Προσωπικά δεδομένα: Ολόκληρη η απόφαση για την αναγραφή του θρησκεύματος και της ιθαγένειας στα απολυτήρια μαθητών

Αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα η απόφαση 28/2019 με την οποία κρίθηκε ότι η αναγραφή του θρησκεύματος και της ιθαγένειας στα στοιχεία που τηρούνται στο σχολείο, στους τίτλους και πιστοποιητικά σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και στο πληροφοριακό σύστημα «myschool» είναι παράνομη.

Σύμφωνα με το σκεπτικό της Αρχής, η αναγραφή του θρησκεύματος στο Ατομικό Δελτίο Μαθητή και στο Μητρώο Μαθητή καθώς και στους απολυτήριους τίτλους και στους λοιπούς τίτλους και αποδεικτικά σπουδών των μαθητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης παραβιάζει την αρχή της αναγκαιότητας και αναλογικότητας.

Διότι σκοπός της σχετικής επεξεργασίας είναι αποκλειστικά αφενός η παρακολούθηση της φοίτησης και αφετέρου η επίσημη βεβαίωση για τις επιδόσεις και την επιτυχή περάτωση των σπουδών του μαθητή στον αντίστοιχο εκπαιδευτικό κύκλο.

Ενόψει του σκοπού αυτού, η αναγραφή του θρησκεύματος του μαθητή στα στοιχεία που τηρούνται στο σχολείο καθώς και σε ιδιαίτερο πεδίο επί του απολυτήριου τίτλου και των λοιπών τίτλων και αποδεικτικών σπουδών και η συνακόλουθη καταχώρισή του στο αντίστοιχο αρχείο που τηρεί το σχολείο (αρχείο τίτλων), αλλά και μόνη η αποτύπωση πεδίου για τη δήλωση του θρησκεύματος στα σχετικά έντυπα, υπερβαίνουν τον σκοπό της επεξεργασίας και, ως εκ τούτου, δεν είναι νόμιμες.

Γιατί το θρήσκευμα δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την επίδοση του μαθητή, ούτε με την διαγωγή του, που και αυτή βεβαιώνεται στον τίτλο.

Πολύ περισσότερο που ο απολυτήριος τίτλος χρησιμοποιείται από τον κάτοχό του ως τυπικό προσόν για ποικίλες χρήσεις εκτός σχολείου (π.χ. για συμμετοχή σε διαδικασίες επιλογής προς πρόσληψη εργαζομένων).

Στην τελευταία αυτή περίπτωση, η αναγραφή του θρησκεύματος στο απολυτήριο – όπως άλλωστε και η μη συμπλήρωση του σχετικού πεδίου εάν υπάρχει – θα μπορούσε επιπλέον να εκθέσει τον κάτοχο του απολυτηρίου σε διακρίσεις με βάση τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 13 του Συντάγματος.

Κατά συνέπεια, η αναγραφή του θρησκεύματος τόσο ως προαιρετική, όσο και πολύ περισσότερο ως υποχρεωτική στους απολυτήριους τίτλους σπουδών και η εμφάνιση σχετικού πεδίου στα σχετικά έντυπα δεν είναι νόμιμη, διότι αντιβαίνει προς τη θεμελιώδη αρχή της αναγκαιότητας και προς την αρχή της ελαχιστοποίησης της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (άρθρο 4 παρ. 1 (β’) ν. 2472/1997 και 5 παρ. 1 (γ) και 25 παρ. 2 του ΓΚΠΔ).

Με την απόφασή της η Αρχή έκρινε ότι:

α) η αναγραφή του θρησκεύματος και της ιθαγένειας στα στοιχεία που τηρούνται στο σχολείο, στους τίτλους και πιστοποιητικά σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και στο πληροφοριακό σύστημα «myschool» καθώς και η ύπαρξη αντίστοιχων πεδίων στα σχετικά έντυπα, ανεξαρτήτως αν είναι προαιρετική η συμπλήρωσή τους και

β) η δήλωση ότι ο μαθητής δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος και εξ αυτού επικαλείται λόγους θρησκευτικής συνείδησης για την απαλλαγή του από το μάθημα των Θρησκευτικών, δεν είναι νόμιμες για τους λόγους που αναφέρονται στο σκεπτικό της παρούσας

Στο πλαίσιο αυτό η Αρχή έκρινε καλεί το Υπουργείο Παιδείας, ως υπεύθυνο επεξεργασίας,

α) να απόσχει από τις ως άνω μη σύννομες πράξεις επεξεργασίας των προσωπικών δεδομένων των μαθητών,

β) να μεριμνήσει για την άμεση τροποποίηση των σχετικών ρυθμίσεων και να λάβει κάθε αναγκαίο μέτρο προκειμένου να μην αναγράφεται πλέον το θρήσκευμα και η ιθαγένεια στα στοιχεία που τηρούνται στο σχολείο και στους τίτλους και πιστοποιητικά σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και στο πληροφοριακό σύστημα «myschool» και

γ) να εκδώσει κάθε αναγκαία οδηγία προς τις οικείες εκπαιδευτικές αρχές και τους διευθυντές των σχολείων ώστε, εφεξής, για την απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών να μην απαιτείται η δήλωση ότι ο μαθητής δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος, αλλά το δικαίωμα αυτό να ασκείται (από τον ίδιο τον μαθητή αν είναι ενήλικος ή από τους γονείς του αν είναι ανήλικος), κατ’ επίκληση αποκλειστικά και μόνον λόγων συνείδησης.

Δείτε αναλυτικά την απόφαση 28/2019.