logo-print

Ελάχιστα προσόντα υπευθύνων κέντρων αίματος, ευχέρεια των κρατών μελών να θεσπίζουν αυστηρότερο καθεστώς και δίκαιο ΕΕ

Δικαστήριο ΕΕ: Είναι συμβατή με το δίκαιο της Ένωσης ιταλική ρύθμιση κατά την οποία μόνο κάτοχοι πτυχίου ιατρικής και χειρουργικής που πληρούν πρόσθετα ορισμένες προϋποθέσεις μεταπτυχιακής πείρας μπορούν να διορίζονται υπεύθυνοι σε κέντρα αίματος

12/03/2021

12/03/2021

H ένωση δικαίου

ΙΩΑΝΝΗ ΣΑΡΜΑΣ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Η αστική ιατρική ευθύνη στο πεδίο της ανθρώπινης αναπαραγωγής - Συμβολές Αστικού Δικαίου Νο 8 -

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΦΥΤΡΟΥ

ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΒΙΟΗΘΙΚΗ - ΒΙΟΔΙΚΑΙΟ - ΙΑΤΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

Με τη δημοσιευθείσα στις 10-03-2021 απόφασή του, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) αποφάνθηκε ότι δεν αντιβαίνει στο δίκαιο της Ένωσης εθνική ρύθμιση η οποία προβλέπει ότι ως υπεύθυνοι κέντρου αίματος μπορούν να διορισθούν μόνον τα πρόσωπα που κατέχουν πτυχίο ιατρικής και χειρουργικής, υπό την προϋπόθεση ότι η ρύθμιση αυτή συμμορφώνεται από πάσης απόψεως προς το δίκαιο της Ένωσης.

Επιπλέον, σύμφωνα με το ΔΕΕ, πρέπει να επιφυλάσσεται στα κράτη μέλη περιθώριο εκτιμήσεως ως προς την επιλογή των κατάλληλων μέτρων όσον αφορά τα προσόντα των προσώπων που παρέχουν υπηρεσίες υγείας.

Ιστορικό της υπόθεσης

Στις 10 Ιουνίου 2008, οι διάδικοι της κύριας δίκης άσκησαν αγωγή ενώπιον του Tribunale di Roma (πρωτοδικείου Ρώμης, Ιταλία) ζητώντας να αναγνωρισθεί ότι το άρθρο 6, παράγραφος 2, του νομοθετικού διατάγματος 261/2007, κατά το μέρος που επιτρέπει την πρόσβαση στη θέση του υπευθύνου κέντρου αίματος μόνο στους πτυχιούχους ιατρικής και χειρουργικής, αντιβαίνει στο άρθρο 9, παράγραφος 2, της οδηγίας 2002/98/ΕΚ [οδηγία για τη θέσπιση προτύπων ποιότητας και ασφάλειας για τη συλλογή, τον έλεγχο, την επεξεργασία, την αποθήκευση και τη διανομή ανθρωπίνου αίματος και συστατικών του αίματος], δεδομένου ότι η τελευταία αυτή διάταξη, καθόσον προβλέπει ως προϋπόθεση για την πρόσβαση στη συγκεκριμένη θέση την κατοχή πανεπιστημιακού διπλώματος στον τομέα της ιατρικής ή των βιολογικών επιστημών, παρέχει στους πτυχιούχους βιολογικών επιστημών δικαίωμα προσβάσεως στην εν λόγω θέση, όπερ συνεπάγεται ότι η εν λόγω διάταξη του εθνικού δικαίου αντιβαίνει στο δίκαιο της Ένωσης και πρέπει να μην εφαρμοσθεί.

Το εν λόγω δικαστήριο απέρριψε την αγωγή αυτή με το σκεπτικό ότι η οδηγία 2002/98/ΕΚ δεν είναι «αυτοδικαίως εκτελεστή», καθόσον θεσπίζει μόνο γενικούς κανόνες και αρχές όσον αφορά τα κέντρα αίματος, καταλείποντας στο εθνικό δίκαιο τη ρύθμιση της δημιουργίας και της λειτουργίας τους. Θεωρεί ότι το άρθρο 9, παράγραφος 2, της ως άνω οδηγίας επιτρέπει στα κράτη μέλη να επιλέγουν κατά διακριτική ευχέρεια αν η πρόσβαση στη θέση του υπευθύνου των κέντρων αίματος πρέπει να επιφυλάσσεται μόνο στους πτυχιούχους ιατρικής, μόνο στους πτυχιούχους βιολογικών επιστημών ή στο σύνολο των δύο αυτών κατηγοριών πτυχιούχων.

Οι ενάγοντες της κύριας δίκης άσκησαν έφεση κατά της αποφάσεως του Tribunale di Roma (πρωτοδικείου Ρώμης) ενώπιον του Corte d’appello di Roma (εφετείου Ρώμης, Ιταλία), το οποίο, με απόφαση της 19ης Ιουνίου 2015, την απέρριψε επικυρώνοντας καθ’ ολοκληρίαν την πρωτόδικη απόφαση.

Επιληφθέν αιτήσεως αναιρέσεως που άσκησαν οι διάδικοι της κύριας δίκης, το αιτούν δικαστήριο διερωτάται αν το άρθρο 9, παράγραφος 2, της οδηγίας 2002/98/ΕΚ έχει την έννοια ότι παρέχει στους πτυχιούχους βιολογικών επιστημών δικαίωμα να διορίζονται ως υπεύθυνοι των κέντρων αίματος ή αν, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η ως άνω οδηγία προβλέπει μόνον ελάχιστες απαιτήσεις στον τομέα αυτόν, η διάταξη αυτή πρέπει μάλλον να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι καταλείπει στα κράτη μέλη την ελεύθερη επιλογή να επιφυλάσσουν την πρόσβαση στη θέση αυτή μόνο στους πτυχιούχους ιατρικής, μόνο στους πτυχιούχους βιολογικών επιστημών ή στο σύνολο των δύο αυτών κατηγοριών πτυχιούχων.

Υπό τις συνθήκες αυτές, το Corte suprema di cassazione (Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο, Ιταλία) αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να ρωτήσει το Δικαστήριο αν είναι σύμφωνη με το δίκαιο της Ένωσης η επίμαχη ιταλική ρύθμιση.

Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Με την απόφασή του αυτή, το ΔΕΕ, επεσήμανε, κατ'αρχάς, ότι στο πλαίσιο της εφαρμογής της ευθύνης για την οργάνωση των υπηρεσιών υγείας και την παροχή ιατρικής περιθάλψεως, η οποία εξακολουθεί, δυνάμει της αιτιολογικής σκέψης 33 της οδηγίας 2002/98/ΕΚ, να ανήκει στα κράτη μέλη, πρέπει να επιφυλάσσεται στα τελευταία περιθώριο εκτιμήσεως ως προς την επιλογή των κατάλληλων μέτρων, ιδίως όσον αφορά τα προσόντα των προσώπων που παρέχουν υπηρεσίες υγείας.

Ως εκ τούτου, σύμφωνα με το ΔΕΕ, ένα κράτος μέλος έχει, δυνάμει του άρθρου 168, παράγραφος 4, στοιχείο αʹ, ΣΛΕΕ και του άρθρου 4, παράγραφος 2, της οδηγίας 2002/98/ΕΚ, τη δυνατότητα να υπαγάγει σε καθεστώς αυστηρότερο από το προβλεπόμενο στο άρθρο 9, παράγραφος 2, στοιχείο αʹ, της οδηγίας αυτής τα προσόντα τα οποία πρέπει να έχει ο υπεύθυνος κέντρου αίματος, στο βαθμό που το εν λόγω κράτος μέλος εκτιμά, χωρίς να υπερβαίνει το περιθώριο εκτιμήσεως που διαθέτει για να αποφασίσει σχετικά με το υψηλό επίπεδο το οποίο προτίθεται να εξασφαλίσει για την προστασία της δημόσιας υγείας και για τον τρόπο επιτεύξεως του επιπέδου αυτού, ότι το εν λόγω αυστηρότερο καθεστώς θα έχει ως αποτέλεσμα να εξασφαλίζεται σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό ότι ο υπεύθυνος ενός τέτοιου κέντρου θα είναι σε θέση να ασκήσει κατά τρόπο πλήρη και ουσιαστικό τα καθήκοντά του και ότι, ως εκ τούτου, θα επιτευχθεί ο σκοπός της προστασίας της ανθρώπινης υγείας τον οποίο επιδιώκει η ως άνω οδηγία.

Καταλήγοντας, το ΔΕΕ έκρινε ότι το άρθρο 9, παράγραφος 2, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 2002/98/ΕΚ [οδηγία για τη θέσπιση προτύπων ποιότητας και ασφάλειας για τη συλλογή, τον έλεγχο, την επεξεργασία, την αποθήκευση και τη διανομή ανθρωπίνου αίματος και συστατικών του αίματος], σε συνδυασμό με το άρθρο 4, παράγραφος 2, της ίδιας οδηγίας, έχει την έννοια ότι δεν αντιτίθεται σε εθνική ρύθμιση η οποία προβλέπει ότι ως υπεύθυνοι κέντρου αίματος μπορούν να διορισθούν μόνον τα πρόσωπα που κατέχουν πτυχίο ιατρικής και χειρουργικής, υπό την προϋπόθεση ότι η ρύθμιση αυτή συμμορφώνεται από πάσης απόψεως προς το δίκαιο της Ένωσης.

Γίνεται υπόμνηση ότι η διαδικασία εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως παρέχει στα δικαστήρια των κρατών μελών τη δυνατότητα να υποβάλουν στο Δικαστήριο, στο πλαίσιο της ένδικης διαφοράς της οποίας έχουν επιληφθεί, ερώτημα σχετικό με την ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης ή με το κύρος πράξεως οργάνου της Ένωσης. Το Δικαστήριο δεν αποφαίνεται επί της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να επιλύσει τη διαφορά αυτή, λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου. Η απόφαση αυτή δεσμεύει, ομοίως, άλλα εθνικά δικαστήρια ενώπιον των οποίων ανακύπτει παρόμοιο ζήτημα.

Το πλήρες κείμενο της απόφασης είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA

 

Δίκαιο πληροφορικής - E έκδοση
Κώδικας Ποινικής Δικονομίας ΙΙ
send