Επιμέλεια τέκνου: Σε ισχύ το νέο άρθρο 1519 του Αστικού Κώδικα για τις «ειδικές πράξεις επιμέλειας ανήλικου τέκνου»

Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Α 148/31.7.2020) ο Νόμος 4714/2020 για τις Φορολογικές παρεμβάσεις για την ενίσχυση της αναπτυξιακής διαδικασίας της ελληνικής οικονομίας.

Μεταξύ άλλων, ο νόμος περιλαμβάνει το άρθρο 139, με το οποίο προστίθεται άρθρο 1519 στον Αστικό Κώδικα για τις ειδικές πράξεις επιμέλειας ανήλικου τέκνου.

Διαβάστε επίσης: Κορωνοϊός: Ρύθμιση επικοινωνίας παππούδων με την εγγονή τους μέσω Skype, Viber ή άλλης ηλεκτρονικής εφαρμογής

Η νέα διάταξη, η οποία είναι σημαντικά διαφορετική από αυτήν που είχε αρχικά προταθεί, προβλέπει:

Μεταβολή του τόπου διαμονής

Μεταβολή του τόπου διαμονής του τέκνου, που επιδρά ουσιωδώς στο δικαίωμα επικοινωνίας του γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο, απαιτεί προηγούμενη συμφωνία των γονέων ή προηγούμενη οριστική δικαστική απόφαση μετά από αίτημα οποιουδήποτε από τους γονείς. Το δικαστήριο μπορεί να διατάξει κάθε πρόσφορο μέσο.

Η πλήρης αιτιολογική έκθεση της τροπολογίας

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, με τη νέα διάταξη διευρύνεται σημαντικά ο κύκλος των πράξεων για τις οποίες οι γονείς οφείλουν να αποφασίζουν από κοινού, ανεξάρτητα από το εάν ο γονέας ασκεί μόνος του (κατόπιν προφανώς δικαστικής απόφασης κατά το άρθρο 1513 ΑΚ παρ. 2, 3) την επιμέλεια.

Πρόκειται για πράξεις που δεν επαναλαμβάνονται και επηρεάζουν αποφασιστικά το μέλλον του τέκνου, όπως το είδος της εκπαίδευσης που θα λάβει, την προετοιμασία για πρωταθλητισμό κλπ. Για τις πράξεις αυτές, απαιτείται απόφαση και των δύο γονέων, σε περίπτωση δε διαφωνίας θα εφαρμοστεί το άρθρο 1512 ΑΚ. Η ως άνω ρύθμιση ισχύει πρόσθετα προς τις αποφάσεις μια την ονοματοδοσία και τον καθορισμό του Θρησκεύματος του τέκνου για τις οποίες απαιτείται κοινή απόφαση των γονέων, επειδή κατά τη νομολογία ανήκουν στον πυρήνα της γονικής μέριμνας.

Με την παρ. 2 διευκρινίζεται ότι, μολονότι ο προσδιορισμός της κατοικίας του ανηλίκου ανήκει στον γονέα που ασκεί την επιμέλεια, η μεταβολή του τόπου διαμονής που επηρεάζει ουσιωδώς το δικαίωμα επικοινωνίας του άλλου γονέα, μπορεί να γίνει μετά από σύμφωνη γνώμη του γονέα που έχει το δικαίωμα επικοινωνίας ή μετά από δικαστική απόφαση.

Επομένως, αντικείμενο της ρύθμισης δεν είναι οποιαδήποτε μετακίνηση του ανηλίκου (π.χ. από τη μία συνοικία ή Δήμο σε άλλη συνοικία μέσα σε μεγάλη πόλη) αλλά η σημαντική μετακίνηση (π.χ. σε άλλη πόλη, σε άλλη χώρα), η οποία επηρεάζει ουσιωδώς την άσκηση του δικαιώματος επικοινωνίας του άλλου γονέα. Είναι βεβαίως κατανοητή η ανάγκη του γονέα που έχει την επιμέλεια να έχει ελευθερία κίνησης και επιλογής της διαμονής του, αλλά ο περιορισμός της ελευθερίας αυτής είναι ανεκτός, ενόψει της ιδιότητάς του ως γονέα ανηλίκου, καθώς και ενόψει του δικαιώματος του άλλου γονέα να έχει ομαλή επικοινωνία με το παιδί.

Συνεπώς, ο έχων την επιμέλεια του ανηλίκου γονέας δεν χάνει το δικαίωμα να μετακινηθεί, ακόμη και σε μακρινό μέρος, αρκεί να έχει εξασφαλίσει την (προηγούμενη της μετακίνησης) συμφωνία του άλλου γονέα, ή, αν αυτός δεν συμφωνεί ή δεν ανευρίσκεται κ.λπ., δικαστική απόφαση που επιτρέπει την μετακίνησή του με το ανήλικο τέκνο. Στην τελευταία περίπτωση, το δικαστήριο θα κρίνει με βάση πρωτίστως το βέλτιστο συμφέρον του τέκνου (ΕΔΔΑ, Penchevi κατά Βουλγαρίας).

Με την απόφαση αυτήν θα καθορίζεται προφανώς και νέος τρόπος επικοινωνίας του ανηλίκου με τον άλλο γονέα (π.χ. αραιότερα και μακρότερα διαστήματα, καταβολή εξόδων επικοινωνίας, επικοινωνία με σύγχρονα ηλεκτρονικά οπτικοακουστικά μέσα). Εφόσον πρόκειται για νέα συμφωνία των γονέων, αυτή θα έχει τον τύπο του συμβολαιογραφικού εγγράφου. Αυτονόητο είναι ότι, στην περίπτωση κατά την οποία έχει αποκλεισθεί η επικοινωνία του γονέα με τον ανήλικο με δικαστική απόφαση, δεν απαιτείται η συμφωνία του για τη μετακίνηση του ανηλίκου με τον άλλο γονέα. Με τη νέα ρύθμιση του παρόντος άρθρου η Χώρα μας συμμορφώνεται και προς τη Σύσταση CΜ/ Rec (215)4 του Συμβουλίου της Ευρώπης.