Ανακοπή κατά πρωτοκόλλου διοικητικής αποβολής (ΜΠΑ 1973/2021)

Κατά το σκεπτικό του δικάσαντος κατ’ έφεση Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, η δίκη που ανοίγεται κατόπιν άσκησης ανακοπής κατά πρωτοκόλλου διοικητικής αποβολής δεν αφορά στην αναγνώριση της κυριότητας επί του επίδικου ακινήτου ή στην προσωρινή ρύθμιση της νομής αυτού, αλλά έχει ως αντικείμενο αποκλειστικά τη συνδρομή των νόμιμων προϋποθέσεων για την έκδοση του πρωτοκόλλου, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 1 και 4 του Α.Ν. 263/1968.

Τις προϋποθέσεις αυτές, σωρευτικά συντρέχουσες, αποτελούν η κυριότητα του Δημοσίου επί του ακινήτου, η αναμφισβήτητη κατοχή του ακινήτου από το Δημόσιο και η αυθαίρετη κατάληψη του ακινήτου από τον καθ' ου το πρωτόκολλο, ανεξαρτήτως του χρόνου που αυτή έλαβε χώρα, με σκοπό απόκτησης δικαιωμάτων επ’ αυτού.

Η ανακοπή μπορεί επιπλέον να στηρίζεται σε λόγους που αφορούν στην τυπική νομιμότητα του πρωτοκόλλου καθώς και σε λόγους δικονομικής ακυρότητας αυτού.

Απόσπασμα της απόφασης

Από τις διατάξεις του άρθρου 2 παρ. 1 και 4 του Α.Ν. 263/1968 «Περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως των διατάξεων περί δημοσίων κτημάτων», οι οποίες αποβλέπουν στη δραστικότερη προστασία της περιουσίας του κράτους, δημόσιας και ιδιωτικής, αντικείμενο της δίκης, που ανοίγεται με την άσκηση της ανακοπής κατά του πρωτοκόλλου διοικητικής αποβολής, δεν είναι η αναγνώριση της κυριότητας ή η προσωρινή ρύθμιση της νομής στο επίδικο ακίνητο, αλλά η συνδρομή των νόμιμων προϋποθέσεων για την έκδοση του πρωτοκόλλου, το οποίο ανακόπτεται ως παράνομη διοικητική πράξη.

Οι αναγκαίες δε προϋποθέσεις για το κύρος του, οι οποίες πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά, είναι : α) η κυριότητα του Δημοσίου στο ακίνητο, β) η αναμφισβήτητη κατοχή του από το Δημόσιο και γ) η αυθαίρετη κατάληψη του ακινήτου από τον καθ' ου το πρωτόκολλο, με τον σκοπό απόκτησης δικαιωμάτων και δη, ανεξάρτητα από τον χρόνο που έγινε αυτή (κατάληψη), σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 15 του Ν. 717/1977.

Κατά την έννοια αυτή, το πρωτόκολλο διοικητικής αποβολής κατατείνει στην προστασία του επικαλούμενου δικαιώματος κυριότητας του Δημοσίου σε ακίνητο που κατέλαβε ιδιώτης, προβάλλοντας δικαίωμα δικής του κυριότητας σε αυτό, στο οποίο και στηρίζει τη σχετική ανακοπή του (ΑΠ 929/2014, Εφ Πατρ 410/2020 ΝΟΜΟΣ).

Εξάλλου, λόγοι που μπορούν να στηρίζουν την άνω ανακοπή μπορεί να είναι ελαττώματα που υπάγονται στην τυπική νομιμότητα του πρωτοκόλλου, η μη συνδρομή των προϋποθέσεων για την έκδοση του, λόγοι ακυροτήτων από το δικονομικό δίκαιο (αοριστία του περιεχομένου του, έλλειψη επαρκούς αιτιολογίας).

Δείτε αναλυτικά την απόφαση στην ΤΝΠ Ισοκράτης.