«Προβληματική» η αξιοποίηση των πλεονασμάτων του προϋπολογισμού του EUIPO για το 2018

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

Το Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ (EUIPO) πρέπει να χρησιμοποιεί εποικοδομητικά το πλεόνασμα των χρημάτων του, σύμφωνα με νέα γνώμη του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ).

Συγκεκριμένα, η γνώμη αριθ. 1/2019 σχετικά με την πρόταση δημοσιονομικού κανονισμού της επιτροπής προϋπολογισμού του EUIPO, η οποία δημοσιεύθηκε στις 15-05-2019, καταλήγει ότι το πλεόνασμα του προϋπολογισμού του EUIPO, το οποίο το 2018 ανήλθε σε σχεδόν μισό δισεκατομμύριο ευρώ, πρέπει να χρησιμοποιηθεί εποικοδομητικά. Το Γραφείο πρέπει να διερευνήσει τρόπους με τους οποίους να χρησιμοποιηθούν οι πλεονασματικοί πόροι του, εκ των οποίων επί του παρόντος πραγματοποιούνται πληρωμές με αρνητικά επιτόκια για τη στήριξη της έρευνας, της καινοτομίας και της ανάπτυξης στην ΕΕ, δηλώνουν οι ελεγκτές. Επιπλέον, το Γραφείο πρέπει να υπόκειται στην ίδια διαδικασία προϋπολογισμού και χορήγησης απαλλαγής ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όπως και άλλοι οργανισμοί της ΕΕ.

Με έδρα του την Αλικάντε, το EUIPO είναι ένας εξολοκλήρου αυτοχρηματοδοτούμενος οργανισμός της ΕΕ, υπεύθυνος για τη διαχείριση του εμπορικού σήματος της ΕΕ και των καταχωρισμένων κοινοτικών σχεδίων. Οι δημοσιονομικοί κανόνες του προβλέπουν τον σχηματισμό αποθεματικού, στο οποίο θα διακρατούνται τα πλεονάσματα του προϋπολογισμού που καλύπτουν ένα έτος επιχειρησιακών δαπανών του. Ωστόσο, δεν διευκρινίζουν τον σκοπό για τον οποίο προορίζονται άλλα πλεονάσματα που έχουν ήδη σωρευθεί.

Μέχρι το τέλος του 2018, το αποθεματικό του EUIPO ανερχόταν σε 243 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το Γραφείο διατηρούσε και άλλα σωρευμένα πλεονάσματα ύψους 299 εκατομμυρίων ευρώ. 493 εκατομμύρια ευρώ (ή ποσοστό άνω του 90 %) του αποθεματικού και των σωρευμένων πλεονασμάτων διακρατούνταν σε μετρητά σε τράπεζες, για τα οποία το Γραφείο χρεώνεται με αρνητικό επιτόκιο. Οι σχετικές χρεώσεις ανήλθαν το 2018 σε 1,4 εκατομμύρια ευρώ.

Οι ελεγκτές θεωρούν ότι κάτι τέτοιο θα συνέβαλε στη διασφάλιση των πόρων και στη δημιουργία πρόσθετων εσόδων και ότι θα μπορούσε συνακολούθως να οδηγήσει στη γέννηση νέων δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας. Επιπλέον, οι ελεγκτές δηλώνουν ότι τα έσοδα του EUIPO απορρέουν από την άσκηση δημόσιας εξουσίας δυνάμει του δικαίου της ΕΕ και ότι το Γραφείο οφείλει να συνεργάζεται με την Επιτροπή και τους συννομοθέτες της ΕΕ –το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο– για την ανάπτυξη και την εφαρμογή ενός καταλληλότερου πλαισίου λογοδοσίας.

Δήλωση    

«Επί του παρόντος, τα πλεονάσματα του EUIPO δεν προορίζονται για κάποια παραγωγική χρήση είτε σε επίπεδο Γραφείου είτε σε επίπεδο ΕΕ», δήλωσε ο Rimantas Šadžius, Μέλος του ΕΕΣ και αρμόδιος για τη γνώμη. «Το Γραφείο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο χρήσης των πλεονασμάτων του προϋπολογισμού για επενδύσεις σε χρηματοοικονομικά μέσα που στηρίζουν δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.»

Ιστορικό

Από το 2016, εφόσον επί πέντε συναπτά έτη δημιουργείται σημαντικό πλεόνασμα του προϋπολογισμού του, το EUIPO δύναται να αποφασίζει να το μεταφέρει στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Σύμφωνα με τους προταθέντες νέους δημοσιονομικούς κανόνες του Γραφείου, ένα πλεόνασμα λογίζεται ως σημαντικό εφόσον ισούται με τουλάχιστον το 15 % των εσόδων κάθε έτους της πενταετίας αυτής. Τα τελευταία δύο έτη το Γραφείο σχημάτισε ετήσιο πλεόνασμα περίπου 1 % (το 2017) και 6 % (το 2018). Επομένως, βάσει του τρέχοντος μηχανισμού, δεν διαφαίνεται οποιαδήποτε δυνατότητα μεταφοράς μέρους του πλεονάσματος αυτού στον προϋπολογισμό της ΕΕ τα επόμενα χρόνια.

Το ΕΕΣ έχει επιστήσει ήδη κατά το παρελθόν την προσοχή στο διαρκώς υψηλό επίπεδο των σωρευμένων πλεονασμάτων, έχοντας διατυπώσει την άποψη ότι το Γραφείο πρέπει να υποβάλλεται στη γενική διαδικασία του προϋπολογισμού και χορήγησης απαλλαγής ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και όχι ενώπιον της δικής του επιτροπής προϋπολογισμού –βλέπε γνώμες του ΕΕΣ αριθ. 5/2014 και 5/2015. Οι ελεγκτές επισημαίνουν ότι το συγκεκριμένο ζήτημα δεν θίγεται στον κανονισμό του EUIPO.

Υπενθυμίζεται ότι το ΕΕΣ συμβάλλει στη βελτίωση της δημοσιονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ δημοσιεύοντας γνώμες επί προτάσεων για νέα νομοθεσία με δημοσιονομικό αντίκτυπο ή για την τροποποίηση της ισχύουσας. Οι γνώμες αυτές χρησιμοποιούνται από τις νομοθετικές αρχές, ήτοι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, στο πλαίσιο των εργασιών τους.

Το πλήρες κείμενο της γνώμης είναι διαθέσιμο στην αγγλική γλώσσα στον ιστότοπο του ΕΕΣ (eca.europa.eu)