Δικαστήριο ΕΕ: Πότε επιτρέπονται οι δημόσιες επιδοτήσεις σε ιδιωτικά σχολεία με θρησκευτικό προσανατολισμό

Με απόφασή του το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (υπόθεση C-372/21) έκρινε ότι δημόσιες επιδοτήσεις που χορηγούνται σε ιδιωτικά σχολεία με θρησκευτικό προσανατολισμό είναι επιτρεπτό να προορίζονται μόνον για τις Εκκλησίες και τις θρησκευτικές ενώσεις που αναγνωρίζονται από το οικείο κράτος μέλος.

Σύμφωνα με το ΔΕ, η απαίτηση περί αναγνωρίσεως την οποία έχει θεσπίσει η Αυστρία δικαιολογείται από τον σκοπό παροχής στους γονείς της δυνατότητας να επιλέγουν την εκπαίδευση των παιδιών τους βάσει των θρησκευτικών πεποιθήσεών τους

Ιστορικό υπόθεσης

Η «Ελεύθερη Εκκλησία των Αντβεντιστών της Εβδόμης Ημέρας στη Γερμανία» είναι Εκκλησία εγκατεστημένη και αναγνωρισμένη στη Γερμανία.

Η εν λόγω Εκκλησία ζήτησε από τις αυστριακές αρχές επιδότηση για την κάλυψη της αμοιβής του προσωπικού ενός ιδιωτικού σχολείου ευρισκόμενου στην Αυστρία, το οποίο η ίδια αναγνωρίζει και στηρίζει ως σχολείο με θρησκευτικό προσανατολισμό.

Η αίτησή της απορρίφθηκε με την αιτιολογία ότι τέτοιες επιδοτήσεις χορηγούνται μόνο σε Εκκλησίες και θρησκευτικές ενώσεις που είναι αναγνωρισμένες στην Αυστρία.

Η Ελεύθερη Εκκλησία των Αντβεντιστών της Εβδόμης Ημέρας στη Γερμανία» προσέφυγε, εν συνεχεία, στα αυστριακά δικαστήρια.

Το Αυστριακό Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο, διατηρώντας αμφιβολίες όσον αφορά το ζήτημα αν μια τέτοια αναγνώριση συμβιβάζεται με το δίκαιο της Ένωσης, ιδίως δε με τους κανόνες που διέπουν την ελεύθερη κυκλοφορία, υπέβαλε σχετική αίτηση προδικαστικής αποφάσεως στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η απόφαση του Δικαστηρίου

Με τη σημερινή απόφασή του, το Δικαστήριο διαπιστώνει, κατ’ αρχάς, ότι το δίκαιο της Ένωσης έχει πράγματι εφαρμογή σε μια τέτοια ένδικη διαφορά. Είναι αληθές ότι οι Συνθήκες της Ένωσης προβλέπουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ουδέτερη όσον αφορά την οργάνωση, από τα κράτη μέλη, των σχέσεών τους με τις Εκκλησίες και τις θρησκευτικές ενώσεις και κοινότητες.

Ωστόσο, αυτό δεν συνεπάγεται ότι η οικονομική δραστηριότητά τους, όπως η διδασκαλία σε εκπαιδευτικά ιδρύματα τα οποία χρηματοδοτούνται σε μεγάλο βαθμό από ιδιωτικούς πόρους, εξαιρείται εν γένει από το πεδίο εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης.

Εν συνεχεία, το Δικαστήριο σημειώνει ότι, υπό την επιφύλαξη των εξακριβώσεων στις οποίες οφείλει να προβεί το Αυστριακό Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο, η απαίτηση περί αναγνωρίσεως, την οποία θεσπίζει το εθνικό δίκαιο, συνιστά περιορισμό της ελευθερίας εγκαταστάσεως.

Ειδικότερα, οι Εκκλησίες και θρησκευτικές ενώσεις που είναι εγκατεστημένες σε άλλα κράτη μέλη ενδέχεται να πληρούν λιγότερο ευχερώς τις προϋποθέσεις που διέπουν την εν λόγω αναγνώριση, με αποτέλεσμα οι προϋποθέσεις αυτές να καθίστανται ικανές να τις περιαγάγουν σε μειονεκτική θέση. Αντιθέτως, το Δικαστήριο εκτιμά ότι ένας τέτοιος περιορισμός της ελευθερίας εγκαταστάσεως μπορεί να δικαιολογηθεί εφόσον επιδιώκει θεμιτό σκοπό και υπό την προϋπόθεση ότι ο περιορισμός αυτός είναι σύμφωνος με την αρχή της αναλογικότητας.

Συγκεκριμένα, στην Αυστρία, τα ιδιωτικά σχολεία με θρησκευτικό προσανατολισμό συμπληρώνουν το δημόσιο σχολικό σύστημα, το οποίο έχει διαθρησκευτικό χαρακτήρα, παρέχοντας στους γονείς τη δυνατότητα να επιλέγουν ευχερέστερα την εκπαίδευση των παιδιών τους βάσει των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων.

Δεδομένου ότι η αυστριακή ρύθμιση αποσκοπεί στη διασφάλιση της συγκεκριμένης δυνατότητας επιλογής, επιδιώκει θεμιτό σκοπό. Δεν προκύπτει, επιπλέον, ότι είναι ακατάλληλη ή ότι βαίνει πέραν του αναγκαίου μέτρου.

Αποσκοπεί ιδίως να διασφαλίσει ότι τα εν λόγω σχολεία απευθύνονται σε σημαντικό τμήμα του πληθυσμού που ενδέχεται να επιλέξει τη συγκεκριμένη προσφορά διδασκαλίας, η οποία είναι συμπληρωματική εκείνης που προτείνουν τα δημόσια σχολεία.

Το πλήρες κείμενο της αποφάσης είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA.