logo-print

Ικανοποίηση στην ΕΕ για την ανθεκτικότητα των θεσμικών οργάνων της κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19

Ευρ. Ελεγκτικό Συνέδριο: “Τα όργανα της Ένωσης, μολονότι δεν έμειναν αλώβητα από την κρίση της νόσου COVID-19, απέδειξαν την ανθεκτικότητά τους κατά την τελευταία διετία”

06/09/2022

07/09/2022

H ένωση δικαίου

ΙΩΑΝΝΗ ΣΑΡΜΑΣ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Το εφαρμοστέο δίκαιο ως προς τις έννομες συνέπειες των δικαστικών αποφάσεων - Μελέτες ΕΡΜΕΚ Νο 11

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

Με νέα έκθεσή του, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) αποδίδει τα εύσημα στα θεσμικά όργανα της ΕΕ για την ανθεκτικότητά τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Ειδικότερα, η ειδική έκθεση αριθ. 18/2022, με τίτλο «Θεσμικά όργανα της ΕΕ και πανδημία COVID-19 – Ταχεία η απόκρισή τους, ωστόσο πρόκληση παραμένει η αξιοποίηση της καινοτομίας και της ευελιξίας που αναδύθηκαν από την κρίση», η οποία  δημοσιεύθηκε την 1η-09-2022, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ απέδειξαν την ανθεκτικότητά τους έναντι της πανδημίας COVID-19. Κατά τους ελεγκτές, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Δικαστήριο της ΕΕ ανταποκρίθηκαν με ταχύτητα και ευελιξία, αξιοποιώντας παράλληλα προηγούμενες επενδύσεις τους στην ψηφιοποίηση. Παρ’ όλα αυτά, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ έχουν και άλλες προκλήσεις να αντιμετωπίσουν, προκειμένου να αξιοποιήσουν στο έπακρο την καινοτομία και την ευελιξία που επέφερε η κρίση στον μετα-COVID κόσμο.

Στα τέλη Ιανουαρίου του 2020, καταγράφηκε επίσημα το πρώτο κρούσμα COVID-19 στην Ευρώπη. Σε διάστημα λίγων εβδομάδων, η νόσος είχε εξαπλωθεί σε ολόκληρη την ΕΕ. Δεδομένου ότι οι πολίτες κλήθηκαν να παραμείνουν στα σπίτια τους και να τηλεργαστούν, εταιρείες και διάφοροι φορείς έπρεπε να αναζητήσουν τρόπους για τη διασφάλιση της επιχειρησιακής τους συνέχειας. Στο πρόσφατο παρελθόν, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ είχαν ήδη βρεθεί αντιμέτωπα με κρίσεις στους τομείς της υγείας και της ασφάλειας: την επιδημία του Έμπολα (2014) που επηρέασε τις αντιπροσωπείες της ΕΕ και τις τρομοκρατικές επιθέσεις στις Βρυξέλλες (2016) και στο Στρασβούργο (2018). Ωστόσο, η κλίμακα και η διάρκεια της κρίσης της COVID-19 ήταν άνευ προηγουμένου. Για την αξιολόγηση της ανθεκτικότητας των θεσμικών οργάνων της ΕΕ έναντι της κρίσης αυτής, οι ελεγκτές της ΕΕ εξέτασαν το επίπεδο ετοιμότητάς τους και αξιολόγησαν τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισαν την πανδημία COVID-19 και τα διδάγματα που άντλησαν από αυτήν.

Από το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου του 2020, τα τέσσερα ελεγχθέντα όργανα είχαν αρχίσει να ενεργοποιούν τα οικεία σχέδια επιχειρησιακής συνέχειας. Σύμφωνα με τους ελεγκτές, τα σχέδια αυτά αποτέλεσαν γερή βάση για την απόκρισή τους στην κρίση, αν και δεν είχαν σχεδιαστεί στην πραγματικότητα για την αντιμετώπιση μακροπρόθεσμων διαταραχών, όπως αυτή που προκάλεσε η πανδημία COVID-19. Τα όργανα της ΕΕ χρειάστηκε να προσαρμόσουν και να συμπληρώσουν τα σχέδιά τους με ad hoc αποφάσεις. Και το έκαναν με επιτυχία, όπως διαπίστωσαν οι ελεγκτές, παρά τον περιορισμένο μεταξύ τους συντονισμό, λόγω της αυτονομίας των οργάνων και των διαφορετικών τους ρόλων, και παρότι οι ισχύοντες στα κράτη μέλη υποδοχής κανόνες διέφεραν.

Οι διαφοροποιημένες προσεγγίσεις τους δεν εμπόδισαν τα όργανα να ελαχιστοποιήσουν τις διαταραχές και να συνεχίσουν να εκπληρώνουν την αποστολή τους. Η δραστηριότητά τους διατηρήθηκε σε επίπεδα παρόμοια με εκείνα των προηγούμενων ετών. Κατάφεραν μάλιστα να εγκρίνουν σημαντικές πρωτοβουλίες πολιτικής —όπως το σχέδιο ανάκαμψης «NextGenerationEU» ύψους 750 δισεκατομμυρίων Ευρώ— και τον επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027. Και όχι μόνο αυτό, παράλληλα διασφάλισαν την προστασία της υγείας και της ευημερίας του προσωπικού τους, τονίζουν οι ελεγκτές. Παρά τα ανομοιογενή επίπεδα ετοιμότητας, τα ελεγχθέντα θεσμικά όργανα της ΕΕ κατόρθωσαν να προσφέρουν στο σύνολο του προσωπικού τους λύσεις τηλεργασίας μέσα σε έξι εβδομάδες. Λόγω της πανδημίας επισπεύσθηκε η ανάπτυξη εργαλείων επικοινωνίας και συνεργασίας, καθώς και οι ροές εργασίας χωρίς τη χρήση χαρτιού. Η ψηφιοποίηση των διοικητικών διαδικασιών εξακολουθεί βέβαια να βρίσκεται σε εξέλιξη, ιδίως όσον αφορά τα ηλεκτρονικά τιμολόγια.

Αμέσως μετά την άρση των περιορισμών της άνοιξης του 2020, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ άρχισαν να αναζητούν τα διδάγματα που προέκυπταν από την απόκρισή τους στην κρίση COVID19 και να εντοπίζουν καινοτομίες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και στον κόσμο που διαμορφώνεται μετά την κρίση. Για παράδειγμα, η επέκταση των μορφών της εξ αποστάσεως εργασίας θα μπορούσε να αποφέρει σημαντικές εξοικονομήσεις πόρων, ιδίως όσον αφορά τα έξοδα ταξιδίου και, ενδεχομένως, τα έξοδα για κτίρια γραφείων. Οι αλλαγές στις ταξιδιωτικές ρυθμίσεις και τα κτίρια, καθώς και η επέκταση της τηλεργασίας, προσφέρουν επίσης ευκαιρίες όσον αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Ωστόσο, τα στοιχεία αυτά δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί σαφώς, δηλώνουν οι ελεγκτές.

Δήλωση

«Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ δεν έμειναν αλώβητα από την κρίση της νόσου COVID-19. Η κρίση είχε βαθύ και εκτεταμένο αντίκτυπο στον τρόπο λειτουργίας των θεσμικών οργάνων και στον τρόπο εργασίας του προσωπικού τους», δήλωσε ο Marek Opioła, Μέλος του ΕΕΣ και αρμόδιος για τον έλεγχο. «Ανθεκτικοί οργανισμοί είναι εκείνοι που έχουν την ικανότητα να αντλήσουν διδάγματα από μια κρίση και να εξέλθουν από αυτήν ισχυρότεροι. Πιστεύουμε ότι τα όργανα της ΕΕ απέδειξαν την ανθεκτικότητά τους κατά την τελευταία διετία της κρίσης.»

Γενικές πληροφορίες 

Σημειώνεται ότι ο έλεγχος του ΕΕΣ κάλυψε τέσσερα θεσμικά όργανα της ΕΕ: το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εν λόγω έκθεση αποτελεί μέρος μιας σειράς ελεγκτικών εργασιών του ΕΕΣ σχετικά με την πανδημία COVID-19. Παρέχει μια πρώτη αξιολόγηση των συνεπειών της κρίσης στη λειτουργία των θεσμικών οργάνων της ΕΕ.

Γίνεται υπόμνηση ότι το ΕΕΣ παρουσιάζει τις εκθέσεις του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο της ΕΕ, καθώς και σε άλλους ενδιαφερομένους, όπως στα εθνικά κοινοβούλια, σε παράγοντες του αντίστοιχου κλάδου και σε εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών.

Το πλήρες κείμενο της έκθεσης είναι διαθέσιμο στον ιστότοπο του ΕΕΣ (eca.europa.eu)

Γενικός Κανονισμός για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων και Ευθύνη για Αποζημίωση
Η αστική ευθύνη του οδικού μεταφορέα κατά τη CMR