Ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία σε ποινικές υποθέσεις: Εξελίξεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης

Το Συμβούλιο ενέκρινε σήμερα δύο εντολές με τις οποίες εξουσιοδοτεί την Επιτροπή αφενός να διαπραγματευθεί εξ ονόματος της ΕΕ συμφωνία με τις ΗΠΑ σχετικά με τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία για σκοπούς δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις και αφετέρου να συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις εντός του Συμβουλίου της Ευρώπης για ένα δεύτερο πρόσθετο πρωτόκολλο της σύμβασης για το κυβερνοέγκλημα.

Στόχος και των δύο είναι η διευκόλυνση της πρόσβασης σε ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία —όπως ηλεκτρονικά μηνύματα και έγγραφα που βρίσκονται στο υπολογιστικό νέφος— για να χρησιμοποιηθούν σε ποινικές διαδικασίες.

Εφόσον σε επόμενο στάδιο συναφθούν, οι δύο αυτές συμφωνίες θα συμπληρώσουν το πλαίσιο της ΕΕ σχετικά με την πρόσβαση στα ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία που συζητείται επί του παρόντος από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και για το οποίο το Συμβούλιο καθόρισε τη θέση του τον Δεκέμβριο του 2018 και τον Μάρτιο του 2019.Στο πλαίσιο των εντολών διαπραγμάτευσης, το Συμβούλιο τόνισε την ανάγκη να είναι οι συμφωνίες συμβατές με τη νομοθεσία της ΕΕ που συζητείται επί του παρόντος σχετικά με την πρόσβαση στα ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία.

Το Συμβούλιο υπογράμμισε επίσης την επιθυμία του να συμμετάσχει ενεργά στην προετοιμασία και τη διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων αυτών.

Γενικές πληροφορίες

Συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ για τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία

Η σύναψη συμφωνίας μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ θα δημιουργήσει ένα πλαίσιο συνεργασίας με τις ΗΠΑ, μεταξύ άλλων για την άμεση συνεργασία με τους παρόχους υπηρεσιών. Το πλαίσιο αυτό θα εξασφαλίσει την έγκαιρη πρόσβαση σε ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία συντομεύοντας σε 10 ημέρες το χρονικό διάστημα για την παροχή των ζητούμενων δεδομένων, διαδικασία που επί του παρόντος διαρκεί κατά μέσον όρο 10 μήνες. Θα περιλαμβάνει επίσης ισχυρές εγγυήσεις για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Επί του παρόντος, οι πάροχοι υπηρεσιών που είναι εγκατεστημένοι στις ΗΠΑ συνεργάζονται με τις ευρωπαϊκές διωκτικές αρχές σε εθελοντική βάση και δεν τους επιτρέπεται πάντοτε, βάσει του αμερικανικού δικαίου των ΗΠΑ, να παρέχουν τα ζητούμενα δεδομένα απευθείας στις ευρωπαϊκές αρχές που έχουν υποβάλει αίτηση για πρόσβαση σε ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία.

Δεύτερο πρόσθετο πρωτόκολλο της Σύμβασης της Βουδαπέστης

Τον Σεπτέμβριο του 2017 το Συμβούλιο της Ευρώπης ανέλαβε να καταρτίσει ένα δεύτερο πρόσθετο πρωτόκολλο της σύμβασης της Βουδαπέστης για το κυβερνοέγκλημα.

Στόχος του πρωτοκόλλου είναι να καθορίσει διατάξεις για ένα αποτελεσματικότερο και απλουστευμένο καθεστώς αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής, που θα επιτρέπει την άμεση συνεργασία με τους παρόχους υπηρεσιών άλλων κρατών μερών της σύμβασης καθώς και την επέκταση των αναζητήσεων σε διασυνοριακό επίπεδο.

Το καθεστώς αυτό θα συνοδεύεται από ισχυρές εγγυήσεις και απαιτήσεις προστασίας των δεδομένων. Το πλεονέκτημα μιας τέτοιας συμφωνίας είναι ότι θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε ολόκληρη την υφήλιο.

Επί του παρόντος, τα συμβαλλόμενα μέρη της σύμβασης ανέρχονται σε 63, συμπεριλαμβανομένων 26 κρατών μελών.

Επόμενα βήματα

Η Επιτροπή αναμένεται να αρχίσει σύντομα διαπραγματεύσεις με τις αμερικανικές αρχές. Όσον αφορά το πρωτόκολλο της σύμβασης της Βουδαπέστης, βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις μεταξύ όλων των μερών.