logo-print

Η πολιτική κηδεμονία του Facebook

21/01/2020

21/01/2020

Όλοι όσοι έχουμε μη στρογγυλεμένο λόγο έχουμε δοκιμάσει τον βούρδουλα του Facebook με το μπλοκάρισμα του λογαριασμού μας από ένα 24ωρο μέχρι οριστικό αποκλεισμό (πάλι καλά, σε ΗΠΑ & Καναδά χάνουν και τις δουλειές τους, ενώ τα δημόσια πρόσωπα διασύρονται στα ΜΜΕ και στα δικαστήρια). Οι χρήστες αυτοί που είδαν τον λογαριασμό τους να χάνεται δεν ανέβασαν πορνογραφικό υλικό, ούτε τέλεσαν κάποιο άλλο αδίκημα διά του λόγου όπως εξύβριση ή συκοφαντική δυσφήμιση. Απλώς ο πολιτικός λόγος τους χαρακτηρίστηκε από το Facebook ως hate speech, που παραβιάζει τους κανονισμούς του. Δεν θα ασχοληθώ με το να ορίσω το τι είναι «ρητορική μίσους», για τον απλούστατο λόγο πως δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο των ΗΠΑ δήλωσε ξεκάθαρα πλέον πως δεν υπάρχει καμιά εξαίρεση, που να ονομάζεται hate speech, στο συνταγματικά κατοχυρωμένο Δικαίωμα της Ελευθερίας του Λόγου. Κοντολογίς, δεν υφίσταται ελευθερία του λόγου, χωρίς την ελευθερία να προσβάλλεις.

Θα ασχοληθώ με το αν μπορεί το Facebook να απαγορεύει δημοσιεύσεις με οποιοδήποτε πρόσχημα. Η κρατούσα άποψη που συνήθως διαβάζω είναι πως είναι μια ιδιωτική εταιρία και μπορεί να απαγορεύει ό,τι θέλει, σε όποιον δεν αρέσει ας κάνει το δικό του facebook. Δεν είναι όμως έτσι. Αν το Facebook ανήκει στην κατηγορία των Εκδοτών, όπως οι εφημερίδες, τα περιοδικά, τα τηλεοπτικά κανάλια, τότε έχει το δικαίωμα να δημοσιεύει μόνο αυτά που επιθυμεί στο μέσο του. Κάθε δικαίωμα όμως έχει μια δίδυμη αδελφή: την ευθύνη. Έτσι κάθε Εκδότης έχει την ευθύνη αυτών που δημοσιεύονται και μπορεί ανά πάσα στιγμή να τον εγκαλέσουν ή ενάγουν για ένα δημοσίευμα συκοφαντικό, δυσφημιστικό, που προσβάλλει την έννομη τάξη κοκ.

Tο Facebook ωστόσο αρνείται να έχει την ευθύνη για ό,τι δημοσιεύεται σε αυτό, διότι θεωρεί πως αδυνατεί να ελέγξει όλους τους χρήστες του, όπως λ.χ. το να δημοσιεύσει κάποιος μια συνταγή για την κατασκευή μιας βόμβας χημικής. Οπότε το Facebook δεν ανήκει στους λεγόμενους Εκδότες που έχουν μεν το δικαίωμα να καθορίζουν το τι δημοσιεύεται, έχουν όμως παράλληλα και την υποχρέωση της λογοδοσίας. Αφ’ ης στιγμής αρνείται την υποχρέωση της λογοδοσίας, απεμπολεί και το δικαίωμα να ορίζει πόσο πολιτικά liberal ή antiliberal θα είναι τα δημοσιεύματα.

Ούτε το επιχείρημα βγες από το Facebook, αν αισθάνεσαι αδικημένος, ευσταθεί. Σκεφθείτε τι κάνουμε στο Facebook. Δεν είμαστε μόνο συνδεδεμένοι με γνωστούς φίλους και μακρινούς συγγενείς, αλλά και με πολλούς άγνωστους φίλους με τους οποίους ανταλλάσσουμε συναισθήματα, επιχειρήματα, σκέψεις, απόψεις κοκ. Χτίζουμε έτσι μια προσωπική εικόνα και μια επαγγελματική ταυτότητα, οι οποίες, ούτε λίγο ούτε πολύ, αποτελούν το σήμα κατατεθέν μας στον δημόσιο βίο. Το να αποχωρήσεις λοιπόν «οικειοθελώς» από το Facebook δεν αποτελεί επιλογή, αλλά αυτοχειρία μέσω προσωπικής και επαγγελματικής ασφυξίας.

Το Facebook είναι ένα Forum (λατινική λέξη για την αντίστοιχη ελληνική της «Αγοράς»), στο οποίο ο καθένας μπορεί να πάει και να εκφράσει ελεύθερα τις απόψεις του έχοντας και την ποινική ή αστική ευθύνη αυτών που λέει - σε καμιά περίπτωση ο νόμος δεν ρίχνει ευθύνες στον κύριο του Forum για αυτά που λέγονται ή γράφονται. Αν το Facebook επιμένει να ελέγχει πολιτικώς όσα γράφονται, τότε θα πρέπει να είναι και υπόλογο για αυτά.

Το Facebook, ως ιδιωτική εταιρία διαχείρισης ενός Forum, οφείλει να σκέφτεται μόνο κερδοσκοπικά - όχι πολιτικά.

Δημήτρης Ζιαμπάρας

Δικηγόρος Αθηνών. CyberCrime expert, Ερασιτέχνης αρθρογράφος, πατέρας τριών παιδιών, 57 ετών, Ορθόδοξος, Αιτωλός, αποτυχημένος φιλόσοφος, καλός χορευτής, αδιάφορος Γαύρος, πρώην καπνιστής, ...

Ποινικός Κώδικας Ι
Δίκαιο Αναγκαστικής Εκτελέσεως ΙΙΙ/α Β έκδοση