Νέο ενιαίο πλαίσιο ποινών για το «ξέπλυμα βρώμικου χρήματος» στην ΕΕ προτείνει το Ευρωκοινοβούλιο

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

Η Επιτροπή Ατομικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου συμφώνησε την περασμένη εβδομάδα σε νέα μέτρα για την ενίσχυση της καταπολέμησης από την ΕΕ της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, καθώς και τον περιορισμό των δραστηριοτήτων του οργανωμένου εγκλήματος.

Πιο συγκεκριμένα, οι ευρωβουλευτές αποσκοπούν στην εισαγωγή ορισμών σε επίπεδο ΕΕ για τα συνδεόμενα με τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες εγκλήματα, συμπεριλαμβανομένων πρακτικών που δεν στοιχειοθετούν έγκλημα σε ορισμένα κράτη μέλη, όπως η «αυτονομιμοποίηση εσόδων» (δηλαδή, η περίπτωση όπου ένας εγκληματίας προσπαθεί να αποκρύψει την παράνομη προέλευση των εν λόγω εσόδων).

Διαβάστε επίσης: Τροποποιείται ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας αναφορικά με την προσωπική εμφάνιση του κατηγορουμένου

Επίσης, αποσκοπούν στη θέσπιση ενός κατώτατου πλαισίου ποινής φυλάκισης σε επίπεδο ΕΕ τουλάχιστον δύο ετών σε περιπτώσεις επιβαρυντικών παραγόντων, όπως το οργανωμένο έγκλημα. Σε περίπτωση επιβολής της μέγιστης ποινής φυλάκισης από εθνικό δικαστή, η ποινή αυτή θα πρέπει να είναι τουλάχιστον πενταετής.

Στόχος είναι η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών, καθώς η προς το παρόν έλλειψη ομοιόμορφων ορισμών και ποινών επιτρέπει στους εγκληματίες να εκμεταλλεύονται αυτές τις διαφορές και να διαπράττουν εγκλήματα εκεί όπου οι ποινές είναι οι ελάχιστες.

Οι ευρωβουλευτές πρόσθεσαν ένα ευρύτερο πλαίσιο νέων ποινών σε επίπεδο ΕΕ για τους καταδικασθέντες για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, σε σύγκριση με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αυτές περιλαμβάνουν:

• απαγόρευση στους καταδικασθέντες να θέτουν υποψηφιότητα για την εκλογή τους σε δημόσιο αξίωμα ή να καταλαμβάνουν θέση δημοσίου λειτουργού
• απαγόρευση σε επιχειρήσεις και άλλα νομικά πρόσωπα να υπογράφουν συμβάσεις με δημόσιες αρχές, και
• κατάσχεση περιουσίας και λοιπών περιουσιακών στοιχείων

Το νομοθετικό ψήφισμα εγκρίθηκε με 39 ψήφους υπέρ και 4 αποχές.

Δήλωση

Ο εισηγητής της υπόθεσης στο ΕΚ, Ignazio Corrao (Ομάδα Ευρώπη της Ελευθερίας και της Άμεσης Δημοκρατίας, Ιταλία), δήλωσε: «Η σημερινή ψήφος αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στη μάχη κατά του οργανωμένου εγκλήματος σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτή η οδηγία θα στερήσει τους εγκληματίες από το πιο σημαντικό περιουσιακό τους στοιχείο, τα χρήματα, και θα καταστήσει δυσχερή για τις εγκληματικές οργανώσεις τη νομιμοποίηση των εσόδων τους από εγκληματικές δραστηριότητες στη νόμιμη οικονομία της ΕΕ. Το Κοινοβούλιο επιπλέον καθιστά σαφές ότι η φυλάκιση δε μπορεί να αποτελέσει τη μοναδική ποινή και προβλέπει νέα πρόσθετα μέτρα όπως η κατάσχεση της περιουσίας ή η απαγόρευση της σύναψης δημοσίων συμβάσεων ή η στέρηση του δικαιώματος του εκλέγεσθαι.» 

Επόμενα βήματα

Η Επιτροπή Ατομικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του ΕΚ έδωσε ακόμα διαπραγματευτική εντολή σε ευρωβουλευτές για συζητήσεις με τους εκπροσώπους των κυβερνήσεων των κρατών μελών της ΕΕ. Οι συνομιλίες θα ξεκινήσουν αφής στιγμής η εντολή υπερψηφιστεί και από την Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου. Κατόπιν της τελικής έγκρισης της οδηγίας, τα κράτη μέλη θα έχουν στην διάθεσή τους ένα έτος για να την ενσωματώσουν στο εθνικό δίκαιό τους (σε αντίθεση με την αρχική πρόταση της Επιτροπής που έκανε λόγο για διετή προθεσμία ενσωμάτωσης) .

Ιστορικό

Η πρόταση που υπεβλήθη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Δεκέμβριο του 2016, αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου πακέτου νομοθετικών μέτρων που στοχεύει στην καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας καθώς και άλλων μορφών οργανωμένου εγκλήματος.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, τα έσοδα από εγκληματικές δραστηριότητες εντός ΕΕ υπολογίζονται σε 110 δις. ευρώ ετησίως, το οποίο αντιστοιχεί στο 1% του συνολικού ΑΕΠ της ΕΕ. Η Επιτροπή εκτιμάει ότι, σε μερικές χώρες της ΕΕ, το 70% των υποθέσεων που αφορούν τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες έχει διασυνοριακό χαρακτήρα.

Η πρόταση έθετε ένα ελάχιστο πλαίσιο κανόνων για τη στοιχειοθέτηση ως εγκλήματος της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες σε ολόκληρη την ΕΕ. Και επειδή η νομοθεσία παίρνει τη μορφή οδηγίας, τα κράτη μέλη θα έχουν την ευχέρεια να προχωρήσουν ακόμα περαιτέρω.