Μη επισκόπηση ψηφιακού δίσκου από τον κατηγορούμενο: Απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας (ΑΠ 42/2023)

Ο Άρειος Πάγος σε πρόσφατη απόφασή του έκρινε ότι μη επισκόπηση ψηφιακού δίσκου από όλους τους παράγοντες της δίκης, ιδίως δε από τον κατηγορούμενο, παραβιάζει την αρχή της αμεσότητας της διαδικασίας, της προφορικότητας και δημοσιότητας της δίκης (ΑΠ 42/2023).

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με το σκεπτικό του δικαστηρίου, η λήψη υπόψη από το δικαστήριο εγγράφου που δεν αναγνώστηκε, για τον σχηματισμό της κρίσης του για την ενοχή ή την αθωότητα ή την επιβλητέα ποινή στον κατηγορούμενο, παραβιάζει την αρχή της προφορικότητας και δημοσιότητας της δίκης και συνιστά απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας κατ’ άρθρο 171 ΚΠΔ.

Προκειμένου, ειδικότερα, για ψηφιακό δίσκο, που συνιστά έγγραφο κατά την διάταξη του άρθρου 13 παρ.1γ εδ.β του ΠΚ και εκ των πραγμάτων δεν είναι δυνατή η ανάγνωσή του, αυτός επισκοπείται από όλους τους παράγοντες της δίκης, με την προβολή του στην οθόνη σχετικού υπολογιστή.

Πρέπει, όμως, η επισκόπηση αυτή να γίνει προς όλους γενικώς τους παράγοντες της δίκης και κυρίως προς τον κατηγορούμενο. Και τούτο, διότι αν από τα πρακτικά προκύπτει ότι ο ανωτέρω ψηφιακός δίσκος επισκοπήθηκε από ορισμένους μόνο παράγοντες της δίκης και παρόλα αυτά λήφθηκε υπόψη και συνεκτιμήθηκε από το δικαστήριο για το σχηματισμό δικανικής πεποιθήσεως, για την ενοχή ή μη του κατηγορουμένου, δημιουργείται απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας, διότι έτσι ο κατηγορούμενος στερείται του από το άρθρο 358 ΚΠΔ δικαιώματος σχολιασμού του αποδεικτικού αυτού μέσου και παράλληλα παραβιάζεται η δημοσιότητα της διαδικασίας.

Εν προκειμένω, το ανώτατο δικαστήριο διαπίστωσε ότι, όπως ρητά αναφέρεται τόσο κατά το στάδιο της ανάγνωσης των εγγράφων όσο και στο σκεπτικό της προσβαλλομένης απόφασης, ο επίδικος ψηφιακός δίσκος επισκοπήθηκε ειδικά από τα μέλη της σύνθεσης του δικαστηρίου, κατά την επακολουθήσασα διάσκεψη της υποθέσεως στην οθόνη υπολογιστή σε ειδικό χώρο του δικαστηρίου, όχι δε και από τους λοιπούς παράγοντες της δίκης, μεταξύ των οποίων και ο πληρεξούσιος δικηγόρος που είχε παραστεί για τον αναιρεσείοντα κατηγορούμενο. Ακολούθως το περιεχόμενο του ως άνω ψηφιακού δίσκου το δικαστήριο αξιοποίησε αποδεικτικά σε βάρος του αναιρεσείοντος κατηγορουμένου.

Ακολούθως, κρίθηκε ότι από την παραπάνω πλημμέλεια, ήτοι την μη επισκόπηση του ψηφιακού δίσκου από όλους τους παράγοντες της δίκης και, ειδικότερα, από τον κατηγορούμενο, παραβιάζεται η αρχή της αμεσότητας της διαδικασίας, της προφορικότητας και δημοσιότητας της δίκης, καθώς και η άσκηση του δικαιώματος του ιδίου ως κατηγορουμένου, από το άρθρο 358 ΚΠΔ, να προβεί σε δηλώσεις και εξηγήσεις σχετικά με το αποδεικτικό αυτό στοιχείο που αξιοποιήθηκε σε βάρος του. Έτσι, επέρχεται απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας, κατ' άρθρο 171 παρ.1 στοιχ. δ' ΚΠΔ.

Απόσπασμα απόφασης

Για να καταλήξει στην καταδικαστική αυτή κρίση, με βάση την οποία επέβαλε, στον αναιρεσείοντα ποινή καθείρξεως επτά (7) ετών, για την πιο πάνω πράξη, που προβλέπεται και τιμωρείται από τα άρθρα 339 παρ.1 περ. α' του Π.Κ., το Εφετείο, όπως προκύπτει από το αιτιολογικό της προσβαλλομένης απόφασής του, έλαβε υπόψη, αμέσως και κυρίως και συνεκτίμησε ως αποδεικτικά στοιχεία (σελ. 25-26 του σκεπτικού σε συνδυασμό με την σελ. 14, όπου τα αναγνωστέα έγγραφα) το εξής, μεταξύ των άλλων, εγγράφων που αναγνώσθηκαν ήτοι το υπ'αρ. πρωτ. 9001/20/2752-α'/19-11-2015 έγγραφο του Εργαστηρίου Εξέτασης Βίντεο και Εικόνας, της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών του Αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ., με τίτλο "Επεξεργασία βιντεοληπτικού υλικού και εξαγωγή φωτογραφιών, μαζί με τις συνημμένες εκτυπωμένες φωτογραφίες, που επισκοπήθηκαν καθώς και το αντίστοιχο συνημμένο ψηφιακό δίσκο. Όμως ενώ για τις εν λόγω φωτογραφίες, στα πρακτικά ρητά αναφέρεται ότι αυτές επισκοπήθηκαν, προφανώς από όλους τους παράγοντες της δίκης επιδεικνυόμενες σ'αυτούς προς τον σκοπό αυτό από την διευθύνουσα τη συζήτηση δικαστή, ως προς τον ανωτέρω ψηφιακό δίσκο, ρητά αναφέρεται τόσο κατά το στάδιο της ανάγνωσης των εγγράφων(σελίδα 14) όσο και στο σκεπτικό της προσβαλλομένης απόφασης(σελ. 26) ότι αυτός επισκοπήθηκε ειδικά από τα μέλη της σύνθεσης του δικαστηρίου, κατά την επακολουθήσασα διάσκεψη της υποθέσεως στην οθόνη υπολογιστή σε ειδικό χώρο του δικαστηρίου, όχι δε και από τους λοιπούς παράγοντες της δίκης, μεταξύ των οποίων και ο πληρεξούσιος δικηγόρος που είχε παραστεί για τον αναιρεσείοντα κατηγορούμενο. Ακολούθως το περιεχόμενο του ως άνω ψηφιακού δίσκου το δικαστήριο αξιοποίησε αποδεικτικά σε βάρος του αναιρεσείοντος κατηγορουμένου, αναφέροντας στο σκεπτικό της προσβαλλομένης απόφασης, μετά τις παραδοχές για ενέργεια γενετήσιων πράξεων εκ μέρους αυτού και σε βάρος της παθούσης ανηλίκου που αναλύονται με λεπτομέρεια, τα ακόλουθα επί λέξει: ".......οι προπεριγραφόμενες ενέργειες του κατηγορουμένου, οι οποίες (βήμα-βήμα) προκύπτουν αναμφίβολα από την επισκόπηση του προαναφερθέντος ψηφιακού δίσκου, καθόσον η ανήλικη στις καταθέσεις της αναφέρεται με λιτότητα λόγου στα συγκεκριμένα γεγονότα, υπό τις ως άνω συνθήκες που έλαβαν χώρα, συνιστούν γενετήσιες(αλλά και ασελγείς κατά τον παλιό Π.Κ.) πράξεις, σε βάρος της ανήλικης-παθούσας, Σ. Γ., οι οποίες κατέτειναν στην διέγερση και πιθανότατα στην ικανοποίηση της γενετήσιας επιθυμίας του κατηγορουμένου (σελίδα 27-28)......". Από την παραπάνω πλημμέλεια ήτοι την μη επισκόπηση του προαναφερθέντος ψηφιακού δίσκου από όλους τους παράγοντες της δίκης και ειδικότερα από τον κατηγορούμενο, παραβιάζεται η αρχή της αμεσότητας της διαδικασίας, της προφορικότητας και δημοσιότητας της δίκης, καθώς και η άσκηση του δικαιώματος του ιδίου ως κατηγορουμένου, από το άρθρο 358 ΚΠΔ, να προβεί σε δηλώσεις και εξηγήσεις σχετικά με το αποδεικτικό αυτό στοιχείο που αξιοποιήθηκε σε βάρος του και έτσι επέρχεται απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας, κατ'αρθρον 171 παρ.1 στοιχ. δ' ΚΠοινΔ.

Δείτε ολόκληρη την απόφαση στο areiospagos.gr.