Στο Δικαστήριο της ΕΕ η Ελλάδα για την υπέρβαση των οριακών τιμών στα σωματίδια ΑΣ10 στη Θεσσαλονίκη

Νεοεισαχθείσα υπόθεση C-70/21 Επιτροπή κατά Ελλάδας

«Προσφυγή λόγω παραβάσεως, υπέρβαση των οριακών τιμών στα σωματίδια ΑΣ10 στη Θεσσαλονίκη»

Η οδηγία 2008/50/ΕΚ για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα καθορίζει στόχους για την ποιότητα του αέρα, για τη βελτίωση της ανθρώπινης υγείας και την ποιότητα του περιβάλλοντος. Προς το σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη πρέπει να περιορίζουν την έκθεση των πολιτών, μεταξύ άλλων, στα αιωρούμενα σωματίδια ΑΣ10.

Τα σωματίδια «ΑΣ10» είναι σωματίδια που διέρχονται διά στομίου κατά μέγεθος διαλογής, όπως ορίζεται στη μέθοδο αναφοράς για τη δειγματοληψία και μέτρηση ΑΣ10 (EN 12341), με αποτελεσματικότητα 50 % ως προς τη συγκράτηση των σωματιδίων αεροδυναμικής διαμέτρου 10 μm.

Αξιολογώντας ετησίως, από το 2005 και μετά, τις εκθέσεις της Ελλάδας σχετικά με την προστασία του ατμοσφαιρικού αέρα, η Επιτροπή εκτίμησε ότι δεν τηρήθηκαν οι προβλεπόμενες οριακές τιμές για τα ΑΣ10. Τον Νοέμβριο του 2009, απηύθυνε προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα και, κατόπιν της απαντήσεως της τελευταίας, της απέστειλε τον Ιούνιο του 2010 αιτιολογημένη γνώμη όσον αφορά παραβάσεις που συνίσταντο σε υπερβάσεις των ετήσιων και ημερήσιων οριακών τιμών σε αρκετές ζώνες και οικισμούς για συνεχιζόμενα έτη.

Τον Φεβρουάριο του 2013, η Επιτροπή απηύθυνε συμπληρωματική προειδοποιητική επιστολή, υποστηρίζοντας ότι πέρα από την διαρκή παραβίαση των οριακών τιμών, το κράτος μέλος αυτό δεν έλαβε τα κατάλληλα μέτρα ώστε η περίοδος μη συμμόρφωσης να είναι όσο το δυνατόν συντομότερη σε δυο οικισμούς (Αθήνα και Θεσσαλονίκη). Από την απάντηση της Ελλάδας προέκυψε ότι η παραβίαση συνεχίστηκε μόνο στη Θεσσαλονίκη. Ακολούθησε τον Οκτώβριο του 2014 η συμπληρωματική αιτιολογημένη γνώμη της Επιτροπής, κατά την οποία η Ελλάδα υπερέβη τις ημερήσιες οριακές τιμές κατά τα έτη 2005-2012 στον οικισμό EL0004 Θεσσαλονίκης και δεν διασφάλισε η περίοδος υπέρβασής τους να είναι συντομότερη. Η Ελλάδα τόνισε ότι υπήρξε συμμόρφωση κατά το έτος 2013. Ωστόσο, η Επιτροπή διαπίστωσε εκ νέου παραβάσεις κατά τα έτη 2014-2017 και ότι είχε μάλιστα αυξηθεί ο αριθμός των υπερβάσεων από το 2017. Εν συνεχεία, οι απαντήσεις των ελληνικών αρχών δεν ικανοποίησαν την Επιτροπή, σύμφωνα με την οποία οι υπερβάσεις παρέμειναν στη Θεσσαλονίκη ακόμη και μετά την αφαίρεση της συμβολής των φυσικών πηγών (π.χ. σκόνη Σαχάρας).

Τον Φεβρουάριο του 2021, η Επιτροπή άσκησε ενώπιον του ΔΕΕ προσφυγή λόγω παραβάσεως προκειμένου να διαπιστωθεί ότι η Ελλάδα παρέβη:

• τις υποχρεώσεις που υπέχει από την οδηγία, αφενός, έχοντας υπερβεί κατά τρόπο συστηματικό και διαρκή τις οριακές τιμές για τις συγκεντρώσεις σωματιδίων ΑΣ10, όσον αφορά την ημερήσια τιμή από το 2005 στον οικισμό EL0004 Θεσσαλονίκης, και, αφετέρου, παραλείποντας να θεσπίσει, από τις 11 Ιουνίου 2010, κατάλληλα μέτρα για την διασφάλιση της συμμορφώσεως προς τις οριακές τιμές στον ίδιο οικισμό.
• την υποχρέωσή της να λάβει να απαραίτητα μέτρα ώστε η περίοδος υπερβάσεως οριακών τιμών να είναι όσο το δυνατόν συντομότερη.

Mπορείτε να δείτε παρακάτω αποφάσεις του ΔΕΕ με τις οποίες διαπιστώθηκε τέτοια παράβαση για άλλα κράτη μέλη:

• Απόφαση της 3ης Φεβρουαρίου 2021 στην υπόθεση C-637/18 Επιτροπή κατά Ουγγαρίας (βλ. στα αγγλικά το ανακοινωθέν Τύπου αριθ. 12/21)
• Απόφαση της 10ης Νοεμβρίου 2020 στην υπόθεση C-644/18 Eπιτροπή κατά Ιταλίας (ΑΤ 136/20)
• Απόφαση της 30ής Απριλίου 2020 στην υπόθεση C-638/18 Επιτροπή κατά Ρουμανίας
• Απόφαση της 22ας Φεβρουαρίου 2018 στην υπόθεση C‑336/16 Επιτροπή κατά Πολωνίας (AT 19/18)
• Απόφαση της 5ης Απριλίου 2017 στην υπόθεση C‑488/15 Επιτροπή κατά Βουλγαρίας