Yπόθεση Steam: Διαδικτυακά βιντεοπαιχνίδια, γεωγραφικός αποκλεισμός και ενωσιακό δίκαιο του ανταγωνισμού

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

Με τη δημοσιευθείσα στις 27.09.2023 απόφασή του, το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΓΔΕΕ) επιβεβαίωσε ότι ο γεωγραφικός αποκλεισμός που εφαρμόζεται στα κλειδιά ενεργοποίησης της πλατφόρμας Steam συνιστά παράβαση του δικαίου του ανταγωνισμού της Ένωσης.

Σύμφωνα με το ΓΔΔΕ, συνάπτοντας διμερείς συμφωνίες γεωγραφικού αποκλεισμού, η Valve, επιχείρηση εκμετάλλευσης της πλατφόρμας Steam, και πέντε εκδότες βιντεοπαιχνιδιών για ηλεκτρονικούς υπολογιστές περιόρισαν παρανόμως τις διασυνοριακές πωλήσεις ορισμένων, συμβατών με την εν λόγω πλατφόρμα, παιχνιδιών.

Ιστορικό της υπόθεσης

Η Επιτροπή διεξήγαγε έρευνα κατόπιν πληροφοριών σχετικών με τον γεωγραφικό αποκλεισμό ορισμένων βιντεοπαιχνιδιών για ηλεκτρονικούς υπολογιστές στην πλατφόρμα Steam με κριτήριο τη γεωγραφική θέση του χρήστη. Με αποφάσεις της 20ής Ιανουαρίου 2021, διαπίστωσε ότι η Valve, επιχείρηση εκμετάλλευσης της πλατφόρμας Steam, και πέντε εκδότες βιντεοπαιχνιδιών, ήτοι οι Bandai, Capcom, Focus Home, Koch Media και ZeniMax, παραβίασαν το δίκαιο του ανταγωνισμού της Ένωσης. 

Η Επιτροπή κατέληξε ότι η Valve και οι πέντε εκδότες συμμετείχαν σε ένα σύνολο αντίθετων προς τον ανταγωνισμό συμφωνιών και εναρμονισμένων πρακτικών, με σκοπό τον περιορισμό των διασυνοριακών πωλήσεων ορισμένων συμβατών με την πλατφόρμα Steam βιντεοπαιχνιδιών για ηλεκτρονικούς υπολογιστές, θέτοντας σε εφαρμογή, κατά περιόδους μεταξύ 2010 και 2015, λειτουργίες γεωγραφικού ελέγχου, κυρίως στις Βαλτικές χώρες καθώς και σε ορισμένες χώρες της Ανατολικής και της Κεντρικής Ευρώπης. 

Η Valve άσκησε προσφυγή ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με αίτημα την ακύρωση ως προς αυτήν της απόφασης της Επιτροπής.

Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Με την απόφασή του αυτή, το Γενικό Δικαστήριο απέρριψε τηνπροσφυγή.

Το Γενικό Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η Επιτροπή απέδειξε επαρκώς κατά νόμο την ύπαρξη συμφωνίας ή εναρμονισμένης πρακτικής μεταξύ της Valve και καθενός από τους πέντε εκδότες, με σκοπό τον περιορισμό των παράλληλων εισαγωγών διά του γεωγραφικού αποκλεισμού των κλειδιών που απαιτούνται για την ενεργοποίηση και, κατά περίπτωση, για τη χρήση των συγκεκριμένων βιντεοπαιχνιδιών στην πλατφόρμα Steam. Ο γεωγραφικός αποκλεισμός αποσκοπεί στην αποτροπή της αγοράς βιντεοπαιχνιδιών που διανέμονται σε χαμηλή τιμή σε ορισμένες χώρες, από διανομείς ή χρήστες ευρισκόμενους σε χώρες όπου οι τιμές είναι κατά πολύ υψηλότερες. 

Συγκεκριμένα, ο γεωγραφικός αποκλεισμός δεν αποσκοπεί στην προστασία των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας των εκδοτών βιντεοπαιχνιδιών για ηλεκτρονικούς υπολογιστές, αλλά αποτελεί το μέσο για την εξάλειψη των παράλληλων εισαγωγών των βιντεοπαιχνιδιών και για την προστασία των υψηλών εσόδων των εκδοτών καθώς και των υψηλών ποσοστών κέρδους της Valve.

Απαντώντας σε σειρά επιχειρημάτων της Valve, το Γενικό Δικαστήριο αποφάνθηκε επίσης σχετικά με τη σχέση μεταξύ του δικαίου του ανταγωνισμού της Ένωσης και του δικαίου της διανοητικής ιδιοκτησίας. Υπενθύμισε, ειδικότερα, ότι το δίκαιο της διανοητικής ιδιοκτησίας αποσκοπεί μόνο στην εξασφάλιση της δυνατότητας των δικαιούχων των αντίστοιχων δικαιωμάτων να εκμεταλλεύονται εμπορικά την κυκλοφορία ή τη διάθεση προστατευόμενων αντικειμένων, παραχωρώντας άδειες έναντι αμοιβής. Δεν τους εγγυάται, όμως, τη δυνατότητα να αξιώνουν την υψηλότερη δυνατή αμοιβή ή να υιοθετούν συμπεριφορές που κατατείνουν σε τεχνητές διαφοροποιήσεις των τιμών μεταξύ των στεγανοποιημένων εθνικών αγορών. Πράγματι, η στεγανοποίηση των αγορών και η τεχνητή διαφοροποίηση των τιμών ως αποτέλεσμα της στεγανοποίησης δεν συμβιβάζονται με την υλοποίηση της εσωτερικής αγοράς. 

Εξάλλου, η Valve επιχείρησε, χωρίς αποτέλεσμα, να ανατρέψει τη συνολική εκτίμηση ότι η επίδικη συμπαιγνιακή συμπεριφορά, η οποία χαρακτηρίστηκε ως εξ αντικειμένου περιορισμός, ήταν αρκούντως επιζήμια για τον ανταγωνισμό, κάνοντας λόγο για θετικά αποτελέσματα που είχε εν προκειμένω ο γεωγραφικός αποκλεισμός για τον ανταγωνισμό. 

Γίνεται υπόμνηση ότι η προσφυγή ακυρώσεως αποσκοπεί στην ακύρωση πράξεων των οργάνων της Ένωσης που αντιβαίνουν στο δίκαιο της Ένωσης. Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, τα κράτη μέλη, τα όργανα της Ένωσης και οι ιδιώτες μπορούν να ασκήσουν προσφυγή ακυρώσεως ενώπιον του Δικαστηρίου ή του Γενικού Δικαστηρίου. Αν η προσφυγή είναι βάσιμη, η πράξη ακυρώνεται. Το καθού όργανο της Ένωσης οφείλει να καλύψει το ενδεχόμενο κενό δικαίου που δημιουργεί η ακύρωση της πράξεως. 

Κατά της αποφάσεως του Γενικού Δικαστηρίου και εντός δύο μηνών και δέκα ημερών από της κοινοποιήσεώς της μπορεί να ασκηθεί αναίρεση ενώπιον του Δικαστηρίου, περιοριζόμενη σε νομικά ζητήματα.

Το πλήρες κείμενο της απόφασης είναι διαθέσιμο στα αγγλικά και στα γαλλικά στην ιστοσελίδα CURIA