Ρυθμίσεις για την ευθύνη των εταίρων δικηγορικών εταιρειών και την αυτοτέλεια του έμμισθου δικηγόρου

Κατατέθηκε στη Βουλή τροπολογία - προσθήκη του Υπουργείου Δικαιοσύνης επί του σχεδίου νόμου υπό τον τίτλο «Οργανικός νόμος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και άλλες συναφείς ρυθμίσεις».

Με το πρώτο άρθρο της τροπολογίας, επιχειρείται η επιτάχυνση στην εκδίκαση σημαντικών κατηγοριών συνταξιοδοτικών υποθέσεων στο Ελεγκτικό Συνέδριο, οι οποίες, σε διαφορετική περίπτωση, θα εκδικάζονταν σε αρκετά μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Προβλέπεται δε η δυνατότητα, αν ο διάδικος φορέας δημόσιας εξουσίας εκφράσει αντιρρήσεις ως προς την εφαρμογή της ρύθμισης, αυτές να απορρίπτονται όταν η εκδίκαση στο ακροατήριο συνεπάγεται για τον ιδιώτη διάδικο καθυστέρηση μη συμβατή με την αρχή της δίκαιης δίκης.

Η προτεινόμενη ρύθμιση του δεύτερου άρθρου αντιμετωπίζει το πρόβλημα που δημιουργεί το γεγονός ότι η αποζημίωση της παρ. 1 του άρ. 6 του Ν. 2521/1997 δεν χορηγείται στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, στον Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο και στον Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων. Η παράλειψη αυτή, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, υποβαθμίζει το ρόλο των προαναφερόμενων  ανώτατων δικαστικών λειτουργών, παρά το γεγονός ότι συγκαταλέγονται στην ηγεσία της δικαιοσύνης στη χώρα μας.

Με το τρίτο άρθρο της τροπολογίας, αντιμετωπίζεται το ζήτημα της ευθύνης των εταίρων των δικηγορικών εταιρειών έναντι των εντολέων τους αφενός και για τις πάσης φύσεως υποχρεώσεις της έναντι τρίτων αφετέρου, η οποία (ευθύνη) διευρύνθηκε υπέρμετρα και αναιτιολόγητα μετά τη θέση σε ισχύ του Ν. 4072/2012.

Τέλος, η προτεινόμενη ρύθμιση του άρθρου τέταρτου, εξειδικεύει τη νομική έννοια της σύμβασης έμμισθης εντολής με πάγια αντιμισθία, σύμφωνα με τους κανόνες που έχει διαπλάσει η νομολογία των ανωτάτων δικαστηρίων. Η εν λόγω ρύθμιση κρίνεται απαραίτητη προς άρση της υφιστάμενης αμφισβήτησης ως προς τη φύση των υπηρεσιών που ασκεί ο δικηγόρος στο πλαίσιο της σχέσης έμμισθης εντολής.

Ειδικότερα, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις της τροπολογίας έχουν ως εξής:

Άρθρο 1

Επιτάχυνση συνταξιοδοτικών δικών – προσθήκη νέας παρ.2 στο άρθρο 178 του σχεδίου νόμου

1. Στο άρθρο 178 του σχεδίου νόμου προστίθεται νέα παρ. 2 ως εξής:

«2. Με εξαίρεση όσες υποθέσεις αφορούν σε κανονισμό για πρώτη φορά σύνταξης ή εμφανίζουν αποδεικτική δυσχέρεια απαιτώντας, ιδίως, την προσφυγή σε εξέταση μαρτύρων, οι εφέσεις, οι εφέσεις – αγωγές και οι αγωγές σε συνταξιοδοτικές υποθέσεις που εκκρεμούν στο Ελεγκτικό Συνέδριο πέραν της τριετίας και οι οποίες δεν δύνανται να εκδικασθούν για οποιονδήποτε λόγο σύμφωνα με τα άρθρα 91 ως 93 του Ν. 4700/2020 (Α’ 127), μπορεί να εισάγονται από τον Πρόεδρο του αρμόδιου Τμήματος για να δικασθούν από πενταμελή σύνθεσή του που συνεδριάζει σε συμβούλιο. Για την εκδίκαση σε συμβούλιο ενημερώνονται εγγράφως οι διάδικοι, οι οποίοι δύνανται, εντός προθεσμίας ενός (1) μηνός από την επίδοση του σχετικού εγγράφου, να ζητήσουν την εκδίκαση της υπόθεσης στο ακροατήριο. Ο Πρόεδρος του Τμήματος απορρίπτει τις αντιρρήσεις των διαδίκων φορέων δημόσιας εξουσίας, αν κρίνει ότι η εκδίκαση της υπόθεσης στο ακροατήριο συνεπάγεται για τον αντίδικο των ανωτέρω φορέων, ιδιώτη διάδικο, καθυστέρηση στην παροχή δικαστικής προστασίας μη συμβατή με την αρχή της δίκαιης δίκης.»

2. Η παρ. 2 του άρθρου 178 του σχεδίου νόμου αναριθμείται σε 3 και τροποποιείται ως εξής :

«3. Για τις υποθέσεις των παρ. 1 και 2 εφαρμόζεται το άρθρο 92 του Ν. 4700/2020.»

3. Η υφιστάμενη παρ. 3 του άρθρου 178 του σχεδίου νόμου αναριθμείται σε 4.

Άρθρο 2

Χορήγηση αποζημίωσης ανωτάτων δικαστικών λειτουργών

Η αποζημίωση της παρ. 1 του άρθρου 6 του Ν. 2521/1997 (Α’ 174) χορηγείται και στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, τον Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο και τον  Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων.

Άρθρο 3

Ευθύνη των εταίρων των δικηγορικών εταιρειών – Τροποποίηση του άρθρου 54 Κώδικα περί Δικηγόρων

Η παρ. 5 του άρθρου 54 του Κώδικα περί Δικηγόρων (Ν. 4194/2013, Α’ 208) αντικαθίσταται ως εξής:

«5. Για τις πάσης φύσεως υποχρεώσεις της εταιρείας ευθύνεται μόνο η εταιρεία με την περιουσία της. Τα άρθρα 759, 783 Α.Κ. και η παρ. 1 του άρθρου 270 του Ν. 4072/2012 (Α’ 86) δεν έχουν εφαρμογή στις σχέσεις της εταιρείας και των εταίρων της με εντολείς της ή τρίτους. Ειδικά α)έναντι του Δημοσίου και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης εφαρμόζονται, για χρέη που δημιουργούνται μετά τη θέση σε ισχύ της παρούσας, κατ’ αναλογία οι προβλέψεις προσωπικής, αλληλέγγυας και εις ολόκληρον ευθύνης των προσώπων του άρθρου 50 του Ν. 4174/2013 (Α’ 170) και του άρθρου 31 του Ν. 4321/2015 (Α’ 32), τα οποία διατηρούν δικαίωμα αναγωγής κατά των λοιπών μελών της εταιρείας κατά την αναλογία συμμετοχής τους στην εταιρεία σύμφωνα με την παρ. 3, β) έναντι των εντολέων της, η εταιρεία ευθύνεται, κατά τις διατάξεις για την ευθύνη των δικηγόρων (άρθρα 160 του παρόντος και 73 του ΕισΝΚΠολΔ (π.δ. 503/1985 Α’ 182)), για πράξεις ή παραλείψεις των εταίρων ή συνεργατών δικηγόρων, εφόσον αυτές έγιναν κατά το χειρισμό υπόθεσης εντολέα της εταιρείας και διατηρεί δικαίωμα αναγωγής κατά του υπαίτιου εταίρου, κατά το ποσό που η εταιρεία θα ικανοποιήσει τον τρίτο. Αν η εταιρεία έχει ασφαλιστεί για την αστική ευθύνη έναντι τρίτων, δικαίωμα αναγωγής κατά του υπαιτίου εταίρου έχει η εταιρεία μόνο για το ποσό που δεν καλύφθηκε από την ασφαλιστική εταιρεία και την ασφαλιστική αποζημίωση.»

Άρθρο 4

Αυτοτέλεια έμμισθου δικηγόρου – τροποποίηση άρθρου 42 Ν. 4194/2013

Στο άρθρο 42 του Ν. 4194/2013 (Α’ 208) προστίθενται παρ. 2 και 3 και το άρθρο 42 διαμορφώνεται ως εξής:

«Άρθρο 42

Έμμισθος δικηγόρος

1. Έμμισθος δικηγόρος είναι αυτός που προσφέρει αποκλειστικά νομικές υπηρεσίες, ως νομικός σύμβουλος ή ως δικηγόρος, σε συγκεκριμένο εντολέα, σταθερά και μόνιμα, αμειβόμενος αποκλειστικά με πάγια περιοδική αμοιβή. Ο ίδιος δικηγόρος μπορεί επίσης να αναλαμβάνει υποθέσεις από οποιονδήποτε άλλον, αμειβόμενος είτε ανά υπόθεση είτε με άλλον τρόπο. 

2. Ο έμμισθος δικηγόρος ασκεί ελεύθερα τα επιστημονικά του καθήκοντα, όπως επιβάλλουν ο νόμος και η συνείδησή του, σύμφωνα με το άρθρο 5, χωρίς να υπάγεται στο διευθυντικό δικαίωμα και στην υπαλληλική ιεραρχία του εντολέα.

3. Η έμμισθη εντολή δεν δημιουργεί υποχρέωση του δικηγόρου να εκπροσωπεί δικαστικά ή εξώδικα, ως φυσικά πρόσωπα, τα μέλη της διοίκησης και τους υπαλλήλους του εντολέα, καθώς δεν συνδέεται μαζί τους με σύμβαση έμμισθης εντολής. Ο έμμισθος δικηγόρος δεν υποχρεούται να παρέχει νομικές υπηρεσίες σε τρίτα πρόσωπα, φυσικά ή νομικά, πέραν του εντολέα, ακόμα και αν ανήκουν στον ίδιο όμιλο εταιρειών, εκτός αν τέτοια υποχρέωση προβλέπεται ρητά στη σύμβαση έμμισθης εντολής.»

Δείτε αναλυτικά την τροπολογία εδώ.