Δημοσιοποίηση στοιχείων φορολογίας εισοδήματος από επιχειρήσεις και αποκλεισμένοι διευθυντές (Σχέδιο νόμου)

Σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση δόθηκε το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης με τίτλο: «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/2101 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Νοεμβρίου 2021 για την τροποποίηση της Οδηγίας (ΕΕ) 2013/34 όσον αφορά στη δημοσιοποίηση στοιχείων φορολογίας εισοδήματος από ορισμένες επιχειρήσεις και υποκαταστήματα (L 429) – Επικαιροποίηση εθνικής νομοθεσίας για τις υποχρεώσεις δημοσιότητας των εταιρειών – Ενσωμάτωση του άρθρου 1 της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1151 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Ιουνίου 2019, όσον αφορά στη χρήση ψηφιακών εργαλείων και διαδικασιών στον τομέα του εμπορικού δικαίου (L 186) ως προς τους αποκλεισμένους διευθυντές»

Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του Υπουργού Ανάπτυξης, η διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι την 1η Νοεμβρίου 2023 και ώρα 08:00 π.μ.

Το σχέδιο νόμου αποτελείται από 3 κύρια μέρη και 26 άρθρα. Σύμφωνα με την ανάλυση συνεπειών ρύθμισης:

ΜΕΡΟΣ Α΄: Με το Μέρος Α’ (άρθρα 1 έως και 15) του προτεινόμενου σχεδίου νόμου επιχειρείται η ενσωμάτωση των διατάξεων της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/2101 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Νοεμβρίου 2021 για την τροποποίηση της Οδηγίας 2013/34/ΕΕ όσον αφορά τη δημοσιοποίηση στοιχείων φορολογίας εισοδήματος από ορισμένες επιχειρήσεις και υποκαταστήματα (L 429), με την τροποποίηση των ν. 4548/2018 (Α΄ 104) και 4919/2022 (Α΄ 71).

Η διαφάνεια των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και των επιδράσεών τους στο κοινωνικό σύνολο έχει ουσιώδη σημασία για την εύρυθμη λειτουργία της ελληνικής αγοράς αλλά και για την εσωτερική αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ενίσχυση του δημόσιου ελέγχου των φόρων εισοδήματος των πολυεθνικών επιχειρήσεων που αναλαμβάνουν δραστηριότητες στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι, επίσης, απαραίτητη, προκειμένου να καταπολεμηθεί η εταιρική αποφυγή και να προωθηθεί περαιτέρω η εταιρική διαφάνεια και ευθύνη.

Ο δημόσιος έλεγχος θα συμβάλλει στην προώθηση ενός καλύτερα τεκμηριωμένου δημόσιου διαλόγου, όσον αφορά, ιδίως, στο επίπεδο φορολογικής συμμόρφωσης ορισμένων πολυεθνικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και τον αντίκτυπο της φορολογικής συμμόρφωσης στην πραγματική οικονομία. Η θέσπιση κοινών κανόνων για τη διαφάνεια της φορολογίας εισοδήματος εταιρειών αναμένεται να υπηρετήσει, επίσης, το γενικό οικονομικό συμφέρον, παρέχοντας ισοδύναμες εγγυήσεις σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση για την προστασία των επενδυτών, των πιστωτών και άλλων τρίτων εν γένει, και θα συμβάλλει στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τον δίκαιο χαρακτήρα των εθνικών φορολογικών συστημάτων. Ο δημόσιος έλεγχος μπορεί να επιτευχθεί μέσω της δημόσιας δήλωσης στοιχείων φορολογίας εισοδήματος, ανεξαρτήτως του τόπου εγκατάστασης της τελικής μητρικής επιχείρησης του πολυεθνικού ομίλου, πράγμα που σήμερα δεν προβλέπεται ως σχετική υποχρέωση των οικείων επιχειρήσεων.

Επιπρόσθετα, η δημόσια υποβολή δηλώσεων φορολογικών στοιχείων μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων δύναται να βελτιώσει την ικανότητα των μετόχων να εκτιμούν ορθά τους κινδύνους που αναλαμβάνουν οι επιχειρήσεις, να οδηγεί σε επενδυτικές στρατηγικές που βασίζονται σε ακριβείς πληροφορίες και να ενισχύει τη δυνατότητα των υπευθύνων λήψης αποφάσεων να αξιολογούν την αποτελεσματικότητα και τον αντίκτυπο της νομοθεσίας στις αποφάσεις τους.

Ομοίως, η δημόσια υποβολή δηλώσεων φορολογικών στοιχείων μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων αναμένεται να έχει θετικό αντίκτυπο και στους εργαζομένους, καθώς αντιμετωπίζονται ιδίως προβλήματα έλλειψης πληροφόρησης που επηρεάζουν την άσκηση των δικαιωμάτων ενημέρωσης και διαβούλευσης.

Τέλος, με το Μέρος Α’ επιδιώκεται η συμμόρφωση της Ελλάδος με την υποχρέωση εναρμόνισης του εθνικού δικαίου με το δευτερογενές δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως προκύπτει από τις Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

ΜΕΡΟΣ Β΄: Με το Μέρος Β΄ (άρθρα 16 έως και 24) του προτεινόμενου σχεδίου νόμου επιχειρείται η ενσωμάτωση του άρθρου 1 της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1151 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Ιουνίου 2019, όσον αφορά στη χρήση ψηφιακών εργαλείων και διαδικασιών στον τομέα του εμπορικού δικαίου (L 186), και ειδικότερα ως προς τον αποκλεισμό φυσικών προσώπων από τη διαχείριση εταιρικών υποθέσεων (αποκλεισμένοι διευθυντές).

Στο πλαίσιο αυτό, θεσπίζεται το Μητρώο Αποκλεισμένων Διευθυντών, το οποίο έχει ως σκοπό την προστασία προσώπων που αλληλεπιδρούν με εταιρείες ή υποκαταστήματα εταιρειών, μέσω της αποτροπής οποιασδήποτε δόλιας ή καταχρηστικής συμπεριφοράς, απορρίπτοντας τον διορισμό φυσικού προσώπου ως διευθυντή εταιρείας, λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνον την προηγούμενη συμπεριφορά του εν λόγω προσώπου στην Επικράτεια αλλ’ αξιοποιώντας και πληροφορίες που παρέχονται και από άλλα κράτη μέλη της Ε.Ε..

Επιπλέον, ορίζονται με σαφήνεια οι λόγοι αποκλεισμού, καθώς και η διάρκεια αυτού, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης. Οι πληροφορίες σχετικά με τη συνδρομή λόγων αποκλεισμού για φυσικό πρόσωπο που πρόκειται να διορισθεί σε θέση διευθυντή εταιρείας λαμβάνονται ηλεκτρονικά μέσω της διασύνδεσης με άλλα μητρώα του δημοσίου, καθώς και το Σ.ΔΙ.ΜΗ.Ε. - B.R.I.S.

Συνεπώς, με το Μέρος Β’ αντιμετωπίζεται το ζήτημα της συμμετοχής ακατάλληλων προσώπων στη διοίκηση των εταιρειών ενώ, παράλληλα, επιδιώκεται η συμμόρφωση της Ελλάδος με τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από τις Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που περιλαμβάνουν την υποχρέωση εναρμόνισης του εθνικού δικαίου με το δευτερογενές δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

ΜΕΡΟΣ Γ’: Με το Μέρος Γ’ (άρθρο 25) αντιμετωπίζεται το ζήτημα της ανάγκης έγκαιρης συγκέντρωσης εξειδικευμένης στατιστικής πληροφόρησης για τους σκοπούς της κάλυψης τακτικών και έκτακτων αναγκών ανάλυσης, της υποστήριξης της διενέργειας πράξεων νομισματικής πολιτικής και ιδίως για τη συμβολή του ΕΣΚΤ στη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, με τελικό στόχο την απρόσκοπτη πρόσβαση των επιχειρήσεων της χώρας μας σε τραπεζική χρηματοδότηση.