ΓΔΕΕ για υπόθεση ΛΑΡΚΟ: Η εγγύηση του Δημοσίου για δάνειο 30 εκατ. Ευρώ από την Αγροτική Τράπεζα το 2008 συνιστούσε πλεονέκτημα

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

Με τη δημοσιευθείσα στις 4-05-2022 απόφασή του, το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΓΔΕΕ)  επιβεβαίωσε την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά την οποία η εγγύηση του 2008 του Ελληνικού Δημοσίου για δάνειο 30 εκατομμυρίων Ευρώ που χορήγησε η Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος (ATE) στη Λάρκο συνιστούσε πλεονέκτημα.   

Σημειώνεται ότι το 2017 το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) διαπίστωσε πρώτη φορά ότι η Ελλάδα παρέβη τις υποχρεώσεις της σχετικά με την ανάκτηση των παράνομων και μη συμβατών με την εσωτερική αγορά ενισχύσεων (C-481/16). Kατόπιν νέας προσφυγής της Επιτροπής, τον Ιανουάριο του 2022, το Δικαστήριο υποχρέωσε την Ελλάδα να καταβάλει κατ’ αποκοπήν ποσό ύψους 5,5 εκατομμυρίων Ευρώ και χρηματική ποινή ύψους άνω των 4 εκατομμυρίων Ευρώ ανά εξάμηνο καθυστέρησης, διότι δεν ανέκτησε τις κρατικές ενισχύσεις που χορηγήθηκαν στη Λάρκο (C-51/20, βλ. και σχετικό άρθρο Lawspot).

Ιστορικό της υπόθεσης

H ΛΑΡΚΟ Γενική Μεταλλευτική & Μεταλλουργική ΑΕ (Λάρκο) ιδρύθηκε το 1989 και ειδικεύεται στην εξόρυξη και επεξεργασία μεταλλεύματος λατερίτη, την εξόρυξη λιγνίτη και την παραγωγή σιδηρονικελίου.

Τον Μάρτιο του 2013, η Επιτροπή κίνησε επίσημη διαδικασία ελέγχου για ορισμένα μέτρα στήριξης στη Λάρκο, που χορηγήθηκαν από το Ελληνικό Δημόσιο, κατά την περίοδο 2008-2011, με τη μορφή κρατικών εγγυήσεων και συμμετοχής του Δημοσίου στην αύξηση του κεφαλαίου της εταιρίας, συνολικού ύψους περίπου 136 εκατομμυρίων Ευρώ.

Τον Μάρτιο του 2014 εκδόθηκε απόφαση με την οποία η Επιτροπή έκρινε ότι οι ενισχύσεις αυτές ήταν παράνομες και μη συμβατές με την εσωτερική αγορά και έπρεπε να ανακτηθούν. Μεταξύ άλλων, η Επιτροπή θεώρησε ότι η «εγγύηση του 2008» εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου για δάνειο ύψους 30 εκατομμυρίων Ευρώ, το οποίο χορήγησε η Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος (ATE) στη Λάρκο, συνιστoύσε πλεονέκτημα, σημειώνοντας ότι δεν πληρούσε καμία από τις δύο ακόλουθες σωρευτικές προϋποθέσεις της ανακοίνωσης περί εγγυήσεων βάσει των οποίων μπορεί να αποκλεισθεί ο χαρακτηρισμός της ως κρατικής ενίσχυσης: εάν ο δανειολήπτης δεν αντιμετωπίζει οικονομικές δυσχέρειες και εάν καταβάλλεται για την εγγύηση τιμή που καθορίζεται βάσει των κριτηρίων της αγοράς. 

Τον Ιούνιο του 2014, η Λάρκο άσκησε ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου προσφυγή κατά της απόφασης της Επιτροπής. Η προσφυγή της απορρίφθηκε με την απόφαση της 1ης Φεβρουαρίου 2018 Λάρκο κατά Επιτροπής, Τ-423/14. Σύμφωνα με το Γενικό Δικαστήριο, η Επιτροπή δεν υπέπεσε σε σφάλμα εκτίμησης θεωρώντας ότι, ελλείψει αποδείξεων για το αντίθετο, οι ελληνικές αρχές γνώριζαν ή όφειλαν να γνωρίζουν τις οικονομικές δυσχέρειες της Λάρκο όταν χορηγήθηκε η «εγγύηση του 2008».

Με την απόφαση της 20ης Μαρτίου 2020 Λάρκο κατά Επιτροπής, C-244/18 P, το Δικαστήριο αναίρεσε το μέρος της απόφασης του Γενικού Δικαστηρίου που αφορά την «εγγύηση του 2008». Κατά τα λοιπά, το Δικαστήριο απέρριψε την αναίρεση της Λάρκο και ανέπεμψε την υπόθεση ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου (Τ-423/14 RENV). Το Δικαστήριο υπογράμμισε ότι η Επιτροπή δεν μπορούσε να υποθέσει ότι μια επιχείρηση έτυχε πλεονεκτήματος που συνιστά κρατική ενίσχυση βασιζόμενη απλώς στην απουσία στοιχείων που καθιστούν δυνατόν να συναχθεί το αντίθετο συμπέρασμα, χωρίς να διαθέτει άλλα στοιχεία που μπορούν να καταδείξουν καταφατικώς την ύπαρξη τέτοιου πλεονεκτήματος. 

Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Με την απόφασή του αυτή, το Γενικό Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή της Λάρκο. 

Ειδικότερα, το Γενικό Δικαστήριο έκρινε ότι η Επιτροπή είχε στη διάθεσή της αρκούντως αξιόπιστα και συνεπή στοιχεία τόσο για να αποδειχθεί ότι οι ελληνικές αρχές γνώριζαν την οικονομική κατάσταση της Λάρκο κατά τον χρόνο χορήγησης της «εγγύησης του 2008» όσο και για να θεωρηθεί ότι η προμήθεια της εγγύησης δεν ήταν σύμφωνη με τους όρους της αγοράς. Επομένως, η εν λόγω εγγύηση συνιστούσε πλεονέκτημα κατά την έννοια του άρθρου 107, παράγραφος 1, ΣΛΕΕ.

Το πλήρες κείμενο της απόφασης είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA