logo-print

Το νέο νομικό πλαίσιο για τις πλαστικές σακούλες

Τέλος η δωρεάν διάθεση πλαστικής σακούλας από 1/1/2018 - Ποιες οι υποχρεώσεις των εμπόρων

15/10/2017

31/12/2017

H ένωση δικαίου

ΙΩΑΝΝΗ ΣΑΡΜΑΣ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Το εφαρμοστέο δίκαιο ως προς τις έννομες συνέπειες των δικαστικών αποφάσεων - Μελέτες ΕΡΜΕΚ Νο 11

Νέες διατάξεις αναφορικά με τη διαχείριση των πλαστικών σακουλών μεταφοράς, σε εναρμόνιση με τη σχετική κοινοτική νομοθεσία, περιλαμβάνει ο Νόμος 4496/2017 για την εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων.

Ειδικότερα, με το άρθρο 6 του νόμου προβλέπεται ως υποχρεωτική για όλες τις πλαστικές σακούλες μεταφοράς η αναγραφή των στοιχείων προέλευσης, τόπου και ημερομηνίας παραγωγής και του Αριθμού Εθνικού Μητρώου Παραγωγού (ΕΜΠΑ).

Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις από την 1 η Ιανουαρίου 2018 επιβάλλεται στους καταναλωτές η καταβολή περιβαλλοντικού τέλους ανά τεμάχιο λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς, με εξαίρεση τις πολύ λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς και τις βιοαποδομήσιμες (ή βιοαποκοδομήσιμες) /λιπασματοποιήσιμες πλαστικές σακούλες μεταφοράς.

Το τέλος ορίζεται από την 1 Ιανουαρίου του 2018 στα τρία (3) λεπτά και από την 1η Ιανουαρίου 2019 στα επτά (7) λεπτά. Το ποσό του περιβαλλοντικού τέλους αναγράφεται με τρόπο διακριτό και ευανάγνωστο στα παραστατικά πώλησης προ του ΦΠΑ.

Διαβάστε επίσης: Οδηγίες για την αναγραφή του επιβαλλόμενου, στη διάθεση λεπτών πλαστικών σακουλών, περιβαλλοντικού τέλους επί των παραστατικών πωλήσεων

Το περιβαλλοντικό τέλος έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα και τα έσοδα από αυτό αποτελούν δημόσιο έσοδο, το οποίο εισπράττεται από την Α.Α.Δ.Ε. και στη συνέχεια αποδίδεται υπέρ του Ε.Ο.ΑΝ..

Παράλληλα, προβλέπεται ότι οι ΟΤΑ υποχρεούνται κατά την κατάρτιση των Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΔΑ) να μεριμνούν για την υλοποίηση των εθνικών μέτρων μείωσης της χρήσης των λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς από τους καταναλωτές και να τοποθετούν στα  Πράσινα Σημεία υποδοχείς προσωρινής αποθήκευσης πλαστικών σακουλών.

Υπενθυμίζεται ότι οι διατάξεις της οδηγίας 2015/720/ΕΕ ενσωματώθηκαν στην εθνική έννομη τάξη με την Κ.Υ.Α. 180036/952/10.8.2017 (Β’ 2812), η οποία, σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, διατηρείται σε ισχύ, με τροποποίηση της διαδικασία βεβαίωσης του ποσού του τέλους που δεν δηλώθηκε και του προστίμου, το οποίο θα βεβαιώνεται από τον Ε.Ο.ΑΝ., αντί της αρμόδιας διεύθυνσης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Οι νέες διατάξεις προβλέπουν την έκδοση νέας Υπουργικής Απόφασης η οποία θα περιλαμβάνει τις αναγκαίες λεπτομέρειες και εξειδίκευση των λοιπών μέτρων για τη διαχείριση των πλαστικών σακουλών μεταφοράς και του τρόπου εφαρμογής τους.

Μέχρι την έκδοσή της, διατηρείται σε ισχύ η 180036/952/10.8.2017 (Β’ 2812) κοινή υπουργική απόφαση, εκτός αν έρχεται σε αντίθεση με τις νέες διατάξεις.

Τι προβλέπει η ΚΥΑ για τις πλαστικές σακούλες

Με την Κοινή Υπουργική Απόφαση 180036/952 καθορίζονται νέα μέτρα και κανόνες για τη μείωση της κατανάλωσης πλαστικών σακουλών μεταφοράς, σε συμμόρφωση με τη σχετική κοινοτική νομοθεσία (Oδηγία 94/62/ΕΚ, όπως τροποποιήθηκε από την Oδηγία 2015/720/ΕΕ).

Στόχος της απόφασης η μείωση της κατανάλωσης των πλαστικών σακουλών και κατ’ επέκταση της υψηλής συσσώρευσης των αποβλήτων τους, που προκαλούν σημαντική ρύπανση στο περιβάλλον και ιδιαίτερα στα υδάτινα οικοσυστήματα.

Γενικές απαιτήσεις για τη διαχείριση των πλαστικών σακουλών μεταφοράς

Για την επίτευξη της μείωσης της κατανάλωσης των πλαστικών σακουλών μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων (για ορισμούς βλέπε εδώ), από την 1η Ιανουαρίου 2018 παύει η δωρεάν διάθεση στους καταναλωτές των πλαστικών σακουλών μεταφοράς που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας απόφασης και επιβάλλονται, κατά περίπτωση, τα ακόλουθα μέτρα:

α) Για τις λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων, δηλαδή με πάχος τοιχώματος μικρότερο των 50 μικρών (μm), επιβάλλεται στους καταναλωτές η καταβολή περιβαλλοντικού τέλους, ανά τεμάχιο λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς.

β) Oι πλαστικές σακούλες μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων με πάχος τοιχώματος από 50 μέχρι 70 μικρά (μm), συμπεριλαμβανομένων των επαναχρησιμοποιήσιμων σακουλών ή τσαντών μεταφοράς με το ίδιο πάχος τοιχώματος υπόκεινται σε τιμολόγηση. Απαγορεύεται κάθε προωθητική ενέργεια εκ μέρους των εμπόρων που αναιρεί, αμέσως ή εμμέσως, τα προβλεπόμενα στην ανωτέρω παράγραφο μέτρα.

Οι διατάξεις αυτές δεν εφαρμόζονται στα περίπτερα και στους εμπόρους που ασκούν υπαίθριο εμπόριο.

Από τις διατάξεις εξαιρούνται επίσης οι βιοαποδομήσιμες (ή βιοαποικοδομήσιμες)/ λιπασματοποιήσιμες πλαστικές σακούλες μεταφοράς.

Απαγορεύεται η διάθεση στην αγορά και στον καταναλωτή των οξοδιασπώμενων πλαστικών σακουλών μεταφοράς. Η απαγόρευση αυτή αρχίζει να εφαρμόζεται μετά την εξάντληση των αποθεμάτων τους και πάντως όχι πέραν των 10 μηνών από την έναρξη ισχύος της απόφασης.

Πόσο θα κοστίζουν οι σακούλες – Πού θα αποδίδεται το περιβαλλοντικό τέλος

Το περιβαλλοντικό τέλος που επιβάλλεται στις λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα, με τα έσοδα να αποτελούν δημόσιο έσοδο το οποίο εισπράττεται από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) και στη συνέχεια αποδίδεται υπέρ του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης για τη χρηματοδότηση δράσεων προώθησης, δωρεάν διάθεσης στον καταναλωτή και εν γένει πριμοδότησης των επαναχρησιμοποιήσιμων σακουλών/τσαντών μεταφοράς και των βιοαποδομήσιμων και λιπασματοποιήσιμων πλαστικών σακουλών μεταφοράς.

Το ύψος του περιβαλλοντικού τέλους καθορίζεται με κριτήριο τον ανταποδοτικό του χαρακτήρα, ανάλογα με τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της ανάκτησης ή διάθεσης των λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς, τις δυνατότητες ανακύκλωσης και βιοαποδόμησης/ λιπασματοποίησής τους, την ανθεκτικότητα τους ή τη συγκεκριμένη χρήση για την οποία προορίζονται και ειδικότερα:

α) Από την 1η Ιανουαρίου 2018 το περιβαλλοντικό τέλος για τις λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς προσδιορίζεται στην τιμή των 3 λεπτών και,

β) Από την 1η Ιανουαρίου 2019 το περιβαλλοντικό τέλος για τις λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς προσδιορίζεται στην τιμή των 7 λεπτών.

Με απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης, Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι δυνατόν να αναπροσαρμόζεται το ύψος των περιβαλλοντικών τελών ανάλογα με την επιτευχθείσα μείωση της κατανάλωσης πλαστικών σακουλών μεταφοράς και σε συνδυασμό με τις ιδιότητες της πλαστικής σακούλας μεταφοράς, όπως πάχος, υλικό κατασκευής ή χρήση.

Οι πλαστικές σακούλες μεταφοράς χρεώνονται στον καταναλωτή στα σημεία πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων.

Το ποσό της χρέωσης αναγράφεται με τρόπο διακριτό και ευανάγνωστο στα παραστατικά πώλησης προ του ΦΠΑ.

Υποχρεώσεις εμπόρων

Σύμφωνα με την ΚΥΑ, κάθε έμπορος ο οποίος διαθέτει στον καταναλωτή λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς, υποχρεούται ανά τρίμηνο, την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα και για πρώτη φορά στις 30 Απριλίου 2018, να υποβάλλει στην ΑΑΔΕ δήλωση απόδοσης του περιβαλλοντικού τέλους.

Το περιβαλλοντικό τέλος αναγράφεται στα παραστατικά πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων και αποτυπώνεται στα λογιστικά αρχεία που υποχρεούται να τηρεί ο έμπορος.

Ο έλεγχος της ορθής απόδοσης των περιβαλλοντικών τελών από τους εμπόρους διενεργείται από την ΑΑΔΕ στο πλαίσιο εφαρμογής του ν. 4389/2016.

Η αρμόδια υπηρεσία Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης της Α.Α.Δ.Ε. σε συνεργασία με τον Ε.Ο.ΑΝ. προβαίνει στη δημιουργία ανάλογης ηλεκτρονικής εφαρμογής για την υποβολή της δήλωσης απόδοσης περιβαλλοντικού τέλους, στο περιβάλλον TAXISnet της Α.Α.Δ.Ε. στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.aade.gr.

Σε περίπτωση μη καταβολής του περιβαλλοντικού τέλους η παράβαση βεβαιώνεται, στη Δ.Ο.Υ. Φορολογίας του υπόχρεου, από την αρμόδια υπηρεσία της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που εποπτεύει τον ΕΟΑΝ, μετά από εισήγηση του ΕΟΑΝ και εισπράττονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ).

Από την 1η Ιανουαρίου 2018, οι έμποροι υποχρεούνται να τηρούν τις ακόλουθες απαιτήσεις:

1) Οι έμποροι των υπεραγορών τροφίμων ή «Σούπερ Μάρκετ», όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 44 της Υγειονομικής Διάταξης Α1β 8577/1983, υποχρεούνται:

α) να παρέχουν τη δυνατότητα στους καταναλωτές να εφοδιάζονται στο ταμείο των σημείων πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων, επαναχρησιμοποιήσιμες σακούλες / τσάντες μεταφοράς και να τις τοποθετούν σε εμφανές στους καταναλωτές και προσιτό σημείο.

β) να συνδράμουν και να διευκολύνουν με κάθε τρόπο τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης (ΣΕΔ), στην υλοποίηση προγραμμάτων ανακύκλωσης, όπως με την τοποθέτηση στο κατάστημα ορατού και εύκολα προσβάσιμου από τον καταναλωτή σημείου συγκέντρωσης και προσωρινής αποθήκευσης χρησιμοποιημένων λεπτών σακουλών μεταφοράς, το οποίο θα φέρει κατάλληλη ένδειξη.

2) Οι έμποροι εκτός των περιπτέρων και του υπαίθριου εμπορίου υποχρεούνται:

α) να αναγράφουν στα σημεία λιανικής πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων, σε εμφανές σημείο προς τον καταναλωτή, ότι: «Οι λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς υπόκεινται σε περιβαλλοντικό τέλος (με αναγραφή του ποσού του τέλους), με σκοπό τη μείωση χρήσης τους».

β) να τηρούν τις απαιτήσεις που προβλέπονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 3, στην παράγραφο 2.1 του άρθρου 3Α και στο άρθρο 3Β της ΚΥΑ,

γ) να μεριμνούν για την αναγραφή του ποσού του περιβαλλοντικού τέλους, με τρόπο διακριτό και ευανάγνωστο, στα παραστατικά πώλησης προ του ΦΠΑ.

2) Όλοι οι έμποροι και εμπορικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των περιπτέρων και του υπαίθριου εμπορίου, υποχρεούνται να παρέχουν στον καταναλωτή μόνο λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς που φέρουν την προβλεπόμενη σήμανση.

Για τις υποχρεώσεις των παραγωγών πλαστικών σακουλών μεταφοράς βλέπε εδώ και για τις υποχρεώσεις διακινητών /διανομέων εδώ.

Κυρώσεις

Ως προς την επιβολή διοικητικών κυρώσεων ο παραβάτης τιμωρείται ως εξής:

α) στον παραγωγό που παραβαίνει τις υποχρεώσεις του επιβάλλεται πρόστιμο από 1000 μέχρι 10.000 ευρώ,

β) στον έμπορο που παραβαίνει τις υποχρεώσεις του (παρ. 1 και 1.1 του άρθρου 3,  παρ. 2 του άρθρου 3Α, άρθρο 3Β και παρ. 1,2 και 3 του άρθρου 4) επιβάλλεται πρόστιμο από 200 μέχρι 5.000 ευρώ,

γ) στον διακινητή / διανομέα που παραβαίνει τις υποχρεώσεις του (άρθρο 6), επιβάλλεται πρόστιμο από 500 μέχρι 1000 ευρώ.

Σε περίπτωση υποτροπής για τις ίδιες ως άνω παραβάσεις εντός τριετίας, τα ποσά των ανωτέρω επιβαλλόμενων προστίμων διπλασιάζονται και σε περίπτωση επανειλημμένης υποτροπής εντός του ίδιου χρονικού διαστήματος τα ποσά των προστίμων τριπλασιάζονται.

Οι κυρώσεις αυτές επιβάλλονται ανεξάρτητα από τις κυρώσεις που προβλέπονται σε άλλες διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας.

Βασικό κριτήριο για την επιβολή του ύψους των προστίμων είναι η σοβαρότητα και η συχνότητα της παράβασης, το όφελος του παραβάτη και η επαναλαμβανόμενη μη συμμόρφωση με τυχόν υποδείξεις του ΕΟΑΝ, το πλήθος των ταμειακών μηχανών, το πλήθος των υποκαταστημάτων της ελεγχόμενης επιχείρησης και το μέγεθος της επιχείρησης.

Πριν από την επιβολή των κυρώσεων μπορεί να χορηγηθεί στον παραβάτη εύλογη προθεσμία για συμμόρφωση.

Τα πρόστιμα που επιβάλλονται, βεβαιώνονται από την αρμόδια υπηρεσία της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που εποπτεύει τον ΕΟΑΝ, μετά από εισήγηση του ΕΟΑΝ και εισπράττονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ).

Δείτε αναλυτικά την Κοινή Υπουργική Απόφαση εδώ.

Αυτοδύναμα Ασφαλιστικά Μέτρα

Βασίλειος Α. Χατζηϊωάννου

ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

Επίτομο Εργατικό Δίκαιο

ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΖΕΡΔΕΛΗΣ / ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΟΥΛΑΣ

send