Διαζύγιο κατ' αντιδικία

Στην περίπτωση που οι σύζυγοι δεν επιθυμούν να προχωρήσουν σε συναινετική λύση του γάμου τους και ρύθμιση των επιμέρους ζητημάτων (διατροφή, επιμέλεια, κλπ), μπορούν να ζητήσουν από το δικαστήριο να ρυθμίσει το ζήτημα. Η σχετική αγωγή μπορεί να ασκηθεί μόνον εφόσον συντρέχουν ορισμένοι λόγοι διαζυγίου, οι οποίοι αναφέρονται περιοριστικά στο νόμο. Οι λόγοι αυτοί είναι:

α. Ισχυρός κλονισμός

Οι σχέσεις μεταξύ των συζύγων να έχουν κλονιστεί τόσο πολύ που η μεταξύ τους συμβίωση να είναι ανυπόφορη. Ο λόγος που κλονίστηκαν πρέπει να αφορά είτε τον εναγόμενο είτε και τους δύο συζύγους, ενώ τυχόν τρίτα  πρόσωπα ενδιαφέρουν μόνο για το πώς και πόσο επηρέασαν τους συζύγους ως προς τον κλονισμό του γάμου τους. Εφόσον δεν αποδεικνύεται το αντίθετο από τον εναγόμενο (μαχητά τεκμήρια), ο νόμος αναγνωρίζει ως τεκμήρια κλονισμού του γάμου τη μοιχεία, τη διγαμία, την επιδίωξη θανάτωσης του άλλου, την εγκατάλειψη και την ενδοοικογενειακή βία. Πέρα από αυτά τα τεκμήρια κλονισμού είναι δυνατό να αναγνωριστούν από το δικαστήριο κι άλλοι λόγοι, όπως π.χ. η παρεμπόδιση της επαγγελματικής δραστηριότητας του άλλου συζύγου, η εγκατάλειψη της οικογενειακής στέγης και άλλα.

Ιδιαίτερη περίπτωση κλονισμού υπάρχει όταν για δύο συνεχόμενα χρόνια, ανεξαρτήτως του ποιος ευθύνεται για τον αρχικό κλονισμό, οι σύζυγοι έχουν βρίσκονται σε διάσταση. Ο όρος διάσταση μπορεί να περιλαμβάνει τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική διάσταση, κάτι που κρίνεται από το δικαστήριο με βάση τα πραγματικά περιστατικά. Σύμφωνα με το νόμο η διάσταση των συζύγων για τουλάχιστον δύο χρόνια αποτελεί αμάχητο τεκμήριο κλονισμού της σχέσης τους.

β. Αφάνεια

Η κήρυξη ενός από τους δύο συζύγους σε αφάνεια αποτελεί λόγο διαζυγίου. Εάν ο αφανής σύζυγος εμφανισθεί πριν γίνει αμετάκλητη η απόφαση του δικαστηρίου περί λύσεως του γάμου, η αγωγή διαζυγίου θα απορριφθεί. Αν η απόφαση γίνει αμετάκλητη, ο γάμος δεν αναβιώνει ακόμη και σε περίπτωση επανεμφανίσεως του άφαντου. 

Οι αγωγές για διαζύγια εκδικάζονται ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου της περιφέρειας που βρίσκεται ο τόπος της τελευταίας κοινής διαμονής των συζύγων, ενώ απαγορεύεται η κατάθεση τέκνων και πρώην συζύγων ως μαρτύρων.