Καταπολέμηση της διαφθοράς κατά τη διεξαγωγή δημόσιων διαγωνισμών

Η Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς της για την έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών προς τους αρμόδιους δημόσιους φορείς και τις αναθέτουσες αρχές σχετικά με ζητήματα δημοσίων συμβάσεων που αφορούν ιδίως στην ερμηνεία της σχετικής εθνικής και ενωσιακής νομοθεσίας (αρθ. 2, παρ. 2, περ. δ' του ν. 4013/2011), εκπόνησε και δημοσίευσε κατευθυντήρια οδηγία αναφορικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς κατά τη διεξαγωγή των δημοσίων διαγωνισμών.

Με την Οδηγία 9/2015 επιχειρείται αφενός η παρουσίαση των βασικότερων νέων νομοθετικών ρυθμίσεων που συμβάλλουν στην καταπολέμηση της διαφθοράς και αφετέρου η ενθάρρυνση των ορθών πρακτικών για την πρόληψη και τον εντοπισμό φαινομένων διαφθοράς κατά τη διεξαγωγή των δημοσίων διαγωνισμών.

Στην Οδηγία παρατίθενται οι βασικές αρχές του δημοσίου δικαίου, οι οποίες, σύμφωνα με την Αρχή, αποτελούν προϋπόθεση για την αποτελεσματικότητα του συστήματος δημοσίων συμβάσεων.

Οι αρχές αυτές είναι:

• η αρχή της υποχρεωτικής δημοσιότητας και της διαφάνειας,

• οι αρχές της ίσης μεταχείρισης και της απαγορεύσεως των δυσμενών διακρίσεων

• η αρχή της αντικειμενικότητας και της αμεροληψίας.

Οι χρόνιες παθογένειες του ελληνικού συστήματος δημοσίων συμβάσεων κατέστησαν επιτακτική την ανάγκη της μεταρρύθμισης του εθνικού νομοθετικού πλαισίου.

Με τη θέσπιση του Νόμου 4281/2014, (ημ. έναρξης ισχύος 01.01.2016) διαμορφώνεται ένα νέο εθνικό νομικό πλαίσιο για τις δημόσιες συμβάσεις.

Καθοριστικό παράγοντα στον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών δημοσίων συμβάσεων αποτελεί η μεταρρύθμιση των κοινοτικών Οδηγιών (2014/23/ΕΕ, 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ) για τις δημόσιες συμβάσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν πρότυπα για την καταπολέμηση της διαφθοράς και τη χρηστή διακυβέρνηση.

Τέλος, λαμβάνοντας υπόψη τις εκδικασθείσες υποθέσεις διαφθοράς σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις στα κράτη - μέλη, στην Οδηγία περιλαμβάνονται τα συχνότερα προβλήματα που παρουσιάζονται στις δημόσιες συμβάσεις:

• διατύπωση της συγγραφής των υποχρεώσεων κατά τρόπο που να ευνοεί ορισμένους υποβάλλοντες προσφορά,

• κατάτμηση των προσκλήσεων υποβολής προσφορών σε μικρότερους διαγωνισμούς με σκοπό την αποφυγή ανταγωνιστικών διαδικασιών,

• σύγκρουση συμφερόντων που επηρεάζει διάφορα στάδια των διαδικασιών και αφορά όχι μόνον τους αρμόδιους για τις συμβάσεις υπαλλήλους, αλλά και υψηλότερο επίπεδο των αναθετουσών αρχών,

• δυσανάλογα και αδικαιολόγητα κριτήρια επιλογής, αδικαιολόγητο αποκλεισμό των διαγωνιζομένων, αδικαιολόγητη χρήση των διαδικασιών απευθείας διαπραγμάτευσης,

• ανεπαρκή ανάλυση καταστάσεων όπου οι τιμές προσφοράς ήταν πολύ χαμηλές,

• αδικαιολόγητες εξαιρέσεις από τη δημοσίευση των προσφορών.

Την Οδηγία 9/2015 μπορείτε να βρείτε εδώ.