Ποιο είναι το δίκαιο που διέπει τη σχέση μεταξύ eShop και Πλατφόρμα Πώλησης

Είναι γεγονός ότι πολλά eShops δεν δραστηριοποιούνται μόνο μέσω της Ιστοσελίδας τους, αλλά δρουν στο πλαίσιο marketplaces. 

Τα marketplaces αποτελούν μια κατηγορία ηλεκτρονικής πλατφόρμας που δρουν ως ψηφιακές αγορές, στις οποίες διάφοροι e - Έμποροι δημιουργούν εικονικά καταστήματα, καταχωρούν με τη μορφή ψηφιακών εγγραφών τα προσφερόμενα προϊόντα και e - Καταναλωτές μπορούν να αγοράσουν απευθείας τα προϊόντα που επιθυμούν, αγοράζοντας από τον e - Έμπορο αλλά πληρώνοντας στην πλατφόρμα.

Στην Ελληνική Αγορά, τέτοια marketplaces απαντούν σε υπηρεσίες γενικών προϊόντων, φαγητού, μεταφορών.

Η διενέργεια μιας συναλλαγής μέσω marketplace εμφανίζει ένα "Τριγωνικό Σχήμα", αφού σε αντίθεση με τις παραδοσιακές πωλήσεις, δεν συμμετέχουν μόνο δύο "factors", δηλαδή πωλητής - αγοραστής. 

Πρόκειται θα έλεγε κανείς για τριμερή σχέση.

Αγοραστής (Καταναλωτής) - Πωλητής (Έμπορος)

Πλατφόρμα - Έμπορος

Πλατφόρμα - Καταναλωτής

Αντίστοιχα, το νομικό πλαίσιο για τις online πλατφόρμες απεικονίζεται σε ένα σύγχρονο νομικό σύμπαν, με τρεις βασικούς αστερισμούς:

Την Οδηγία 2161/2019 (Ν. 4933/2022) για την επικαιροποίηση της Οδηγίας 2011/83 για τα δικαιώματα καταναλωτή και της Οδηγίας 2005/29 για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και τις τροποποιήσεις που επέφερε στον Ν. 2251/1994, εισάγοντας εκτεταμένες υποχρεώσεις ενημέρωσης (προσυμβατικής) του καταναλωτή για τις online συμβάσεις που θα καταρτίζει με εμπόρους και νέες μορφές απαγορευμένων εμπορικών πρακτικών (Reviews προϊόντων, πληρωμένη προώθηση, bots), υπό το πρίσμα της νομοθεσίας για το ηλεκτρονικό εμπόριο (eCommerce Directive)

Τον Κανονισμό DSA –για τις υποχρεώσεις της Πλατφόρμας απέναντι σε καταναλωτές– με την επικαιροποίηση του συστήματος απαλλαγής από την ευθύνη (safe harbour), την πρόβλεψη για πρώτη φορά εκτεταμένων υποχρεώσεων λογοδοσίας και διαφάνειας (reporting, auditing, notice and action) και τις ειδικές προβλέψεις για τον καταναλωτή της πλατφόρμας

Τον Κανονισμό P2B για τις σχέσεις της πλατφόρμας με τον έμπορο (κατάταξη eShops, όροι συμμετοχής, πληρωμές).

Tο δίκαιο των eShops: Ο Δρ. Eυάγγελος Ι. Μαργαρίτης είναι εισηγητής στο σεμινάριο για νομικά ζητήματα στο ψηφιακό επιχειρείν που διοργανώνεται από τις Εκδόσεις Σάκκουλα - Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε εδώ.

Εν προκειμένω, η σχέση eShop και Πλατφόρμας διέπεται όχι μόνο από το κλασικό δίκαιο των συμβάσεων, αλλά και από τον "Αστικού Δικαίου" Κανονισμό P2B 1150/2019.

Ο εν λόγω Κανονισμός περιλαμβάνει Ρυθμίσεις όπως:

Tα τελευταία χρόνια οι επιγραμμικές υπηρεσίες διαμεσολάβησης έχουν εξελιχθεί σε καταλύτη ζωτικής σημασίας για τις επιχειρηματικές δραστηριότητες, καθώς προσφέρουν πρόσβαση σε νέες αγορές και εμπορικές ευκαιρίες, οι οποίες με τη σειρά τους δίνουν τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να επωφελούνται πλήρως από τα πλεονεκτήματα της εσωτερικής αγοράς.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαπίστωσε τα τελευταία χρόνια το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις που παρέχουν αγαθά ή υπηρεσίες σε επιχειρηματικούς χρήστες στην ΕΕ με επιγραμμικές υπηρεσίες διαμεσολάβησης, επιδείχνουν συχνά ένα είδος φαβοριτισμού στις επιχειρήσεις αυτές, δημιουργώντας υπεροχή έναντι των χρηστών και διευκολύνοντας, κατά αυτόν τον τρόπο, τις πλατφόρμες να προβαίνουν σε διάφορα είδη καταχρηστικών συμπεριφορών.

Ως εκ τούτου, με τον Κανονισμό 1150/2020 προάγεται η διαφάνεια για τις επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν όλες τις υπηρεσίες των επιγραμμικών αυτών πλατφορμών.

Στα πλαίσια αυτά, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει, συνεπώς, ο παράγοντας της εμπιστοσύνης των καταναλωτών στις επιγραμμικές πλατφόρμες, δεδομένου ότι μέσω αυτών διενεργούνται όλες οι επιχειρηματικές δραστηριότητες των χρηστών. Όπως τονίζει ο Κανονισμός, ένα ανταγωνιστικό, δίκαιο και διαφανές επιγραμμικό οικοσύστημα, μέσα στο οποίο οι εταιρίες συμπεριφέρονται με υπευθυνότητα, είναι αναγκαίο για την ευημερία των καταναλωτών.

Αναφορικά, δε, με την έννοια του καταναλωτή, να τονιστεί ότι, καθώς οι επιχειρηματικοί χρήστες που χρησιμοποιούν τις επιχειρηματικές υπηρεσίες διαμεσολάβησης -οι οποίες με τη σειρά τους χρησιμεύουν ως πύλη για τους καταναλωτές- είναι φυσικά πρόσωπα, η έννοια του καταναλωτή νοείται ότι αφορά αποκλειστικά σε φυσικά πρόσωπα, όταν αυτά ενεργούν για σκοπούς που δεν εμπίπτουν στις εμπορικές ή επαγγελματικές τους δραστηριότητες.

Στα πλαίσια αυτά, ο νέος Κανονισμός, θέτει τις βάσεις, μεταξύ άλλων, για:

- Αναγκαίους συμβατικούς όρους, για την περίπτωση ανισότητας στη διαπραγματευτική ισχύ, πλατφόρμας και εμπόρου

- Διασφάλιση της διαφάνειας των εμπορικών σχέσεων μεταξύ πλατφορμών και τελικών χρηστών

- Την εμπορική προώθηση, όταν οι πάροχοι προωθούν προϊόντα σε τρίτους, μέσω πρόσθετων διαύλων.

- Την κυριότητα προϊόντων και τα πνευματικά δικαιώματα του επιχειρηματικού χρήστη.

- Tην αιτιολόγηση για "μέτρα" σε βάρος εμπόρου, όπως περιορισμό, αναστολή, τερματισμό της παροχής πρόσβασης του Εμπόρου.

-  Ρυθμίσεις για το Ranking και το Dimming ( κατάταξη των αποτελεσμάτων και την αποφυγή κάθε διακριτικής μεταχείρισης)

- Ρυθμίσεις για τους όρους και προϋποθέσεις και επικείμενης αλλαγής τους.

Με δεδομένο ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο επεκτείνεται, ιδιώς μετά την περίοδο της πανδημίας - παρά την "ανάσχεση" της αύξησής του, είναι ενδιαφέρον του πώς ο εν λόγω κανονισμός θα εφαρμοστεί στην ελληνική πρακτική.

Tο δίκαιο των eShops: Ο Δρ. Eυάγγελος Ι. Μαργαρίτης είναι εισηγητής στο σεμινάριο για νομικά ζητήματα στο ψηφιακό επιχειρείν που διοργανώνεται από τις Εκδόσεις Σάκκουλα - Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε εδώ.