ΣτΕ: Αντισυνταγματικός ο νόμος που απονέμει μόνο στο Δήμο Λαυρεωτικής αποφασιστικές αρμοδιότητες για την προστασία του περιβάλλοντος από βιομηχανίες στην περιοχή του

ΣτΕ Ολομ. 1910/2022

Πρόεδρος: Δ. Σκαλτσούνης, Πρόεδρος ΣτΕ 

Εισηγητής: Χ. Ντουχάνης, Σύμβουλος Επικρατείας

Αντισυνταγματικός νόμος που απονέμει στο Δήμο Λαυρεωτικής, και μόνο,  αποφασιστικές αρμοδιότητες για την  προστασία του περιβάλλοντος από βιομηχανίες στην περιοχή του. 

Με την 1910/2022 απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκε αντσυνταγματική διάταξη τυπικού νόμου, με την οποία προβλέπεται ότι ο Δήμος Λαυρεωτικής, μόνος αυτός από όλους τους Δήμους της χώρας, διαθέτει αποφασιστική αρμοδιότητα, που ασκείται μέσω σύμφωνης, δηλαδή δεσμευτικής γνώμης, να αποκλείει την περιβαλλοντική αδειοδότηση οποιασδήποτε βιομηχανικής ή άλλης σχετικής εγκατάστασης στην περιφέρειά του.

Με την απόφαση αυτή κρίθηκε, ειδικότερα, ότι η περιβαλλοντική νομοθεσία, σε συμφωνία με το Σύνταγμα και το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναθέτει γνωμοδοτικές αρμοδιότητες στους Δήμους όλης της χώρας προκειμένου να εγκατασταθούν βιομηχανικές μονάδες και να κατασκευαστούν σημαντικά τεχνικά έργα, τούτο δε προκειμένου να αποφευχθούν αρνητικές περιβαλλοντικές συνέπειες στην περιοχή ευθύνης τους. Έτσι, οι Δήμοι αποτελούν σημαντικό παράγοντα της όλης διαδικασίας διαβούλευσης, αντικείμενο της οποίας είναι η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου ή δραστηριότητας.

Ο νόμος, όμως, δεν αναθέτει σε κανένα άλλο σημείο του εθνικού χώρου αρμοδιότητα παρεμπόδισης της εγκατάστασης βιομηχανικών ή άλλων εγκαταστάσεων, χωρίς, μάλιστα, κριτήρια, δηλαδή ακόμη και όταν η δραστηριότητα αυτή είναι, κατά τα λοιπά, νόμιμη και, ιδίως, σύμφωνη με τον ισχύοντα στην περιοχή χωροταξικό σχεδιασμό, ο οποίος καταρτίζεται με απλή μόνο γνώμη των Δήμων.

Η συγκεκριμένη διάταξη κρίθηκε, κατά συνέπεια, αντίθετη τόσο με τη συνταγματική επιταγή της προστασίας του περιβάλλοντος, η οποία διασφαλίζεται με την εφαρμογή χωροταξικών σχεδίων σε όλη τη χώρα, όσο και με τους συνταγματικούς κανόνες της οικονομικής ελευθερίας, οι οποίοι επιτρέπουν την ίδρυση και λειτουργία βιομηχανικών μονάδων, όταν, βέβαια, αυτές είναι σύμφωνες, μεταξύ άλλων, με την περιβαλλοντική νομοθεσία. 

Επισημαίνεται, τέλος, ότι από τη δικογραφία προκύπτει ότι η βιομηχανική εγκατάσταση της οποίας απετράπη από το Δήμο Λαυρεωτικής η περιβαλλοντική αδειοδότηση, επρόκειτο να λειτουργήσει υπό συνθήκες ουσιωδώς διαφορετικές από άποψη επικινδυνότητας  από εκείνες που είχαν προκαλέσει σοβαρό ατύχημα το έτος 2006, ένα ατύχημα, πάντως, που η ισχύουσα τότε διάταξη, η οποία επέτρεπε στο Δήμο Λαυρεωτικής να παρεμποδίσει την εν λόγω δραστηριότητα, δεν είχε αποτρέψει.