ΕΔΔΑ: Δέσμευση περιουσιακών στοιχείων και αρχή της αναλογικότητας

Μία ενδιαφέρουσα απόφαση αναφορικά με την αναλογικότητα της δέσμευσης τραπεζικών περιουσιακών στοιχείων εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Η υπόθεση αφορούσε σε ένα ζευγάρι Βούλγαρων και τη δέσμευση περιουσιακών στοιχείων του εν αναμονή της ποινικής διαδικασίας κατά του συζύγου για τραπεζικό αδίκημα.

Το ζευγάρι κατήγγγειλε ότι η δέσμευση τους είχε προκαλέσει δυσκολίες να πληρώσουν τα ιατρικά έξοδα του γιού τους, ο οποίος έπασχε από σοβαρή αναπηρία.

Το 2016 ο κ. Apostolov κρίθηκε ένοχος για τη διεξαγωγή τραπεζικών εργασιών χωρίς άδεια και καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης ενός έτους.

Λίγο μετά την απαγγελία των κατηγοριών κατά του κ. Apostolov το Νοέμβριο του 2008, τα δικαστήρια αποφάσισαν να παγώσουν 35 τραπεζικούς λογαριασμούς στο όνομά του και τρία στοιχεία από την ακίνητη περιουσία του, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι
θα μπορούσε να ικανοποιηθεί οποιαδήποτε πρόστιμο ή απόφαση δήμευσης.

Ο ίδιος άσκησε έφεση κατά της απόφασης τον Φεβρουάριο του 2009, αλλά τα δικαστήρια έκριναν ότι η προσφυγή είχε κατατεθεί εκπροθέσμως.

Παράλληλα, το ζεύγος ζήτησε την άρση της απόφασης δέσμευσης, τον κ. Apostolov να δηλώνει ειδικότερα ότι έπρεπε να τραβήξει τουλάχιστον κάποια από τα χρήματα στους τραπεζικούς λογαριασμούς του, προκειμένου να πληρώσει τα ιατρικά έξοδα του γιου του.

Τα δικαστήρια απέρριψαν την αίτησή του για όσο διάστημα η ποινική διαδικασία ήταν ακόμη σε εξέλιξη.

Τον Ιούλιο του 2009, το Εφετείο διαπίστωσε το βάσιμο του σχετικού αιτήματος, αλλά αποδέσμευσε μόνο το μισό των περιουσιακών στοιχείων της δεύτερης προσφεύγουσας, δεδομένου ότι οι κατηγορίες στρέφονταν κατά του συζύγου της.

Ο κ. Apostolov υπέβαλε δεύτερο αίτημα το 2013 προκειμένου να αρθεί η απόφαση δέσμευσης από όλα τα περιουσιακά του στοιχεία, εκτός από ένα ακίνητο, αίτημα το οποίο έγινε τελικά δεκτό τον Ιανουάριο του 2014.

Εν τω μεταξύ, η κα Apostolova άσκησε αγωγή αποζημίωσης κατά των αρχών.

Η αγωγή της κατά του περιφερειακού δικαστηρίου απορρίφθηκε, ενώ μία από τις δύο αγωγές κατά των διωκτικών αρχών έγινε δεκτή.

Τα εθνικά δικαστήρια διαπίστωσαν ότι ο εισαγγελέας θα έπρεπε να είχε ελέγξει την κυριότητα των περιουσιακών στοιχείων πριν προχωρήσει σε δέσμευση και όφειλε να αποζημιώσει την δεύτερη προσφεύγουσα για την ηθική βλάβη που προκάλεσε η κατάσχεση των περιουσιακών της στοιχείων και η αδυναμία πληρωμής της ιατρικής περίθαλψης του γιου της.

Βασιζόμενοι ιδίως στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου (προστασία της ιδιοκτησίας) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, το ζευγάρι κατήγγειλε ότι η δέσμευση των περιουσιακών στοιχείων τους, τόσο αρχικά όσο και στα επόμενα χρόνια, ήταν παράνομη και αδικαιολόγητη.

Το Δικαστήριο δικαίωσε τους προσφεύγοντες, κρίνοντας ότι υπήρξε παραβίαση του εν λόγω άρθρου, επιδικάζοντας στον κ. Apostolov το ποσό των 1.250 ευρώ ως αποζημίωση για ηθική βλάβη και 700 ευρώ για δικαστικά έξοδα.

Δείτε αναλυτικά την απόφαση.