Τι προβλέπει το νέο σύστημα διατήρησης δεδομένων των επιβατών αεροπορικών μεταφορών της ΕΕ

Προσωπικά στοιχεία των επιβατών των αεροπορικών μεταφορών που θα εισέρχονται ή θα εξέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι πιθανό σύντομα να αποθηκεύονται μαζικά και να μοιράζονται μεταξύ των αρχών των χωρών της ΕΕ, καθώς η συγκεκριμένη πρόταση πήρε την περασμένη Τετάρτη την έγκρισή για να προχωρήσει. 

Η δημιουργία ενός συστήματος καταγραφής των ονομάτων των επιβατών (Passenger Name Records), το οποίο θα καταγράφει λεπτομέρειες όπως ποιος πέταξε πού, πότε και πώς έκλεισε τα εισιτήρια, έχει ως στόχο να βοηθήσει τις αρχές στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του “σοβαρού εγκλήματος”.

Παρά τις αντιδράσεις, η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου συμφώνησε να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις για το τελικό κείμενο της πρότασης της οδηγίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο της ΕΕ, ευελπιστώντας πως θα έχουν ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του έτους.

Σύμφωνα με την πρόταση της επιτροπής, τα δεδομένα PNR θα πρέπει να διατηρούνται σε εθνικές βάσεις για μια αρχική περίοδο 30 ημερών, μετά την οποία όλες τα χρησιμοποιούμενα δεδομένα για τον εντοπισμό του επιβάτη θα «καλύπτονται» (masked out) και στη συνέχεια θα αποθηκεύονται για ένα διάστημα έως και τεσσάρων ετών, σε σοβαρές περιπτώσεις διεθνούς εγκλήματος, και πέντε ετών για περιπτώσεις τρομοκρατίας.

Μετά την περίοδο αυτή, τα δεδομένα θα πρέπει να διαγράφονται, εκτός αν είναι απαραίτητα στις αρχές για συγκεκριμένες ποινικές έρευνες ή διώξεις.

Οι προτεινόμενοι κανόνες θα εφαρμόζονται τόσο στους αερομεταφορείς όσο και τις επιχειρήσεις, όπως τα ταξιδιωτικά γραφεία και οι τουριστικοί πράκτορες που χειρίζονται διεθνείς πτήσεις προς και από την ΕΕ, ενώ οι κανόνες δεν θα ισχύουν για τις πτήσεις μεταξύ κρατών μελών της ΕΕ.

Τα δεδομένα θα μπορούσαν να υποβληθούν σε επεξεργασία «μόνο για τους σκοπούς της πρόληψης, ανίχνευσης, διερεύνησης και δίωξης τρομοκρατικών πράξεων και ορισμένων τύπων σοβαρών διεθνών εγκλημάτων», σύμφωνα με εκπροσώπους του Κοινοβουλίου.

Τα αδικήματα που καλύπτονται από την πρόταση περιλαμβάνουν τη διακίνηση ναρκωτικών, τη σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών, το ξέπλυμα χρήματος και τα κυβερνοεγκλήματα.

Η πρόταση αναφέρει ότι τα δεδομένα θα τα διαχειρίζονται εθνικές «μονάδες πληροφοριών για τους επιβάτες», οι οποίες θα διορίζουν υπευθύνους προστασίας δεδομένων για την παρακολούθηση της επεξεργασίας των δεδομένων, ενώ οι επιβάτες θα πρέπει αποκτούν σαφείς και ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματά τους.

Το 2013 η επιτροπή LIBE είχε απορρίψει την πρόταση της Κομισιόν για τη δημιουργία συστήματος PNR, λόγω των ανησυχιών για παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων της ιδιωτικής ζωής, όμως η πρόταση εγκρίθηκε τώρα, εν μέρει λόγω και των πιέσεων από τις πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις σε ευρωπαϊκά κράτη.

Ωστόσο, ευρωπαϊκές ομάδες ψηφιακών δικαιωμάτων (EDRi και Access Now) προειδοποιούν ότι η επιτυχία της πρότασης θα είναι βραχύβια, καθώς η ΕΕ κινδυνεύει να κάνει ακριβώς το ίδιο λάθος που έκανε με την Οδηγία για τη διατήρηση δεδομένων, υποχρεώνοντας τους φορείς τηλεπικοινωνιών να διατηρούν δεδομένα σχετικά με τις επικοινωνίες και τη θέση των πελατών και να τα διαθέτουν στις αστυνομικές αρχές.

Υπενθυμίζεται ότι το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) ακύρωσε την Οδηγία περί διατήρησης δεδομένων το περασμένου έτους, διότι παραβίαζε θεμελιώδη δικαιώματα της ιδιωτικής ζωής.

Με πληροφορίες από europarl.europa.eu και pcworld.com