TTIP: Γιατί η ΕΕ πρέπει να ζητήσει περισσότερη διαφάνεια στις συνομιλίες με τις ΗΠΑ

Μια από τις πιο πρόσφατες ιστορίες αναφορικά με τις αποκαλύψεις Snowden, παρά το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που παρουσιάζει, δε συγκέντρωσε την αναμενόμενη προσοχή του κοινού.

Ο κυριότερος λόγος είναι μάλλον ότι δημοσιεύτηκε σε δανική ιστοσελίδα και συγκεκριμένα στην Information.dk.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Σύνοδος της Κοπεγχάγης για την κλιματική αλλαγή, που έλαβε χώρα υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών το 2009, είχε θεωρητικά ως σκοπό την επίτευξη μιας συμφωνίας μεταξύ των εκπρόσωπων των κρατών ανά τον κόσμο, η οποία θα προστάτευε τις μελλοντικές γενιές από τις καταστροφικές συνέπειες των ραγδαίων κλιματικών αλλαγών. Απ’ ό,τι φαίνεται όμως, δεν τηρούσαν όλοι οι συμμετέχοντες τους κανόνες.

Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από έγγραφο που διέρρευσε ο Snowden, η κυβέρνηση των ΗΠΑ ζήτησε από την NSA να υποκλέπτει πληροφορίες, πριν και κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, σχετικά με τις θέσεις των άλλων χωρών, πριν αυτές υποβληθούν επίσημα. Σύμφωνα δε με ειδικούς, είναι πολύ πιθανόν οι πληροφορίες αυτές να αξιοποιήθηκαν από τις ΗΠΑ προκειμένου να ενισχύσουν τη διαπραγματευτική τους θέση.

Το δημοσίευμα αναφέρει ότι οι εκπρόσωποι των ΗΠΑ, είχαν «εκ των έσω» πληροφόρηση σχετικά με τις προθέσεις των συνομιλητών τους, γνωρίζοντας μάλιστα ότι υπήρχε έτοιμη μια εναλλακτική τελική συμφωνία, σε περίπτωση που οι διαπραγματεύσεις οδηγούνταν σε ναυάγιο. Το μόνο που χρειαζόταν να κάνουν οι ΗΠΑ  ήταν να περιμένουν, καθώς οι όροι της εναλλακτικής συμφωνίας ήταν αυτοί που επιθυμούσαν.

Η ενδιαφέρουσα αυτή ιστορία έχει ιδιαίτερη σημασία ενόψει μια άλλης συμφωνίας, η οποία βρίσκεται αυτή τη στιγμή υπό διαπραγμάτευση. Συγκεκριμένα, σε εξέλιξη βρίσκονται οι συνομιλίες μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την  συμφωνία για τη «Συνεργασία για το Διατλαντικό Εμπόριο και τις Επενδύσεις», γνωστή ως TTIP (Transatlantic Trade and Investment Partnership). 

Η συμφωνία αυτή, που κινείται στο πλαίσιο της ιδέας για τη δημιουργία μιας διατλαντικής ζώνης ελεύθερου εμπορίου (Transatlantic Free Trade Area), είναι πολύ σημαντική και για τις δύο μεριές. Η ΕΕ οφείλει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική, καθώς λόγω της φύσης της ως ένωση κρατών, αναμένεται να διακινηθούν πολλά έγγραφα σχετικά με τις θέσεις του κάθε κράτους και τις μεταξύ τους διαπραγματεύσεις, προκειμένου να καταλήξουν σε μια κοινή γραμμή.

Είναι βέβαιο πως έπειτα από τις αποκαλύψεις Snowden, η ασφάλεια στις επικοινωνίες θα είναι σαφώς βελτιωμένη σε σχέση με την Κοπεγχάγη, αρκεί όμως ένα ανθρώπινο λάθος -όπως το να στείλει ένας υπάλληλος mail χωρίς κρυπτογράφηση-  για να βρεθεί η ΕΕ σε δυσμενέστερη διαπραγματευτική θέση. Πέρα όμως από τη φύση όμως της ΕΕ, οι ΗΠΑ έχουν ένα ακόμα μεγάλο αβαντάζ όσον αφορά στην αποκόμιση πληροφοριών.

Το αβαντάζ αυτό δεν είναι άλλο από την  Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, της περίφημης NSA, η οποία είναι μεγαλύτερη και πιο έμπειρη στο παιχνίδι των κατασκόπων, απ’ ότι οποιαδήποτε ευρωπαϊκή. Αν και σίγουρα αρκετές υπηρεσίες πληροφοριών ευρωπαϊκών χωρών θα το επιδιώξουν, ακόμα και οι καλύτερες μεταξύ αυτών φαντάζει αμφίβολο ότι θα καταφέρουν να αποσπάσουν αντίστοιχες πληροφορίες από την αμερικανική πλευρά.

Ειδικά τη στιγμή που έγκυρα δημοσιεύματα θέλουν τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες (GCHQ) να χρηματοδοτούνται μυστικά από την NSA.

Το συμπέρασμα του δημοσιεύματος είναι ότι η μυστικότητα γύρω από τις διαπραγματεύσεις για τη Διατλαντική Συνεργασία για το Εμπόριο και τις Επενδύσεις, είναι μάλλον επιφανειακή και λειτουργεί εις βάρος της ΕΕ. Στην εποχή του αυξανόμενου ευρωσκεπτικισμού η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιβάλλεται να είναι όχι μόνο προς το συμφέρον, αλλά και εν γνώσει των πολιτών της.

Η διεξαγωγή των συνομιλιών με κλειστή ατζέντα αφήνει τελικά το πλεονέκτημα σε εκείνον που ξέρει να αποσπά καλύτερα πληροφορίες κι αυτός είναι ένας ακόμη καλός λόγος, για τον οποίο οι εκπρόσωποι της ΕΕ θα έπρεπε να ζητήσουν μεγαλύτερη, αν όχι πλήρη, διαφάνεια στις διαπραγματεύσεις.