Ψηφιοποίηση της δικαστικής συνεργασίας και πρόσβαση στη δικαιοσύνη: Νέος Κανονισμός και Οδηγία από την ΕΕ

Σημαντικό βήμα της ΕΕ προς την ψηφιοποίηση των συστημάτων απονομής δικαιοσύνης

14/12/2023

Διεθνή

Το εφαρμοστέο δίκαιο ως προς τις έννομες συνέπειες των δικαστικών αποφάσεων - Μελέτες ΕΡΜΕΚ Νο 11

Το Συμβούλιο της ΕΕ άνοιξε το δρόμο για την προώθηση της ψηφιοποίησης και την ενίσχυση της προσβασιμότητας και της αποτελεσματικότητας των συστημάτων απονομής δικαιοσύνης των κρατών μελών της ΕΕ.

Η έκδοση κανονισμού για την ψηφιοποίηση της διασυνοριακής δικαστικής συνεργασίας και της πρόσβασης στη δικαιοσύνη και συνοδευτικής οδηγίας θα διευκολύνει την ηλεκτρονική επικοινωνία στο πλαίσιο των διαδικασιών διασυνοριακής δικαστικής συνεργασίας σε αστικές, εμπορικές και ποινικές υποθέσεις.

Η σημερινή απόφαση πραγματοποιείται λίγες ημέρες αφότου οι υπουργοί Δικαιοσύνης της ΕΕ ενέκριναν στρατηγική για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη για τα έτη 2024 έως 2028. Η στρατηγική θα παράσχει καθοδήγηση στα κράτη μέλη για την εφαρμογή ευρέος φάσματος νομοθετικών και μη νομοθετικών πρωτοβουλιών, οι οποίες από κοινού αποσκοπούν στην επιτάχυνση της διαδικασίας ψηφιοποίησης και της χρήσης ψηφιακών υπηρεσιών στον τομέα της δικαιοσύνης.

Ένα πιο ψηφιοποιημένο δικαστικό σύστημα θα είναι πιο αποτελεσματικό και προσβάσιμο για τους πολίτες. Η σημερινή απόφαση θα διευκολύνει τους πολίτες και τις αρχές να επικοινωνούν μεταξύ τους και να ανταλλάσσουν πληροφορίες όταν διεξάγονται νομικές διαδικασίες σε περισσότερες από μία χώρες της ΕΕ.

Félix Bolaños, Υπουργός Δικαιοσύνης της Ισπανίας

Ηλεκτρονική επικοινωνία στο πλαίσιο της διασυνοριακής δικαστικής συνεργασίας

Χάρη στις δύο νομοθετικές πράξεις της ΕΕ που εκδόθηκαν σήμερα, οι πολίτες και οι νόμιμοι εκπρόσωποί τους θα μπορούν να επικοινωνούν με τις αρχές —για παράδειγμα για την υποβολή αιτήσεων και την αποστολή και τη λήψη σχετικών πληροφοριών— σε διασυνοριακές διαδικασίες στην ΕΕ μέσω ενός ευρωπαϊκού σημείου ηλεκτρονικής πρόσβασης. Οι αρχές θα είναι επίσης σε θέση να επικοινωνούν μεταξύ τους και να ανταλλάσσουν δεδομένα σχετικά με υποθέσεις μέσω ασφαλών και αξιόπιστων ψηφιακών διαύλων.

Με τους νέους κανόνες θα καταστεί δυνατή

η συμμετοχή των διαδίκων και άλλων σχετικών προσώπων σε ακροαματικές διαδικασίες σε αστικές, εμπορικές και ποινικές διαδικασίες μέσω βιντεοδιάσκεψης ή άλλων τεχνολογιών εξ αποστάσεως επικοινωνίας
η ηλεκτρονική επικοινωνία μεταξύ φυσικών ή νομικών προσώπων ή των εκπροσώπων τους και των αρμόδιων αρχών
η αναγνώριση εγγράφων με ηλεκτρονικές υπογραφές ή σφραγίδες
η καταβολή τελών με ηλεκτρονικά μέσα

Στρατηγική για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη

Εκτός από τον κανονισμό και τη οδηγία που εξέδωσε σήμερα το Συμβούλιο, η ΕΕ έχει εκδώσει τα τελευταία χρόνια διάφορες νομοθετικές πρωτοβουλίες στον τομέα της ψηφιοποίησης της δικαιοσύνης, όπως ο κανονισμός σχετικά με ένα μηχανοργανωμένο σύστημα για τη διασυνοριακή ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων στον τομέα της δικαστικής συνεργασίας σε αστικές και ποινικές υποθέσεις (σύστημα e-CODEX), που παρείχε το κατάλληλο πλαίσιο για την ανταλλαγή δικαστικών πληροφοριών μέσω ασφαλών υπηρεσιών· οι κανονισμοί για την επίδοση και κοινοποίηση πράξεων και τη διεξαγωγή αποδείξεων με τους οποίους θεσπίστηκε η χρήση του αποκεντρωμένου συστήματος ΤΠ με διαλειτουργικά σημεία πρόσβασης βάσει του e-CODEX για σχετικές επικοινωνίες· ή ο κανονισμός για τα ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία που θα καταστήσει ευκολότερη και ταχύτερη για τις αρχές επιβολής του νόμου και τις δικαστικές αρχές τη λήψη ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων από άλλο κράτος μέλος.

Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες θα απαιτήσουν ουσιαστικές τεχνικές και διοικητικές ενέργειες παρακολούθησης σε εθνικό επίπεδο. Για να στηρίξει τα κράτη μέλη στο έργο αυτό, το Συμβούλιο ενέκρινε πρόσφατα στρατηγική για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη για την περίοδο 2024-2028. Η στρατηγική δεν περιγράφει μόνο τις αρχές και τους στόχους για την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης για τα επόμενα 5 έτη, αλλά καθορίζει και τις δράσεις που θα πρέπει να αναλάβουν τα κράτη μέλη και η ΕΕ για την επίτευξη των στόχων αυτών.

Επόμενα βήματα

Ο κανονισμός θα αρχίσει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και θα καταστεί εφαρμοστέος 15 μήνες μετά την έναρξη ισχύος του. Η οδηγία απαιτεί τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο.

Από το δελτίο τύπου του Συμβουλίου της ΕΕ