Ανταγωνισμός

Παρόλο που δεν υφίσταται από πλευράς δικαίου ορισμός σχετικά με την έννοια του ανταγωνισμού, πρόκειται για την σχέση που διέπει τις επιχειρήσεις στο πλαίσιο μίας αγοράς και την πολιτική που αυτές εφαρμόζουν, προκειμένου να συνάψουν εμπορικούς δεσμούς με τον καταναλωτή των αγαθών τους ή τον αποδέκτη των υπηρεσιών τους, αντίστοιχα. Πέρα από τις σχέσεις μεταξύ των επιχειρήσεων ή τις σχέσεις των επιχειρήσεων με τους καταναλωτές τους, ο ανταγωνισμός επεκτείνεται και στις σχέσεις των επιχειρήσεων με τους προμηθευτές τους αφενός και με το εργατικό προσωπικό τους αφετέρου. 

Ο ανταγωνισμός στις περισσότερες σύγχρονες οικονομίες είναι κατά κανόνα ελεύθερος, πρέπει να κινείται όμως στα πλαίσια που θέτει το κράτος και απαγορεύεται να είναι αθέμιτος. Το αρμόδιο όργανο για την διασφάλιση της ορθής εφαρμογής του δικαίου του ανταγωνισμού είναι η Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Η κύρια έκφρασή του εντοπίζεται είτε στις τιμές πώλησης ενός προϊόντος ή παροχής μίας υπηρεσίας είτε στην ποιότητα αυτών, ενώ τα μέσα για την επίτευξή του είναι οι μέθοδοι προμήθειας και διανομής που χρησιμοποιούνται από κάθε επιχείρηση και η πολιτική διαφήμισης και προώθησης των προϊόντων και των υπηρεσιών τους.

Κυριότερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των ανταγωνιστών είναι η συνύπαρξή τους στο πλαίσιο της ίδιας αγοράς, η ανεξάρτητη δράση τους και η πλήρης απουσία οποιασδήποτε μορφής συνεργασίας μεταξύ τους και τελικώς η στόχευση σε όσο το δυνατόν αυξημένα κέρδη. Αναφορικά με τον προσδιορισμό της αγοράς, πάγια κοινοτική πρακτική είναι ο προσδιορισμός της αφενός με κριτήριο το συγκεκριμένο προϊόν ή την παρεχόμενη υπηρεσία, αφετέρου με γεωγραφικούς όρους.

Στόχος του ανταγωνισμού είναι η επίτευξη της οικονομικής ευημερίας μέσα στο πλαίσιο μίας τέτοιας αγοράς, με την αποφυγή πρακτικών που οδηγούν στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα, όπως είναι η σύμπραξη στις τιμές των προϊόντων, ο αποκλεισμός εισόδου νέων επιχειρήσεων στην αγορά, οι επιθετικές εξαγορές ή συγχωνεύσεις εταιρειών.

Προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, ο ανταγωνισμός διέπεται από θεμελιώδεις αρχές, όπως είναι η προώθηση της ολοκλήρωσης της αγοράς, η προστασία της οικονομικής ελευθερίας, η καταπολέμηση του πληθωρισμού, η αμεροληψία και η ισότητα.