Ηλεκτρονική αγορά εισιτηρίων και πανδημία COVID-19: Διευκρινίσεις για το δικαίωμα υπαναχώρησης από το Δικαστήριο της ΕΕ

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος 

Με τη δημοσιευθείσα στις 31-03-2022 απόφασή του, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) αποφάνθηκε ότι δεν υπάρχει δικαίωμα υπαναχώρησης στην περίπτωση αγοράς εισιτηρίων για δραστηριότητα αναψυχής από έναν ενδιάμεσο, υπό τον όρο ότι ο οικονομικός κίνδυνος ο οποίος συνδέεται με την άσκηση του εν λόγω δικαιώματος επιβαρύνει τον διοργανωτή.

Ιστορικό της υπόθεσης

Στις 12 Νοεμβρίου 2019, η DM παρήγγειλε, με την ιδιότητα της καταναλωτή, εισιτήρια για συναυλία την οποία διοργάνωνε τρίτος, μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας κρατήσεων την οποία διαχειρίζεται η πάροχος υπηρεσιών έκδοσης εισιτηρίων CTS Eventim.

Η συναυλία, η οποία ήταν προγραμματισμένη να πραγματοποιηθεί στις 24 Μαρτίου 2020 στο Brunswick (Γερμανία), ακυρώθηκε λόγω των διοικητικών περιοριστικών μέτρων τα οποία έλαβαν οι γερμανικές αρχές στο πλαίσιο της πανδημίας COVID‑19. Όπως προκύπτει από την απόφαση περί παραπομπής, η συναυλία ενδέχετο να πραγματοποιηθεί στο μέλλον.

Στις 19 Απριλίου 2020, η DM ζήτησε από τη CTS Eventim την επιστροφή του αντιτίμου των εισιτηρίων, καθώς και την καταβολή των παρεπόμενων εξόδων, συνολικά ανερχόμενων στο ποσό των 207,90 ευρώ. Το αιτούν δικαστήριο επεσήμανε ότι, με την πράξη της αυτή, η DM δήλωσε σιωπηρώς ότι υπαναχωρεί από τη σύμβαση που είχε συνάψει με τη CTS Eventim.

Στη συνέχεια, η CTS Eventim, ενεργώντας για λογαριασμό του διοργανωτή της συναυλίας, απέστειλε στην DM, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη γερμανική νομοθεσία για την ακύρωση των δραστηριοτήτων αναψυχής στο πλαίσιο της πανδημίας COVID‑19, ένα κουπόνι αξίας 199 ευρώ το οποίο είχε εκδώσει ο διοργανωτής και αντιστοιχούσε στο αντίτιμο των εισιτηρίων.

Η DM ζήτησε από το Amtsgericht Bremen (ειρηνοδικείο Βρέμης, Γερμανία) [το αιτούν δικαστήριο] να υποχρεώσει τη CTS Eventim να της επιστρέψει το αντίτιμο των εισιτηρίων, καθώς και τα παρεπόμενα έξοδα.

Το αιτούν δικαστήριο, το οποίο κλήθηκε να αποφανθεί επί του κύρους της υπαναχώρησης της DM, θεώρησε ότι η προβλεπόμενη στο άρθρο 16, στοιχείο ιβʹ, της οδηγίας 2011/83/EE [οδηγίας σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών] εξαίρεση από το δικαίωμα υπαναχώρησης δεν έχει εφαρμογή στην υπόθεση της κύριας δίκης. 

Συγκεκριμένα, το αιτούν δικαστήριο εκτίμησε ότι η εξαίρεση αυτή πρέπει να ισχύει μόνο σε σχέση με τον άμεσο πάροχο υπηρεσίας σχετιζόμενης με δραστηριότητες αναψυχής, δηλαδή, εν προκειμένω, τον διοργανωτή της συναυλίας, και όχι ως προς τον πάροχο υπηρεσιών έκδοσης εισιτηρίων, ο οποίος απλώς μεταβιβάζει το δικαίωμα εισόδου σε συναυλία. Πρόσθεσε ότι, σε περίπτωση υπαναχώρησης πολλούς μήνες πριν από την ημέρα για την οποία η δραστηριότητα είναι προγραμματισμένη, ο έμπορος έχει τη δυνατότητα να αποκομίσει με άλλον τρόπο όφελος από τη χωρητικότητα για την οποία είχε γίνει κράτηση, μεταπωλώντας τα εισιτήρια σε άλλα πρόσωπα.

Υπό τις συνθήκες αυτές, το Amtsgericht Bremen (ειρηνοδικείο Βρέμης, Γερμανία) αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να ρωτήσει το Δικαστήριο αν η DM μπορεί να υπαναχωρήσει από τη συναφθείσα με τη CTS Eventim σύμβαση βάσει των διατάξεων της οδηγίας 2011/83/EE.

Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Με την απόφασή του αυτή, το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η προβλεπόμενη στο άρθρο 16, στοιχείο ιβʹ, της οδηγίας 2011/83/ΕΕ εξαίρεση από το δικαίωμα υπαναχώρησης είναι αντιτάξιμη έναντι καταναλωτή ο οποίος συνήψε εξ αποστάσεως σύμβαση για την απόκτηση δικαιώματος πρόσβασης σε δραστηριότητα αναψυχής με ενδιάμεσο που ενεργεί στο όνομά του, αλλά για λογαριασμό του διοργανωτή της εν λόγω δραστηριότητας, εφόσον, αφενός, η απόσβεση, συνεπεία της προβλεπόμενης στο άρθρο 12, στοιχείο αʹ, της ως άνω οδηγίας υπαναχώρησης, της υποχρέωσης την οποία ο ενδιάμεσος υπείχε έναντι του καταναλωτή να εκτελέσει τη σύμβαση θα είχε ως αποτέλεσμα να φέρει ο διοργανωτής της δραστηριότητας τον κίνδυνο που συνδέεται με την κράτηση της χωρητικότητας που θα καθίστατο, με τον τρόπο αυτόν, διαθέσιμη και, αφετέρου, η δραστηριότητα αναψυχής στην οποία το εν λόγω δικαίωμα παρέχει πρόσβαση είναι προγραμματισμένη να διεξαχθεί σε καθορισμένη ημερομηνία ή εντός συγκεκριμένης προθεσμίας.

Γίνεται υπόμνηση ότι η διαδικασία εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως παρέχει στα δικαστήρια των κρατών μελών τη δυνατότητα να υποβάλουν στο Δικαστήριο, στο πλαίσιο της ένδικης διαφοράς της οποίας έχουν επιληφθεί, ερώτημα σχετικό με την ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης ή με το κύρος πράξεως οργάνου της Ένωσης. Το Δικαστήριο δεν αποφαίνεται επί της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να επιλύσει τη διαφορά αυτή, λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου. Η απόφαση αυτή δεσμεύει, ομοίως, άλλα εθνικά δικαστήρια ενώπιον των οποίων ανακύπτει παρόμοιο ζήτημα.

Το πλήρες κείμενο της απόφασης είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA