Διπλή φορολογία: Νέο σύστημα για την επίλυση διαφορών εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης

Στις 23 Μαΐου 2017 το Συμβούλιο συμφώνησε επί ενός νέου συστήματος επίλυσης διαφορών διπλής φορολογίας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η πρόταση αποσκοπεί στη βελτίωση των μηχανισμών επίλυσης διαφορών μεταξύ κρατών μελών σε περιπτώσεις όπου οι διαφορές προκύπτουν από την ερμηνεία των συμφωνιών για την εξάλειψη της διπλής φορολογίας. Βασίζεται στη σύμβαση 90/436/ΕΟΚ για την εξάλειψη της διπλής φορολογίας σε περίπτωση διορθώσεως των κερδών συνδεδεμένων επιχειρήσεων.

«Η παρούσα οδηγία αποτελεί σημαντικό μέρος του σχεδίου μας για την ενίσχυση της φορολογικής βεβαιότητας και για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος στην Ευρώπη» δήλωσε ο κ. Edward Scicluna, Υπουργός Οικονομικών της Μάλτας, η οποία ασκεί επί του παρόντος την Προεδρία του Συμβουλίου.

Οι περιπτώσεις κατά τις οποίες διαφορετικά κράτη μέλη φορολογούν το ίδιο εισόδημα ή κεφάλαιο δύο φορές μπορούν να δημιουργήσουν σοβαρά εμπόδια στις διασυνοριακές επιχειρηματικές δραστηριότητες. Συνεπάγονται υπερβολική φορολογική επιβάρυνση, μπορεί να οδηγήσουν σε οικονομικές στρεβλώσεις και έχουν αρνητικές συνέπειες στις διασυνοριακές επενδύσεις.

Το σχέδιο οδηγίας απαιτεί υποχρεωτικούς και δεσμευτικούς μηχανισμούς επίλυσης διαφορών, με σαφή χρονοδιαγράμματα και υποχρέωση επίτευξης αποτελεσμάτων. Ως εκ τούτου, επιδιώκει να διασφαλίσει ένα φορολογικό περιβάλλον όπου το κόστος συμμόρφωσης για τις επιχειρήσεις ελαχιστοποιείται.

Το κείμενο προβλέπει την κίνηση, από πλευράς του φορολογούμενου, «διαδικασίας φιλικού διακανονισμού», στο πλαίσιο της οποίας τα κράτη μέλη πρέπει να καταλήξουν σε συμφωνία εντός δύο ετών. Εάν η διαδικασία αποτύχει, δρομολογείται διαδικασία διαιτησίας ώστε να επιλυθεί η διαφορά εντός καθορισμένων προθεσμιών. Προς τούτο, διορίζεται συμβουλευτική επιτροπή τριών ως πέντε ανεξάρτητων διαιτητών μαζί με δύο το πολύ εκπροσώπους κάθε κράτους μέλους. Η επιτροπή («συμβουλευτική επιτροπή») εκδίδει γνώμη για την εξάλειψη της διπλής φορολογίας στην επίμαχη υπόθεση, η οποία είναι δεσμευτική για τα εμπλεκόμενα κράτη μέλη εκτός εάν συμφωνήσουν σε εναλλακτική λύση.

Το Συμβούλιο ενέκρινε συμβιβαστική λύση στα ακόλουθα ζητήματα:

• πεδίο εφαρμογής της οδηγίας, δηλ. τα είδη διαφορών που θα καλύπτονται. Το Συμβούλιο συμφώνησε ευρύ πεδίο εφαρμογής, αλλά με τη δυνατότητα, κατά περίπτωση, εξαίρεσης διαφορών που δεν αφορούν διπλή φορολόγηση·
• «ανεξάρτητες προσωπικότητες»: κριτήρια για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας όσων επιλέγονται να περιληφθούν σε ομάδα ανεξάρτητων διαιτητών. Συμφωνήθηκε ότι οι διαιτητές δεν πρέπει να είναι υπάλληλοι επιχειρήσεων που παρέχουν φορολογικές συμβουλές ή να έχουν παράσχει φορολογικές συμβουλές σε επαγγελματική βάση. Εκτός εάν συμφωνηθεί διαφορετικά, η προεδρία της συμβουλευτικής επιτροπής πρέπει να ανατεθεί σε δικαστή·
• μόνιμη επιτροπή: η δυνατότητα δημιουργίας μόνιμης δομής για την αντιμετώπιση υποθέσεων επίλυσης διαφορών εφόσον συμφωνούν τα κράτη μέλη.

Επόμενα βήματα

Επιτεύχθηκε συμφωνία σε σύνοδο του Συμβουλίου Οικονομικών και Δημοσιονομικών Θεμάτων. Το Συμβούλιο θα εκδώσει την οδηγία μόλις διατυπώσει τη γνώμη του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Το Συμβούλιο θα εκδώσει την οδηγία μόλις διατυπώσει τη γνώμη του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεταφέρουν την οδηγία στους εθνικούς τους νόμους και κανονισμούς έως τις 30 Ιουνίου 2019. Θα ισχύσει για ενστάσεις που θα υποβληθούν μετά την ημερομηνία αυτή για θέματα που σχετίζονται με το φορολογικό έτος που αρχίζει την 1η Ιανουαρίου 2018 ή μεταγενέστερα. Ωστόσο, τα κράτη μέλη δύνανται να συμφωνήσουν στην εφαρμογή της οδηγίας για ενστάσεις που σχετίζονται με προγενέστερα φορολογικά έτη.

Το σχέδιο της οδηγίας είναι διαθέσιμο στην αγγλική γλώσσα εδώ.