεισμό»), ο οποίος τίθεται σε ισχύ στις 3 Δεκεμβρίου, είναι η παροχή περισσότερων ευκαιριών στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις εντός της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ. Ειδικότερα, αντιμετωπίζει το πρόβλημα ορισμένων πελατών, οι οποίοι αδυνατούν να αγοράσουν αγαθά και υπηρεσίες από εμπορευόμενους που βρίσκονται σε διαφορετικό κράτος μέλος, ακόμη και με τους ίδιους όρους με τους κατοίκους της χώρας, απλώς και μόνο λόγω της ιθαγένειάς τους, του τόπου διαμονής ή του τόπου εγκατάστασής τους. Σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2015, μόνο 37 % των ιστότοπων επέτρεπαν όντως στους διασυνοριακούς πελάτες να φθάσουν στο τελικό στάδιο της αγοράς, πριν την ολοκληρώσουν εισάγοντας τα στοιχεία της πληρωμής. 

Ο κανονισμός για τον γεωγραφικό αποκλεισμό αποτελεί τμήμα μιας ευρύτερης δέσμης μέτρων που στοχεύουν στην ενίσχυση του ηλεκτρονικού εμπορίου στο πλαίσιο της ενιαίας αγοράς, όπως ο αναθεωρημένος κανονισμός για τη συνεργασία όσον αφορά την προστασία των καταναλωτών, οι νέοι κανόνες για τις υπηρεσίες διασυνοριακής παράδοσης δεμάτων, οι νέοι κανόνες για τις ψηφιακές συμβάσεις, καθώς και οι νέοι κανόνες ΦΠΑ για το ηλεκτρονικό εμπόριο.

Περισσότερες πληροφορίες

Ενημερωτικό δελτίο σχετικά με το πώς μπορείτε να επωφεληθείτε στο έπακρο ως καταναλωτής από το ηλεκτρονικό εμπόριο στην ΕΕ.

Σύντομος οδηγός σχετικά με τους κανόνες για τον γεωγραφικό αποκλεισμό για τους διαδικτυακούς πωλητές

Ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με τον γεωγραφικό αποκλεισμό με πληροφορίες για τις εθνικές αρχές που είναι αρμόδιες για την επιβολή των νέων κανόνων και την παροχή πρακτικής βοήθειας στους καταναλωτές

Πολιτική συμφωνία για τον τερματισμό του αδικαιολόγητου γεωγραφικού αποκλεισμού