Βασικές έννοιες εμπράγματου δικαίου

Όταν στο Δίκαιο αναφερόμαστε σε ένα πράγμα, εννοούμε κάθε απρόσωπο αντικείμενο που μπορεί ένας άνθρωπος να εξουσιάσει. Αυτό μπορεί να είναι είτε ενσώματο (κινητό ή ακίνητο) είτε φυσικές δυνάμεις και ενέργειες (π.χ. ηλεκτρικό ρεύμα, θερμότητα) αρκεί να περιορίζονται από την εξουσίαση του ανθρώπου.

Ακίνητα πράγματα είναι τα αυτοτελή κομμάτια εδάφους (π.χ. οικόπεδα) και τα συστατικά τους μέρη (π.χ. σπίτια).
Κινητά πράγματα είναι όσα δεν είναι ακίνητα.

Εμπράγματα δικαιώματα είναι εκείνα τα δικαιώματα που προσφέρουν σε ένα πρόσωπο άμεση εξουσία εναντίον όλων (erga omnes) πάνω σε ένα πράγμα. Αυτά είναι:

α. Κυριότητα

β. Δουλεία

γ. Ενέχυρο

δ. Υποθήκη

Τέλος, ο νομοθέτης θέλοντας να προστατέψει τους δανειστές σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, έχει προβλέψει κάποιες μορφές της λεγόμενης εμπράγματης ασφάλειας. Η ασφάλεια αυτή ενσωματώνεται σε δύο εμπράγματα δικαιώματα, την υποθήκη και το ενέχυρο, στην πράξη όμως έχουν αναπτυχθεί κι άλλοι τύποι εμπράγματων ασφαλειών. Με ιδιαίτερο τύπο ρυθμίζονται οι εμπράγματες ασφάλειες στο Ναυτικό Δίκαιο.