Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια: Οι Ευρωπαίοι πολίτες δικαιούνται να γνωρίζουν τί κάνουν οι εθνικές κυβερνήσεις τους όταν βρίσκονται στις Βρυξέλλες

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

Η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια Emily O'Reilly για δεύτερη μόλις φορά στη διάρκεια της θητείας της απέστειλε την Πέμπτη, 17-05-2018, Ειδική Έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αναφορικά με την έρευνά της για βελτίωση της υποχρέωσης λογοδοσίας του Συμβουλίου κατά την εκτέλεση του νομοθετικού του έργου.

Η Διαμεσολαβήτρια είχε εκδώσει μία σειρά συστάσεων προς το Συμβούλιο της ΕΕ τον Φεβρουάριο, μετά από έρευνα που διήρκεσε ένα χρόνο, συμπεριλαμβανομένων μεταξύ άλλων της συστηματικής καταγραφής των τοποθετήσεων των κρατών μελών στις ομάδες εργασίας του Συμβουλίου και στις συναντήσεις σε επίπεδο Μονίμων Αντιπροσώπων στα πλαίσια της Επιτροπής των Μονίμων Αντιπροσώπων (ΕΜΑ), καθώς και της θέσπισης σαφών και κατάλληλων κριτηρίων στην ταξινόμηση των εγγράφων του Συμβουλίου δεδομένου ότι η συνήθης πρακτική περιορίζει σημαντικά την πρόσβασή τους σε εύλογο χρονικό διάστημα.

Εντούτοις, το Συμβούλιο δεν τήρησε την εκ του νόμου υποχρέωση που είχε να απαντήσει στις Συστάσεις εντός τριμήνου από τη δημοσίευσή τους, δηλαδή την 9η Μαΐου,  και έτσι λαμβανομένης υπόψη της σημασίας που έχει η δημοκρατική νομιμοποίηση στην ΕΕ, η Διαμεσολαβήτρια αποφάσισε να ζητήσει στο εξής τη συνδρομή του Κοινοβουλίου.

«Οι Ευρωπαίοι δικαιούνται να γνωρίζουν τί κάνουν οι εθνικές κυβερνήσεις τους όταν βρίσκονται στις Βρυξέλλες, ιδίως όταν νομοθετούν σε επίπεδο ΕΕ, γεγονός το οποίο έχει άμεσες επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή τους. Η πρόσβαση του κοινού σε  περισσότερες πληροφορίες θα συμβάλλει επίσης στο να αποτρέπονται οι υπουργοί των εθνικών κυβερνήσεων από το να «κατηγορούν τις Βρυξέλλες» για ενωσιακούς νόμους τους οποίους οι ίδιοι συνδιαμόρφωσαν και συνυιοθέτησαν.

Το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο είναι ισότιμοι νομοθέτες όσον αφορά την πλειοψηφία του νομοθετικού έργου της Ένωσης, ωστόσο υπάρχει ασυμφωνία στη λογοδοσία μεταξύ τους σχετικά με τη διαφάνεια στο έργο τους. Ενώ είναι εύκολο να παρακολουθήσει κανείς ένα σχέδιο νομοθετήματος εν εξελίξει στο Κοινοβούλιο, δε μπορεί να λεχθεί το ίδιο για το Συμβούλιο όπου εκπροσωπούνται οι εθνικές κυβερνήσεις.

Αυτή είναι μόλις η δεύτερη Ειδική Έκθεση που υιοθετώ, καθώς συνήθως οι θεσμοί της ΕΕ συνεργάζονται πλήρως με το γραφείο μου.

Ο απώτερος στόχος μου είναι να βοηθήσω τους πολίτες να συμμετάσχουν στη δημοκρατική ζωή της ΕΕ. Η βοήθεια και η δράση του Κοινοβουλίου σε αυτό το ζήτημα θα είναι καθοριστικής σημασίας ενόψει των ευρωεκλογών το επόμενο έτος», δήλωσε η Διαμεσολαβήτρια.

Ιστορικό

Από το 1995 μέχρι σήμερα, έχουν αποσταλεί συνολικά 19 Ειδικές Εκθέσεις από τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και όλες έχουν υποστηριχθεί με επιτυχία. Τέσσερις προηγούμενες εκθέσεις αφορούσαν το Συμβούλιο, συμπεριλαμβανομένης μίας για τη σημασία της δημοσιοποίησης του νομοθετικού έργου του Συμβουλίου.

Το πλήρες κείμενο της Ειδικής Έκθεσης της Διαμεσολαβήτριας είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ombudsman.europa.eu.

Ετήσια Έκθεση 2017

Η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια δημοσίευσε ακόμα την Πέμπτη την Ετήσια Έκθεσή της για το 2017. Οι ανησυχίες σχετικά με τη διαφάνεια στη διοικητική μηχανή της ΕΕ αποτέλεσαν το μεγαλύτερο μέρος αναλογικά (20.6%) στις υποθέσεις επί των οποίων επιλήφθηκε η Διαμεσολαβήτρια το 2017. Την χρονιά που πέρασε αυξήθηκε πάλι ο αριθμός των καταγγελιών γεγονός το οποίο οφείλεται κυρίως στην αυξημένη ενασχόληση από το γραφείο της Διαμεσολαβήτριας.

Το 2017, οι παρεμβάσεις της Διαμεσολαβήτριας συνέβαλαν σε πρόοδο σε ορισμένους τομείς, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, της περισσότερης διαφάνειας στις Ομάδες Εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής, της αυστηροποίησης του Κώδικα Δεοντολογίας των Επιτρόπων, καθώς και της βελτίωσης των κανόνων σύγκρουσης συμφερόντων για τους Ειδικούς Συμβούλους.

Επίσης, η Διαμεσολαβήτρια ξεκίνησε μία ταχεία διαδικασία για τον χειρισμό καταγγελιών αναφορικά με την πρόσβαση σε έγγραφα και διοργάνωσε για πρώτη φορά τον Διαγωνισμό για το Βραβείο Χρηστής Διοίκησης στην ΕΕ, απονέμοντας βραβεία σε επτά διαφορετικές κατηγορίες.

Το πλήρες κείμενο της ετήσιας έκθεσης είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ombudsman.europa.eu.

Γίνεται υπόμνηση ότι η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια ερευνά καταγγελίες αναφορικά με φαινόμενα κακοδιοίκησης στους θεσμούς, τις αρχές και τα όργανα της ΕΕ. Κάθε πολίτης ή κάτοικος της Ένωσης, καθώς και κάθε επιχείρηση ή οργάνωση που εδρεύει στην ΕΕ, μπορεί να υποβάλλει καταγγελία ενώπιον της Διαμεσολαβήτριας. Μεταξύ των εξουσιών της Διαμεσολαβήτριας συγκαταλέγεται το δικαίωμα να ελέγχει ενωσιακά έγγραφα, να καλεί αξιωματούχους για να καταθέσουν ως μάρτυρες, καθώς και να εκκινεί στρατηγικές έρευνες με δική της πρωτοβουλία.