Έγγραφο με σκαναρισμένη υπογραφή

Για λόγους ταχύτητας, πολλές φορές οι συμβαλλόμενοι υπογράφουν κείμενα, τα σκανάρουν και τα ανταλλάσσουν με mail. 

Σε άλλες περιπτώσεις, δεν υπάρχει καν η ανταλλαγή emails παρά μόνο έγγραφα εκτυπωμένα στα οποία φέρουν την υπογραφή ενός υπογράφοντος.

Είναι έγκυρα; Σύμφωνα με πρόσφατη νομολογία, όχι.

Η απαίτηση ιδιόχειρης υπογραφής αποκλείει τη δυνατότητα υποκαταστάσεώς της από μηχανικό μέσο και θέσεώς της λ.χ. με σφραγίδα, καθόσον στην περίπτωση αυτή δεν υφίσταται βεβαιότητα ότι η δήλωση προέρχεται πράγματι από τον εκδότη του εγγράφου (ΣτΕ 3279/2004, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ), δεδομένου μάλιστα και ότι ο νόμος εξομοιώνει την ιδιόχειρη υπογραφή με αυτήν που αποτυπώνεται με μηχανικό μέσο μόνον στην περίπτωση των ανωνύμων τίτλων που εκδίδονται σε μεγάλο αριθμό οπότε είναι επιτρεπτή η αναπαραγωγή της άπαξ τεθείσας ιδιοχείρως υπογραφής του εκδότη τους με μηχανικό μέσο, δηλαδή ο μηχανικός πολλαπλασιασμός της.

Εκτός από την περίπτωση αυτή (και όσων ορίζονται στο άρθρο 443 ΚΠολΔ περί της δυνατότητας να τεθεί «αντί της υπογραφής» άλλο σημάδι από τον εκδότη εγγράφου που δεν μπορεί να υπογράψει), αναπλήρωση της ιδιόχειρης υπογραφής επιτρέπεται μόνον από ηλεκτρονική υπογραφή, απλή ή προηγμένη κατά την έννοια του ΠΔ 150/2001, Διακυβέρνηση, όπως αυτή που συνάγεται από την αναγραφή με τη χρήση ατομικού (και μοναδικού) κωδικού στο ηλεκτρονικό έντυπο του διαδικτυακού τόπου της ΑΑΔΕ, αφενός, της δήλωσης εκ μέρους του εκμισθωτή των ουσιωδών στοιχείων της σύμβασης μίσθωσης και, αφετέρου, της αποδοχής εκ μέρους του μισθωτή των όρων αυτών με όμοιο τρόπο.

Έτσι, σε μια σύμβαση μίσθωσης λ.χ., ακόμη και αν δεν υπογραφεί μισθωτήριο, η καταχώριση όλου του κειμένου του στο σύστημα της ΑΑΔΕ και η αποδοχή του από μισθωτή και εκμισθωτή, θα συγκροτούσε το πραγματικό σύναψης σύμβασης, δια της σύμπτωσης των δηλώσεων βουλήσεως των συμβαλλομένων, νομίμως αποδεικνυόμενης με ηλεκτρονικά έγγραφα, δεδομένου ότι κατά το νόμο η ηλεκτρονική υπογραφή εξομοιώνεται με την ιδιόχειρη υπογραφή και το (ηλεκτρονικό) έγγραφο στο οποίο τίθεται έχει την ίδια νομική και αποδεικτική ισχύ με το ιδιοχείρως υπογεγραμμένο.

Σε κάθε περίπτωση η απουσία υπογραφής τεθείσας με το νόμιμο τύπο έχει ως αποτέλεσμα την ακυρότητα της δήλωσης του εκδότη και την ανυπαρξία αποδεικτικής δύναμης του εγγράφου (ΕφΑΘ. 2174/2004, Δνη 2006/919).

Με απουσία υπογραφής ισοδύναμεί η θέση αντί της ιδιόχειρης, της φυσικής μεν υπογραφής του εκδότη, που αναπαρήχθη όμως με τη χρήση φωτοσαρωτή (σκάνερ) από άλλο έγγραφο στο οποίο είχε τεθεί ιδιοχείρως και μάλιστα ανεξαρτήτως αν η φωτοσάρωση (σκανάρισμα) έγινε σε πρωτότυπο έγγραφο ή μη, αφού σε κάθε περίπτωση η ψηφιοποίηση της φυσικής υπογραφής του προσώπου με τη μέθοδο της φωτοσάρωσης συνιστά αναπαράσταση αυτής, που δεν έχει την ίδια αποδεικτική ισχύ με την ιδιόχειρη, αφού δεν παρέχει ισοδύναμα εχέγγυα γνησιότητας, με αποτέλεσμα και το έτσι υπογεγραμμένο συμβατικό κείμενο να συνιοτά στην πραγματικότητα ανυπόγραφο έγγραφο.

Το ίδιο δε έγγραφο δεν αποκτά ισχύ πρωτοτύπου ακόμα και αν επικυρωθεί νομίμως (άρθρο 449 ΚΠολΔ) ως αντίγραφο εκ του πρωτοτύπου, αφού κατ` ουσίαν συνιστά, ως προς την υπογραφή του, αντίγραφο (φωτοτυπία) του ανυπόγραφου εγγράφου.

Άλλωστε, το αν το έγγραφο του οποίου προσκομίζεται στο δικαστήριο φωτοτυπικό αντίγραφο έχει ή όχι το χαρακτήρα πρωτοτύπου εγγράφου κρίνεται κυριαρχικά από το δικαστήριο και όχι από τον βεβαιώνοντα τη γνησιότητα του αντιγράφου (ΑΠ 1094/2006, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).