Ανοίγει ο δρόμος για την αγορά ομολόγων από την ΕΚΤ;

Συμβατό με τις προβλέψεις της κοινοτικής νομοθεσίας είναι το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ, σύμφωνα με τις προτάσεις του γενικού εισαγγελέα του Δικαστηρίου της ΕΕ, Cruz Villalón, που δημοσιεύτηκαν σήμερα.

Συγκεκριμένα, ο γενικός εισαγγελέας του ΔΕΕ θεωρεί ότι το πρόγραμμα «Outright Monetary Transactions» της ΕΚΤ συνάδει, κατ’ αρχήν, με τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι, σε περίπτωση που χωρήσει εφαρμογή του, θα πραγματοποιηθεί σε χρόνο που επιτρέπει πράγματι τη διαμόρφωση τιμής αγοράς για τα κρατικά ομόλογα.

Η υπόθεση έφτασε στο Δικαστήριο της ΕΕ έπειτα από προδικαστικό ερώτημα που έθεσε το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας (BVerfG). Διάφοροι πολιτικοί, καθηγητές Νομικής και Οικονομικών, ένας δημοσιογράφος και μια ΜΚΟ από τη Γερμανία άσκησαν προσφυγή κατά της Bundesregierung (Γερμανική Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση), επικαλούμενοι προσβολή των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους εξαιτίας του γεγονότος ότι η εν λόγω κυβέρνηση δεν άσκησε ενώπιον του Δικαστηρίου προσφυγή ακυρώσεως κατά της ανακοινώσεως του προγράμματος OMT από τον διοικητή της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι.

Το BVerfG ζήτησε διευκρινίσεις από το Δικαστήριο της ΕΕ για δύο ζητήματα: πρώτον για το κατά πόσον, αντί για μέτρο νομισματικής πολιτικής, το εν λόγω πρόγραμμα αποτελεί μάλλον μέτρο οικονομικής πολιτικής, το οποίο δεν θα εμπίπτει στην αποστολή της ΕΚΤ, και δεύτερον ως προς το κατά πόσον το εν λόγω μέτρο σέβεται την απαγόρευση νομισματικής χρηματοδοτήσεως των κρατών μελών που προβλέπεται στη Συνθήκη ΛΕΕ. Οι ανησυχίες του BVerfG αναδεικνύουν, γενικότερα, το ζήτημα των ορίων των αρμοδιοτήτων της ΕΚΤ κατά την αντιμετώπιση εξαιρετικών καταστάσεων, όπως αυτών του καλοκαιριού του 2012.

Ο γενικός εισαγγελέας εκτιμά κατ' αρχάς ότι το πρόγραμμα OMT αποτελεί μη συμβατικό μέτρο οικονομικής πολιτικής, το οποίο είναι όμως πρόσφορο, αναγκαίο και εν στενή εννοία ανάλογο. Προκειμένου δε το πρόγραμμα να διατηρήσει τον χαρακτήρα του ως μέτρο νομισματικής πολιτικής, η ΕΚΤ απαιτείται να απέχει από κάθε άμεση συμμετοχή στο πρόγραμμα χρηματοδοτικής βοήθειας που εφαρμόζεται στο οικείο κράτος.

Συνεπώς, κατά την άποψη του γενικού εισαγγελέα Cruz Villalón, το πρόγραμμα OMT που συμφωνήθηκε από την ΕΚΤ φαίνεται να μην παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας και μπορεί να θεωρηθεί θεμιτό υπό την προϋπόθεση ότι, όταν χωρήσει εφαρμογή του, θα τηρηθούν αυστηρώς το καθήκον αιτιολογήσεως και οι απαιτήσεις που απορρέουν από την αρχή της αναλογικότητας.

Ως προς την απαγόρευση νομισματικής χρηματοδοτήσεως που προβλέπεται στη Συνθήκη ΛΕΕ, ο γενικός εισαγγελέας φρονεί ότι, μολονότι η εφαρμογή του προγράμματος OMT θα παροτρύνει αναπόφευκτα, σε κάποιο βαθμό, τους επενδυτές να αγοράσουν κρατικά ομόλογα στην πρωτογενή αγορά, εντούτοις η ΕΚΤ θα δράσει με ιδιαίτερη προσοχή κατά την παρέμβασή της στη δευτερογενή αγορά, ούτως ώστε να αποφευχθούν κερδοσκοπικές συμπεριφορές που θα μπορούσαν να αναιρέσουν την αποτελεσματικότητα του προγράμματος OMT. Θεωρείται, με άλλα λόγια, κριτικής σημασίας η παρότρυνση για αγορά ομολόγων να μην καθίσταται δυσανάλογη σε σχέση με τους στόχους του μέτρου.

Παρόλο που οι προτάσεις του γενικού εισαγγελέα δεν δεσμεύουν το Δικαστήριο, η απόφαση του οποίου θα εκδοθεί αργότερα, εκτιμάται ότι οι προτάσεις του μπορεί να αποτελούν ένδειξη πως το Δικαστήριο της ΕΕ θα δώσει τελικά το «πράσινο φως» για την αγορά ομολόγων από την ΕΚΤ.

Τις προτάσεις του Γενικού Εισαγγελέα του ΔΕΕ μπορείτε να βρείτε εδώ.