Ακύρωση κατάσχεσης λόγω καταχρηστικής επίσπευσης της αναγκαστικής εκτέλεσης (ΜΠΑ 2397/2023)

Δεκτή έγινε ανακοπή κατά έκθεσης αναγκαστικής κατάσχεσης, λόγω αντίθεσης της διαδικασίας της αναγκαστικής εκτέλεσης στα αντικειμενικά όρια του άρθρου 281 ΑΚ (ΜΠΑ 2397/2023).

Σύμφωνα με το σκεπτικό του δικαστηρίου, οι εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις, όπως ακριβώς και τα τραπεζικά ιδρύματα, έχουν αυξημένη ευθύνη κατά την άσκηση του διαχειριστικού τους έργου και υποχρέωση εξέτασης της δυνατότητας ρύθμισης της οφειλής και εξάντλησης κάθε περιθωρίου εύρεσης μίας συμβιβαστικής λύσης με τον οφειλέτη, εφόσον βέβαια και ο τελευταίος συνεργάζεται προς τούτο. Για τον λόγο αυτό, η άσκηση των δικαιωμάτων τους θα πρέπει να κυριαρχείται από τις αρχές της καλής πίστης και των χρηστών συναλλακτικών ηθών (ΑΚ 178, 200, 288) και να αποφεύγεται αντίστοιχα κάθε κατάχρηση στη συμπεριφορά τους.

Στην περίπτωση, λοιπόν, που ο οφειλέτης αδυνατεί να αποπληρώσει άμεσα την οφειλή του ή αδυνατεί να αποπληρώσει το σύνολο αυτής, πλην όμως συνεργάζεται προς την κατεύθυνση της ρύθμισης της οφειλής του, η εταιρία διαχείρισης θα πρέπει να αποφύγει την εσπευσμένη αναγκαστική κατάσχεση της περιουσίας του, προπάντων όταν οι απαιτήσεις της είναι ασφαλισμένες με εμπράγματες ή προσωπικές ασφάλειες και να εξαντλήσει τα περιθώρια εύρεσης συμφέρουσας και για τις δύο πλευρές λύσης διακανονισμού της οφειλής του.

Εν προκειμένω, λαμβάνοντας υπόψη ότι η ένδικη αξίωση είναι εμπραγμάτως εξασφαλισμένη, το δικαστήριο έκρινε ότι η συμπεριφορά της καθ' ης εταιρείας διαχείρισης, η οποία ήταν υποχρεωμένη να προτείνει στους ανακόπτοντες δανειολήπτες, που σημειωτέον είναι συνεργάσιμοι, τρόπους ρύθμισης της οφειλής τους και μάλιστα με όρους πολύ ευνοϊκότερους απ' ό,τι θα μπορούσε να τους προτείνει το πιστωτικό ίδρυμα που χορήγησε αρχικά το δάνειο, να επισπεύσει την ανακοπτόμενη αναγκαστική εκτέλεση είναι κατά τις περί δικαίου και ηθικής αντιλήψεις του μέσου κοινωνικού ανθρώπου μη ανεκτή και, συνεπώς, καταχρηστική.

Συγκεκριμένα, κατά την κρίση του δικαστηρίου, η επιβολή της προσβαλλομένης κατάσχεσης κατά τη διάρκεια διεξαγωγής διαπραγματεύσεων και μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα από τότε που επιδόθηκε η επιταγή, χωρίς να δοθεί ο απαραίτητος κατά την κοινή πείρα και λογική χρόνος διαπραγματεύσεων, ώστε να επιτευχθεί η εξεύρεση κατάλληλης λύσης ρύθμισης ή οριστικής διευθέτησης της οφειλής παρά τα σχετικά αιτήματα και τις συνεχείς οχλήσεις των ανακοπτόντων, εμφανίζεται, τη δεδομένη χρονική στιγμή, πρόωρη και συνεπώς αδικαιολόγητη, υπερβαίνουσα προφανώς τα όρια που επιβάλλουν η καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή ο κοινωνικός ή οικονομικός σκοπός του υπό κρίση δικαιώματος, ενώ προκαλεί στους ανακόπτοντες επαχθείς συνέπειες αφού κινδυνεύουν να απωλέσουν την κύρια και μοναδική κατοικία τους.

Το δικαστήριο επεσήμανε ότι η συμπεριφορά της καθ' ης είναι και αντιφατική, αφού οπό τη μια εμφανίζεται να διαπραγματεύεται μια συναινετική λύση διευθέτησης της οφειλής και από την άλλη επιδιώκει την αναγκαστική είσπραξή της με την επιβολή αναγκαστικής κατάσχεσης στην ακίνητη περιουσία των ανακοπτόντων.

Κατόπιν των ανωτέρω, η ανακοπή έγινε δεκτή και το δικαστήριο ακύρωσε την έκθεση αναγκαστικής κατάσχεσης.

Απόσπασμα απόφασης

Υπό τα ανωτέρω αποδειχθέντα πραγματικά περιστατικά, τα οποία δεν αμφισβητεί ειδικώς η καθ' ης η ανακοπή, συναγόμενης ομολογίας της κατ' άρθρο 261 εδ. β' ΚΠολΔ, ύστερα από στάθμιση των αντίθετων συμφερόντων των διάδικων μερών, λαμβανομένης υπ' όψη της συμπεριφοράς τους που προηγήθηκε της άσκησης του δικαιώματος της καθ' ης η ανακοπή, σε συνδυασμό με την πραγματική κατάσταση που διαμορφώθηκε στο μεσοδιάστημα και τις περιστάσεις που μεσολάβησαν, και με δεδομένο ότι η ένδικη αξίωση είναι εμπραγμάτως εξασφαλισμένη, το Δικαστήριο καταλήγει στην κρίση ότι η συμπεριφορά της καθ' ης η οποία κατά τα διαλαμβανόμενα στη μείζονα σκέψη της παρούσας ήταν υποχρεωμένη να προτείνει στους ανακόπτοντες δανειολήπτες που σημειωτέον είναι συνεργάσιμοι, τρόπους ρύθμισης της οφειλής τους και μάλιστα με όρους πολύ ευνοϊκότερους απ' ό,τι θα μπορούσε να τους προτείνει το πιστωτικό ίδρυμα που χορήγησε αρχικά το δάνειο, να επισπεύσει την ανακσπτόμενη αναγκαστική εκτέλεση είναι κατά τις περί δικαίου και ηθικής αντιλήψεις του μέσου κοινωνικού ανθρώπου μη ανεκτή και συνεπώς καταχρηστική.

Ειδικότερα η επιβολή της προσβαλλομένης κατάσχεσης κατά τη διάρκεια διεξαγωγής των ανωτέρω διαπραγματεύσεων και μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα από τότε που επιδόθηκε η επιταγή, χωρίς να δοθεί ο απαραίτητος κατά την κοινή πείρα και λογική, χρόνος διαπραγματεύσεων, ώστε να επιτευχθεί η εξεύρεση κατάλληλης λύσης ρύθμισης ή οριστικής διευθέτησης της οφειλής παρά τα σχετικά αιτήματα και τις συνεχείς οχλήσεις των ανακοπτόντων, εμφανίζεται, τη δεδομένη χρονική στιγμή, πρόωρη και συνεπώς αδικαιολόγητη, υπερβαίνουσα προφανώς τα όρια που επιβάλλουν η καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή ο κοινωνικός ή οικονομικός σκοπός του υπό κρίση δικαιώματος ενώ προκαλεί στους ανακόπτοντες επαχθείς συνέπειες αφού κινδυνεύουν να απωλέσουν την κύρια και μοναδική κατοικία τους.

Μάλιστα η παραπάνω συμπεριφορά της καθ' ης είναι και αντιφατική, αφού οστό τη μια εμφανίζεται να διαπραγματεύεται μια συναινετική λύση διευθέτησης της οφειλής και από την άλλη επιδιώκει την αναγκαστική είσπραξή της με την επιβολή αναγκαστικής κατάσχεσης στην ακίνητη περιουσία των ανακοπτόντων.

Δείτε ολόκληρη την απόφαση στο dsanet.gr.