Επιπτώσεις από τη μη σύννομη λειτουργία μονάδας αδρανοποίησης υποπροϊόντων σφαγής (Συνήγορος του Πολίτη)

Στον Συνήγορο του Πολίτη προσέφυγαν κάτοικοι της περιοχής των Αγίων Θεοδώρων του Δήμου Ανδραβίδας-Κυλλήνης, διαμαρτυρόμενοι για τη μη τήρηση των περιβαλλοντικών όρων κατά τη λειτουργία μονάδας αδρανοποίησης υποπροϊόντων σφαγής, με αποτέλεσμα την έντονη όχληση, την περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής και επιπτώσεις στην υγεία.

Η Ανεξάρτητη Αρχή ζήτησε τον έλεγχο για τη διαπίστωση της ορθής λειτουργίας της επιχείρησης, της τήρησης των περιβαλλοντικών όρων και της διαχείρισης των υγρών, στερεών και αέριων αποβλήτων.

Από τις αρμόδιες για τη διενέργεια αυτοψίας υπηρεσίες, διαπιστώθηκαν σοβαρές παραβάσεις κατά τη λειτουργία της μονάδας. Μεταξύ άλλων, διαπιστώθηκε απουσία παρακολούθησης της ποιότητας αέριων εκπομπών, έκλυση δυσάρεστων οσμών, μη σύννομη διαχείριση υγρών αποβλήτων και μη αδειοδοτημένη αποθήκευση στερεών αποβλήτων. Εισηγήθηκαν κυρώσεις και επιβλήθηκαν διοικητικές ποινές (συνολικά 12 σε διάστημα τεσσάρων ετών, εκ των οποίων 10 αφορούσαν σε πρόστιμα και δύο σε προσωρινή διακοπή λειτουργίας), για τη λειτουργία επί μέρους εγκαταστάσεων της μονάδας χωρίς τις προβλεπόμενες άδειες, καθώς και λειτουργία καθ’ υπέρβαση των όρων των αδειών που διέθετε κατά παράβαση των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων, με αποτέλεσμα τη ρύπανση του περιβάλλοντος και την πρόκληση δυσμενών συνεπειών στη δημόσια υγεία.

Σε σύσκεψη της Αρχής με τους εμπλεκόμενους φορείς, εκείνη τόνισε την υποχρέωση για την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων και επεσήμανε ότι, στις περιπτώσεις έντονης υποβάθμισης και καθ’ υποτροπή πρόκλησης ρύπανσης από επιχείρηση, η οποία παραλείπει να συμμορφωθεί προς τα υποδεικνυόμενα μέτρα, δεν αρκεί η επιβολή αλλεπάλληλων προστίμων, αλλά απαιτείται, κατά το άρθρο 30 του Ν. 1650/86 όπως ισχύει σήμερα, η διακοπή της ρυπογόνου δραστηριότητας. Επιπλέον, επεσήμανε ότι η επίκληση της συνεισφοράς της εν λόγω μονάδας στην τοπική οικονομία και ανάπτυξη δεν μπορούν να αποτελούν άλλοθι ανεξέλεγκτης και παράτυπης λειτουργίας.

Κατόπιν σχετικής έρευνας που ανατέθηκε από την Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας στο Εργαστήριο Υγιεινής του Ιατρικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Πατρών, ανιχνεύτηκαν πολλές ιδιαίτερα οσμηρές ενώσεις, εξαιρετικά επιβλαβείς για την υγεία ακόμη και σε πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις. Κατά την εκτίμηση κινδύνου της σχετικής έρευνας, η πιθανότητα πρόκλησης δυσμενών επιδράσεων στην υγεία του εκτιθέμενου πληθυσμού είναι μεγαλύτερη της αποδεκτής.

Δεδομένου ότι δεν προβλέπονται στη νομοθεσία όρια και τρόπος μέτρησης της οσμής, η Αρχή εισηγήθηκε την επανεξέταση και, ενδεχομένως, την αναπροσαρμογή των όρων της ΑΕΠΟ για την εν λόγω μονάδα, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2010/75/ΕΕ «περί βιομηχανικών εκπομπών - ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης».

Ωστόσο, η επιχείρηση δεν συμμορφώθηκε πλήρως ως προς τα ζητήματα για τα οποία είχε επιβληθεί η προσωρινή διακοπή λειτουργίας της. Αντιθέτως, τόσο από τη μελέτη του Πανεπιστημίου Πατρών όσο και τον επανέλεγχο των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, προέκυψαν νέα επιβαρυντικά δεδομένα όσον αφορά στην μόλυνση του περιβάλλοντος και στον κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, γεγονός που αποδεικνύει ότι δεν τηρούσε τους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους αλλά και ότι αυτοί ήταν ανεπαρκείς.

Με απόφαση του Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε. Ηλείας, επιβλήθηκε στην εν λόγω επιχείρηση η διοικητική ποινή της οριστικής διακοπής λειτουργίας, για καθ’ υποτροπή μη συμμόρφωση στους κανόνες για την προστασία του περιβάλλοντος καθώς και την προστασία της υγείας και της ασφάλειας εργαζομένων και περιοίκων. Η επιχείρηση προσέφυγε κατά της απόφασης αυτής ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο εντέλει και απέρριψε την υποβληθείσα αίτηση ακυρώσεως (υπ’ αρ. 171/2021 απόφαση του Ε’ Τμήματος).