Νέα εθνικά όρια για τις εκπομπές ατμοσφαιρικών ρύπων

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την Τετάρτη τη μείωση των επιτρεπόμενων εθνικών ορίων για τις εκπομπές βασικών ρύπων μέχρι το 2030, συμπεριλαμβανομένων του οξειδίου του αζώτου NOx, των σωματιδίων και του διοξειδίου του θείου.

Το Ευρωκοινοβούλιο είχε ήδη συμφωνήσει ανεπισήμως επί της συγκεκριμένης νομοθεσίας με την ολλανδική προεδρία του Συμβουλίου.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση εκτιμάται ότι προκαλεί ετησίως περίπου 400.000 πρόωρους θανάτους στην ΕΕ.

Η νέα νομοθεσία ορίζει τις εθνικές δεσμεύσεις για τη μείωση των επιτρεπόμενων εθνικών ορίων εκπομπών διοξειδίου του θείου (SO2), οξειδίου του αζώτου (NOx), πτητικών οργανικών ενώσεων εκτός από το μεθάνιο (ΝΜVOC), αμμωνίας (ΝΗ3) και λεπτών αιωρούμενων σωματιδίων.

Οι προτεινόμενες μειώσεις της ρύπανσης θα μειώσουν τις επιπτώσεις στην υγεία κατά 50% μέχρι το 2030.

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, οι ρύποι προέρχονται από διάφορες πηγές:

• τα αιωρούμενα σωματίδια (PM) προέρχονται κυρίως από τη θέρμανση, τη βιομηχανία και τις μεταφορές

• το οξείδιο του αζώτου (NOx) εκπέμπεται κυρίως από τις μεταφορές

• οι εκπομπές διοξειδίου του θείου (SOx) προέρχονται κυρίως από τους τομείς της παραγωγής ενέργειας και των μη οδικών μεταφορών

• το σύνολο σχεδόν των εκπομπών αμμωνίας (ΝΗ3) προέρχεται από τη γεωργία

• οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα προέρχονται από τη θέρμανση και τις μεταφορές

• το μεγαλύτερο μέρος των εκπομπών μεθανίου (CH4) προέρχεται από τους τομείς της γεωργίας, των αποβλήτων και της ενέργειας.

Οι εκπομπές των αυτοκινήτων

Το κείμενο που εγκρίθηκε επαναλαμβάνει τη δέσμευση της ΕΕ για τον εντοπισμό και την διόρθωση των ευρωπαϊκών πολιτικών για την ατμοσφαιρική ρύπανση που βασίζονται στις πηγές εκπομπών. Ένα παράδειγμα τέτοιας πολιτικής που δεν επέφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα είναι οι διαφορές που προέκυψαν μεταξύ των εκπομπών αυτοκινήτων υπό πραγματικές συνθήκες οδήγησης (RDE) και των μετρήσεων εκπομπών NOx  κατά τα δοκιμαστικά τεστ για τα αυτοκίνητα EURO 6 με κινητήρες diesel.

Μεθάνιο

Τα κράτη μέλη επέμειναν να εξαιρεθεί το μεθάνιο από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ωστόσο, δήλωσε ότι ενδέχεται να αναθεωρήσει την εξαίρεση αυτή σε μετέπειτα στάδιο.

Το 2010 η ατμοσφαιρική ρύπανση προκάλεσε πάνω από 400.000 πρόωρους θανάτους στην ΕΕ ενώ πάνω από το 62% του εδάφους της ΕΕ εκτίθεται στον ευτροφισμό, συμπεριλαμβανομένου του 71% των οικοσυστημάτων Natura 2000. Το συνολικό κόστος είναι της τάξης των 330-940 δισ. ευρώ ετησίως, συμπεριλαμβανομένης της άμεσης οικονομικής ζημίας ύψους 15 δισ. ευρώ από τις χαμένες εργάσιμες ημέρες, 4 δισ. ευρώ από το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης, 3 δισ. ευρώ λόγω της απώλειας καλλιεργειών και 1 δισ. ευρώ από ζημιές σε κτίρια (στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ).

Η μη συμμόρφωση με τα ισχύοντα πρότυπα ποιότητας του αέρα και τις νέες διεθνείς υποχρεώσεις της ΕΕ στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Γκέτεμποργκ εμποδίζει την καλύτερη προστασία των πολιτών της ΕΕ και του περιβάλλοντός τους. Οι περιοχές που δεν συμμορφώνονται με τα πρότυπα PM10 και NO2 ανέρχονται σε 32% και 24% του εδάφους της ΕΕ, αντίστοιχα, ενώ 40 εκατ. πολίτες εξακολουθούν να είναι εκτεθειμένοι σε ανώτερα των επιτρεπόμενων ορίων σωματίδια PM10.