Κλιματική αλλαγή: Η νομική δεσμευτικότητα μίας ενδεχόμενης συμφωνίας στο Παρίσι και το δίλημμα Ομπάμα

Σημαντικότερη στιγμή της πρώτης μέρας της Διεθνούς Συνδιάσκεψης στο Παρίσι για την Κλιματική Αλλαγή ήταν μάλλον η ομιλία του Πρόεδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος φάνηκε θετικός στην σύναψη μιας διεθνούς συμφωνίας για την προστασία του περιβάλλοντος, με σκοπό τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Η Αμερική είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ρυπαντής παγκοσμίως μετά τη Κίνα και ο πρώτος μεταξύ των ανεπτυγμένων κρατών, επομένως η συμμετοχή της σε αυτή τη συμφωνία είναι καθοριστική για την επίτευξη των στόχων της.

Φαίνεται, όμως, πως η θετική διάθεση του Ομπάμα και η υπογραφή ενός διεθνούς κειμένου δεν εξασφαλίζει τη νομική δεσμευτικότητά του στις ΗΠΑ.

Επιστρέφοντας στην πατρίδα του, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών θα βρεθεί αντιμέτωπος με ένα σημαντικό δίλημμα, το οποίο αφορά στο νομικό χαρακτηρισμό του κειμένου μίας ενδεχόμενης συμφωνίας.

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ θα έχει δύο επιλογές.

Η πρώτη θα είναι να χαρακτηρίσει το κείμενο ως διεθνή Συνθήκη (treaty).

Η επιλογή αυτή φαίνεται ως η λιγότερο πιθανή, καθώς σε αυτή την περίπτωση το κείμενο θα πρέπει να επικυρωθεί από τη Γερουσία (στην οποία πλειοψηφούν οι Ρεπουμπλικάνοι) , η οποία θεωρείται βέβαιο πως θα την απορρίψει.

Η δεύτερη είναι να το χαρακτηρίσει ως διεθνή συμφωνία (agreement).

Με τον τρόπο αυτό, ο Ομπάμα θα αποφύγει την παραπομπή στο Κογκρέσο, καθώς, όταν μια διεθνής συμφωνία δεν απαιτεί για την εφαρμογή της την τροποποίηση του αμερικανικού δικαίου, τότε δεν είναι απαραίτητη η έγκρισή της από αυτό.

Διαβάστε επίσης: Διάσκεψη του Παρισιού για το κλίμα: Οι θέσεις της ΕΕ και οι αντιλήψεις των Ελλήνων

Η επιλογή, ωστόσο, δεν είναι εύκολη.

Ενώ η δεύτερη εναλλακτική ακούγεται ευκολότερα υλοποιήσιμη, είναι ίσως η λιγότερο ευνοϊκή για την επίτευξη των στόχων της ενδεχόμενης συμφωνίας.

Μια διεθνής συνθήκη δεσμεύει τη χώρα διαχρονικά ενώ μια συμφωνία του νυν Προέδρου δεν δεσμεύει τους μελλοντικούς Προέδρους να συμμορφωθούν με το περιεχόμενο της και, δεδομένου ότι ο Ομπάμα διανύει το τέλος της θητείας του χωρίς δυνατότητα επανεκλογής, η εφαρμογή μιας συμφωνίας θα τελούσε στην ουσία υπό την αίρεση της διάθεσης του διαδόχου του απέναντί της.

Ενώ η πρόθεση του Ομπάμα φαίνεται να τείνει προς την υπογραφή ενός μη νομικά δεσμευτικού κειμένου, οι προθέσεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων φαίνεται να κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση, στοχεύοντας στην διαμόρφωση ενός νομικά δεσμευτικού μηχανισμού για την προστασία του περιβάλλοντος και την τροποποίηση της Συνθήκης του Κιότο.

Σε κάθε περίπτωση η συμφωνία δεν θα υποχρεώνει τα κράτη στην επίτευξη συγκεκριμένων στόχων αλλά στην υιοθέτηση συγκεκριμένων συμπεριφορών, ενώ οποιαδήποτε παράβαση των όρων της συμφωνίας δεν θα επέφερε κυρώσεις στη χώρα, καθώς δεν υπάρχει πρόβλεψη για μηχανισμό επιβολής κυρώσεων.

Πηγή: washingtonpost.com