Απαγορεύεται η κυκλοφορία στην αγορά της ΕΕ καλλυντικών για τα οποία εκπονήθηκαν δοκιμές σε ζώα σε τρίτες χώρες

Με μία πολύ σημαντική απόφαση το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκρινε σήμερα ότι απαγορεύεται η κυκλοφορία στην αγορά της ΕΕ καλλυντικών για τα οποία εκπονήθηκαν δοκιμές σε ζώα σε τρίτες χώρες  (Απόφαση C-592/14, EFfI).

Συγκεκριμένα, το Δικαστήριο της ΕΕ επεσήμανε ότι το δίκαιο της Ένωσης προστατεύει την ευρωπαϊκή αγορά από καλλυντικά προϊόντα των οποίων τα συστατικά έχουν αποτελέσει αντικείμενο δοκιμών σε ζώα.

Σύμφωνα με το Δικαστήριο, όταν οι δοκιμές αυτές έχουν πραγματοποιηθεί εκτός του εδάφους της Ένωσης προκειμένου να επιτραπεί η διάθεση καλλυντικών προϊόντων στο εμπόριο εντός τρίτων χωρών και το αποτέλεσμα των δοκιμών αυτών χρησιμοποιείται για να αποδειχθεί η ασφάλεια του προϊόντος, η τοποθέτηση του προϊόντος αυτού στην αγορά της Ένωσης είναι δυνατό να απαγορευτεί.

Ιστορικό

Η «European Federation for Cosmetic Ingredients» (EFfCI) είναι επαγγελματική ένωση η οποία εκπροσωπεί τους παρασκευαστές συστατικών που χρησιμοποιούνται για καλλυντικά προϊόντα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τρία από τα μέλη της πραγματοποίησαν, εκτός του εδάφους της Ένωσης, δοκιμές σε ζώα ώστε τα καλλυντικά προϊόντα που περιείχαν ορισμένα συστατικά να μπορέσουν να διατεθούν προς πώληση στην Κίνα και στην Ιαπωνία.

Η EFfCI προσέφυγε στη βρετανική δικαιοσύνη προκειμένου να διευκρινιστεί αν κατά των τριών εμπλεκόμενων εταιριών θα μπορούσαν να επιβληθούν ποινικές κυρώσεις, σε περίπτωση που διέθεταν στη βρετανική αγορά καλλυντικά προϊόντα των οποίων τα συστατικά αποτέλεσαν αντικείμενο δοκιμών σε ζώα.

Ο κανονισμός για τα καλλυντικά προϊόντα (Κανονισμός 1223/2009) απαγορεύει τη διάθεση στο εμπόριο καλλυντικών προϊόντων των οποίων τα συστατικά έχουν αποτελέσει αντικείμενο δοκιμών σε ζώα, προκειμένου να πληρούν τις απαιτήσεις του κανονισμού αυτού. Σύμφωνα με μία από τις εν λόγω απαιτήσεις, το καλλυντικό προϊόν πρέπει να είναι ασφαλές για την ανθρώπινη υγεία, η ασφάλεια δε αυτή πρέπει να αξιολογείται με βάση ενδεδειγμένα στοιχεία και να αποτελεί αντικείμενο εκθέσεως η οποία πρέπει να περιληφθεί στον φάκελο πληροφοριών του καλλυντικού προϊόντος.

Η EFfCI υποστηρίζει ότι δεν συντρέχει παράβαση του κανονισμού όταν οι δοκιμές σε ζώα έχουν πραγματοποιηθεί με σκοπό τη συμμόρφωση προς τη νομοθεσία τρίτης χώρας. Το High Court of Justice (England & Wales), Queen’s Bench Division (Administrative Court) [Ανώτερο δικαστήριο (Αγγλία και Ουαλία), τμήμα αστικών, εμπορικών και διοικητικών διαφορών (διοικητικές διαφορές), Ηνωμένο Βασίλειο], το οποίο επιλήφθηκε της διαφοράς, υποβάλλει στο Δικαστήριο ερώτημα επ’ αυτού.

Απόφαση

Στη σημερινή του απόφαση, το Δικαστήριο εξετάζει αν η φράση «προκειμένου να πληρούνται οι απαιτήσεις του […] κανονισμού» μπορεί να αφορά δοκιμές σε ζώα, όπως αυτές που πραγματοποιήθηκαν στην κρινόμενη υπόθεση.

Το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη το πλαίσιο και τους σκοπούς των οποίων την επίτευξη επιδιώκει ο κανονισμός, εκτιμά ότι αυτός έχει ως σκοπό να ορίσει τις προϋποθέσεις προσβάσεως των καλλυντικών προϊόντων στην αγορά της Ένωσης και να διασφαλίσει υψηλό επίπεδο προστασίας της ανθρώπινης υγείας, μεριμνώντας συγχρόνως για την καλή μεταχείριση των ζώων μέσω της απαγορεύσεως των δοκιμών σε ζώα. Συγκεκριμένα, η πρόσβαση στην αγορά της Ένωσης συναρτάται προς την τήρηση της απαγορεύσεως δοκιμών σε ζώα.

Το Δικαστήριο διαπιστώνει συναφώς ότι μόνο εκείνα τα αποτελέσματα δοκιμών σε ζώα τα οποία μνημονεύονται στην έκθεση ασφάλειας του καλλυντικού προϊόντος μπορούν να θεωρηθούν ως προερχόμενα από δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν προκειμένου να πληρούνται οι απαιτήσεις του κανονισμού. Άνευ σημασίας είναι το αν οι δοκιμές σε ζώα απαιτήθηκαν προκειμένου να επιτραπεί η διάθεση καλλυντικών προϊόντων στο εμπόριο εντός τρίτων χωρών.

Το Δικαστήριο διευκρινίζει στη συνέχεια ότι το δίκαιο της Ένωσης δεν προβαίνει σε καμία διαφοροποίηση αναλόγως του τόπου πραγματοποιήσεως των δοκιμών σε ζώα. Ο κανονισμός επιδιώκει να προωθήσει την εφαρμογή εναλλακτικών μεθόδων, οι οποίες δεν συνεπάγονται τη χρήση ζώων, για την εξακρίβωση της ασφάλειας των καλλυντικών προϊόντων. Η υλοποίηση του σκοπού αυτού θα διακυβευόταν σοβαρά αν ήταν δυνατό να παρακαμφθούν οι απαγορεύσεις που προβλέπονται από το δίκαιο της Ένωσης, μέσω της πραγματοποιήσεως δοκιμών σε ζώα σε τρίτες χώρες.

Το Δικαστήριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η τοποθέτηση στην αγορά της Ένωσης καλλυντικών προϊόντων, ορισμένα συστατικά των οποίων έχουν αποτελέσει αντικείμενο δοκιμών σε ζώα εκτός του εδάφους της Ένωσης προκειμένου να επιτραπεί η διάθεση καλλυντικών προϊόντων στο εμπόριο εντός τρίτων χωρών, μπορεί να απαγορευτεί* αν τα δεδομένα που προκύπτουν από τις δοκιμές αυτές χρησιμοποιούνται για να αποδειχθεί η ασφάλεια των εν λόγω προϊόντων με σκοπό την τοποθέτησή τους στην αγορά της Ένωσης.

*Το Δικαστήριο διευκρινίζει ότι η τοποθέτηση στην αγορά απαγορεύεται μόνον εφόσον οι δοκιμές σε ζώα έχουν πραγματοποιηθεί μετά τις καταληκτικές ημερομηνίες που έχουν οριστεί για τη σταδιακή εξάλειψη των διαφόρων δοκιμών.

Ολόκληρη την απόφαση μπορείτε να βρείτε εδώ.