logo-print

Εθνικά ατομικά μέτρα στήριξης των αεροπορικών εταιριών στο πλαίσιο της πανδημίας και κανόνες ΕΕ περί κρατικών ενίσχυσεων

Γεν. Δικαστήριο ΕΕ: Απορρίπτονται οι προσφυγές ακυρώσεως της Ryanair για τα μέτρα σε Δανία και Σουηδία υπέρ της SAS και σε Φινλανδία υπέρ της Finnair - Τα μέτρα κρίνονται συμβατά με το δίκαιο της Ένωσης

14/04/2021

15/04/2021

Διεθνής εμπορική διαιτησία - Τόμος Ι -Β έκδοση
Διεθνής εμπορική διαιτησία - Τόμος Ι -Β έκδοση

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

Με τις δημοσιευθείσες στις 14-04-2021 αποφάσεις του, το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΓΔΕΕ) απέρριψε τις ασκηθείσες από τη Ryanair προσφυγές ακυρώσεως κατά των δύο αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το συμβατό με το δίκαιο της Ένωσης, αφενός, των μέτρων ενίσχυσης της Σουηδίας και της Δανίας υπέρ της SAS για τις ζημίες που προκλήθηκαν από τον περιορισμό μετακινήσεων λόγω της πανδημίας Covid-19 και, αφετέρου, της ενίσχυσης της Φινλανδίας στην Finnair για την στήριξη της οικονομίας λόγω της πανδημίας Covid-19.

Ειδικότερα, αφενός, το ΓΔΕΕ έκρινε ότι είναι σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης τα μέτρα ενίσχυσης που έθεσαν σε εφαρμογή η Σουηδία και η Δανία υπέρ της SAS για τις ζημίες που προκλήθηκαν από την ακύρωση ή τον εκ νέου προγραμματισμό των πτήσεών της κατόπιν της επιβολής περιορισμών στις μετακινήσεις λόγω της πανδημίας Covid-19. Σύμφωνα με το ΓΔΕΕ, λαμβανομένου υπόψη ότι η SAS κατέχει μερίδιο αγοράς σημαντικά υψηλότερο από εκείνο του πλησιέστερου ανταγωνιστή της στα δύο αυτά κράτη μέλη, οι ενισχύσεις δεν συνιστούν παράνομη δυσμενή διάκριση.

Αφετέρου, το ΓΔΕΕ αποφάνθηκε ότι η εγγύηση που παρέσχε η Φινλανδία υπέρ της αεροπορικής εταιρίας Finnair με σκοπό να τη βοηθήσει να λάβει από συνταξιοδοτικό ταμείο δάνειο ύψους 600 εκατομμυρίων ευρώ για την κάλυψη των αναγκών της σε κεφάλαιο κίνησης, συνεπεία της πανδημίας της Covid-19, είναι συμβατή με το δίκαιο της Ένωσης. Κατά το ΓΔΕΕ, Η εγγύηση ήταν αναγκαία για την άρση της σοβαρής διαταραχής της φινλανδικής οικονομίας, λαμβανομένης υπόψη της σημασίας της Finnair για την εν λόγω οικονομία.

Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της πρώτης υπόθεσης, το ΓΔΕΕ επικύρωσε για πρώτη φορά τη νομιμότητα ατομικών μέτρων ενίσχυσης που ελήφθησαν για την άρση των συνεπειών της πανδημίας Covid-19 σε σχέση με το άρθρο 107, παράγραφος 2, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ1. Πρόσθετα, στο πλαίσιο της δεύτερης υπόθεσης, το ΓΔΕΕ εξέτασε, για πρώτη φορά, τη νομιμότητα ατομικής κρατικής ενίσχυσης χορηγηθείσας προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι επιπτώσεις της πανδημίας της Covid-19 υπό το πρίσμα του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ2

Ιστορικό των υποθέσεων

Υποθέσεις Τ-378/20 και Τ-379/20 

Τον Απρίλιο του 2020, η Δανία και η Σουηδία κοινοποίησαν στην Επιτροπή δύο χωριστά μέτρα ενίσχυσης υπέρ της εταιρίας SAS AB, καθένα από τα οποία συνίστατο σε εγγύηση επί πίστωσης με ανανεώσιμο πιστωτικό όριο ανώτατου ποσού 1,5 δισεκατομμυρίων σουηδικών κορωνών (SEK)

Το μέτρο ενίσχυσης που θέσπισε η Σουηδία συνιστά ατομική ενίσχυση την οποία η Σουηδία αποφάσισε να χορηγήσει στη SAS ως εταιρία επιλέξιμη για το καθεστώς εγγυήσεως δανείων που αποσκοπεί στην υποστήριξη όλων των σουηδικών αεροπορικών εταιριών εν μέσω της πανδημίας Covid-19. Το καθεστώς αυτό είχε κοινοποιήσει η Σουηδία στην Επιτροπή σε ημερομηνία προγενέστερη από εκείνη της κοινοποίησης του ατομικού μέτρου ενίσχυσης και είχε εγκριθεί από την Επιτροπή στις 11 Απριλίου 20203, δυνάμει του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ.

Σκοπός των εν λόγω μέτρων ήταν να αποκατασταθεί εν μέρει η ζημία που υπέστη η SAS από την ακύρωση ή τον εκ νέου προγραμματισμό των πτήσεών της κατόπιν της επιβολής περιορισμών στις μετακινήσεις εν μέσω της πανδημίας Covid-19.

Με αποφάσεις της 15ης Απριλίου 20204 και της 24ης Απριλίου 20205, η Επιτροπή χαρακτήρισε τα κοινοποιηθέντα μέτρα ως κρατικές ενισχύσεις, κατά την έννοια του άρθρου 107, παράγραφος 1, ΣΛΕΕ, συμβατές με την εσωτερική αγορά δυνάμει του άρθρου 107, παράγραφος 2, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ. Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, οι ενισχύσεις για την επανόρθωση ζημιών που προκαλούνται από θεομηνίες ή άλλα έκτακτα γεγονότα είναι συμβατές με την εσωτερική αγορά.

Η αεροπορική εταιρία Ryanair άσκησε, με ξεχωριστό δικόγραφα, δύο προσφυγές με αίτημα την ακύρωση των εν λόγω αποφάσεων.

Υπόθεση Τ-388/20

Στις 13 Μαΐου 2020, η Φινλανδία κοινοποίησε στην Επιτροπή μέτρο ενίσχυσης υπό τη μορφή εγγύησης του Δημοσίου υπέρ της φινλανδικής αεροπορικής εταιρίας Finnair Plc, σκοπός του οποίου ήταν να βοηθήσει την τελευταία να λάβει από συνταξιοδοτικό ταμείο δάνειο ύψους 600 εκατομμυρίων ευρώ για την κάλυψη των αναγκών της σε κεφάλαιο κίνησης. Η εγγύηση, η οποία θα κάλυπτε το 90% του εν λόγω δανείου, είχε μέγιστη διάρκεια τριών ετών και μπορούσε να ενεργοποιηθεί σε περίπτωση αθέτησης των υποχρεώσεων της Finnair έναντι του συνταξιοδοτικού ταμείου. 

Αναφερόμενη στην ανακοίνωσή της σχετικά με το προσωρινό πλαίσιο για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό να στηριχθεί η οικονομία κατά τη διάρκεια της τρέχουσας έξαρσης της νόσου Covid-19, η Επιτροπή χαρακτήρισε, με απόφαση της 18ης Μαΐου 20206, την εγγύηση που παρασχέθηκε στη Finnair κρατική ενίσχυση συμβατή με την εσωτερική αγορά σύμφωνα με το άρθρο 107, παράγραφος 3, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ 2 . Βάσει της διάταξης αυτής, οι ενισχύσεις που αποσκοπούν στην άρση σοβαρής διαταραχής της οικονομίας κράτους μέλους μπορούν, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να θεωρηθούν συμβατές με την εσωτερική αγορά.

Η αεροπορική εταιρία Ryanair άσκησε προσφυγή με αίτημα την ακύρωση της απόφασης της Επιτροπής. 

Αποφάσεις του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Αποφάσεις T-378/20 και Τ-379/20

Με τις δύο αποφάσεις του αυτές, το Γενικό Δικαστήριο απέρριψε, πρώτον, τον λόγο ακυρώσεως με τον οποίο προβάλλεται ότι οι χορηγηθείσες ενισχύσεις δεν είναι συμβατές με την εσωτερική αγορά επειδή προορίζονται για την επανόρθωση της ζημίας που υπέστη μία μόνο εταιρία. Συναφώς, το Γενικό Δικαστήριο αποσαφήνισε ότι, σύμφωνα με το άρθρο 107, παράγραφος 2, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ, η ενίσχυση μπορεί να αποσκοπεί στην επανόρθωση ζημιών που προκλήθηκαν από έκτακτο γεγονός ακόμη και αν από αυτήν επωφελείται μία μόνο ατομική επιχείρηση, χωρίς να επανορθώνονται όλες οι ζημίες που προκλήθηκαν από το εν λόγω γεγονός. Επομένως, η Επιτροπή δεν υπέπεσε σε πλάνη περί το δίκαιο εκ του γεγονότος και μόνον ότι τα μέτρα ενίσχυσης υπέρ της SAS δεν ίσχυαν για όλους τους ζημιωθέντες από την πανδημία Covid-19.

Δεύτερον, το Γενικό Δικαστήριο απέρριψε τον λόγο ακυρώσεως με τον οποίον η Ryanair αμφισβητούσε ότι τα μέτρα ενίσχυσης είναι ανάλογα προς τις ζημίες που υπέστη η SAS λόγω της πανδημίας Covid-19. Το Γενικό Δικαστήριο υπενθύμισε, κατ’ αρχάς, ότι το άρθρο 107, παράγραφος 2, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ παρέχει τη δυνατότητα αντιστάθμισης μόνον των οικονομικών μειονεκτημάτων που προκαλούνται άμεσα από θεομηνίες ή από άλλα έκτακτα γεγονότα. Τούτου δοθέντος, λαμβανομένου υπόψη του εξελικτικού χαρακτήρα της πανδημίας και της ποσοτικοποίησης, βάσει προβολής στο μέλλον, της ζημίας που προκλήθηκε στη SAS από την πανδημία, η Επιτροπή παρέθεσε με επαρκή ακρίβεια μέθοδο υπολογισμού για την εκτίμηση της εν λόγω ζημίας, με την οποία μπορούσε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ενδεχόμενης υπεραντιστάθμισης7

Στο πλαίσιο αυτό, το Γενικό Δικαστήριο υπογράμμισε, περαιτέρω, τη δέσμευση της Δανίας και της Σουηδίας να προβούν σε εκ των υστέρων εκτίμηση της ζημίας που πράγματι υπέστη η SAS, το αργότερο στις 30 Ιουνίου 2021, και να ζητήσουν ενδεχομένως από αυτήν την επιστροφή του ποσού της ενίσχυσης που θα υπερβαίνει το ποσό της ζημίας, λαμβανομένων υπόψη όλων των ενισχύσεων που μπορεί να έχει λάβει η SAS λόγω της πανδημίας Covid-19, συμπεριλαμβανομένων και των ενισχύσεων από αλλοδαπές αρχές.

Τρίτον, το Γενικό Δικαστήριο απέρριψε τον λόγο ακυρώσεως που αφορά τη φερόμενη παραβίαση της αρχής της απαγόρευσης των δυσμενών διακρίσεων. Συγκεκριμένα, η εκάστοτε ατομική ενίσχυση εισάγει, ως εκ της φύσεώς της, διαφορετική μεταχείριση, η οποία μπορεί να συνιστά ακόμη και δυσμενή διάκριση, είναι δε εγγενής στον ατομικό χαρακτήρα του μέτρου. Το να υποστηριχθεί ότι μια τέτοια ενίσχυση είναι αντίθετη προς την αρχή της απαγόρευσης των δυσμενών διακρίσεων ισοδυναμεί με συστηματική αμφισβήτηση της συμβατότητας με την εσωτερική αγορά κάθε ατομικής ενίσχυσης, ενώ το δίκαιο της Ένωσης επιτρέπει στα κράτη μέλη να χορηγούν τέτοιες ενισχύσεις υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται όλοι οι όροι του άρθρου 107 ΣΛΕΕ. 

Επιπλέον, ακόμη και αν υποτεθεί ότι η διαφορετική μεταχείριση που εισάγουν τα επίμαχα μέτρα μπορεί να εξομοιωθεί με δυσμενή διάκριση κατ’ εφαρμογήν της αρχής αυτής, η διάκριση αυτή μπορεί να δικαιολογείται αν είναι αναγκαία, κατάλληλη και αναλογική για την επίτευξη θεμιτού σκοπού. Ομοίως, στο μέτρο που η Ryanair επικαλείται το άρθρο 18 ΣΛΕΕ, το Γενικό Δικαστήριο παρατήρησε, εξάλλου, ότι η διάταξη αυτή απαγορεύει κάθε δυσμενή διάκριση λόγω ιθαγενείας εντός του πεδίου εφαρμογής των Συνθηκών, με την επιφύλαξη των ειδικών διατάξεών τους. Δεδομένου όμως ότι το άρθρο 107, παράγραφος 2, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ, περιλαμβάνεται, κατά το Γενικό Δικαστήριο, στις ειδικές διατάξεις των Συνθηκών, το δικαιοδοτικό όργανο συνεχίζει την εξέταση των επίμαχων μέτρων επί της βάσης αυτής.

Συναφώς, το Γενικό Δικαστήριο επιβεβαίωσε, αφενός, ότι ο σκοπός των επίμαχων μέτρων πληροί τους όρους που θέτει το άρθρο 107, παράγραφος 2, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ, στο μέτρο που αποσκοπεί πράγματι στην εν μέρει επανόρθωση των ζημιών που υπέστη η SAS από έκτακτο γεγονός, δηλαδή από την πανδημία Covid-19. Το Γενικό Δικαστήριο διαπίστωσε, αφετέρου, ότι η διαφορετική μεταχείριση υπέρ της SAS είναι κατάλληλη για την επίτευξη του σκοπού των εν λόγω μέτρων και δεν υπερβαίνει το αναγκαίο για την επίτευξη του σκοπού αυτού μέτρο, λαμβανομένου υπόψη ότι η SAS κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στη Δανία και στη Σουηδία και ότι το μερίδιο αυτό είναι σημαντικά υψηλότερο από εκείνο του πλησιέστερου ανταγωνιστή της στις δύο αυτές χώρες

Τέταρτον, το Γενικό Δικαστήριο εξέτασε τις αποφάσεις της Επιτροπής σε σχέση με την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών και την ελευθερία εγκατάστασης. Στο πλαίσιο αυτό, το Γενικό Δικαστήριο επεσήμανε ότι η Ryanair δεν απέδειξε γιατί ο αποκλειστικός χαρακτήρας του μέτρου είναι ικανός να την αποτρέψει από την εγκατάσταση στη Δανία ή στη Σουηδία ή από την παροχή υπηρεσιών από και προς τις χώρες αυτές

Όσον αφορά την υπόθεση T-379/20, το Γενικό Δικαστήριο διαπίστωσε εξάλλου ότι το κοινοποιηθέν από τη Σουηδία μέτρο ενίσχυσης έχει επικουρικό χαρακτήρα σε σχέση με το σουηδικό καθεστώς ενισχύσεων το οποίο θεσπίσθηκε βάσει του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ για την αντιμετώπιση σοβαρής διαταραχής της οικονομίας της Σουηδίας που προκλήθηκε από την πανδημία Covid-198. Ωστόσο, το Γενικό Δικαστήριο απέρριψε το επιχείρημα με το οποίο προβλήθηκε ότι το επίμαχο μέτρο δεν μπορεί, για τον λόγο αυτόν, να αποσκοπεί στην επανόρθωση ενός έκτακτου γεγονότος, κατά την έννοια του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ. Συναφώς, το Γενικό Δικαστήριο διευκρίνισε ότι η ΣΛΕΕ δεν αντιτίθεται σε ταυτόχρονη εφαρμογή του άρθρου 107, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, και του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις καθεμίας από τις δύο αυτές διατάξεις. Τούτο ισχύει ιδίως όταν τα γεγονότα και οι περιστάσεις που συνεπάγονται σοβαρή διαταραχή της οικονομίας οφείλονται σε έκτακτο γεγονός.

Το Γενικό Δικαστήριο απέρριψε, τέλος, ως αβάσιμους τους λόγους ακυρώσεως με τους οποίους προβλήθηκε παράβαση της υποχρέωσης αιτιολόγησης και κατέληξε ότι δεν είναι αναγκαία η εξέταση του βασίμου του λόγου ακυρώσεως με τον οποίο προβλήθηκε προσβολή των διαδικαστικών δικαιωμάτων που απορρέουν από το άρθρο 108, παράγραφος 2, ΣΛΕΕ. 

Κατόπιν των ανωτέρω, το Γενικό Δικαστήριο απέρριψε τις ασκηθείσες από τη Ryanair δύο προσφυγές.

Απόφαση Τ-259/20

Με την απόφασή του αυτή, το Γενικό Δικαστήριο ανέλυσε, πρώτον, τη νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης υπό το πρίσμα του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ.

Αφενός, όσον αφορά τις αιτιάσεις με τις οποίες προβλήθηκε ότι η ενίσχυση υπέρ μίας μόνον μεμονωμένης επιχείρησης δεν μπορεί να άρει μια σοβαρή διαταραχή της οικονομίας κράτους μέλους κατά την έννοια του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ, το Γενικό Δικαστήριο υπενθύμισε καταρχάς ότι η διάταξη αυτή εφαρμόζεται τόσο στα καθεστώτα ενισχύσεων όσο και στις ατομικές ενισχύσεις. Επομένως, ατομική ενίσχυση μπορεί να κηρυχθεί συμβατή με την εσωτερική αγορά εφόσον είναι αναγκαία, κατάλληλη και αναλογική για την άρση σοβαρής διαταραχής της οικονομίας του οικείου κράτους μέλους.

Ακολούθως, το Γενικό Δικαστήριο διευκρίνισε ότι τυχόν πτώχευση της Finnair θα είχε σοβαρές επιπτώσεις για τη φινλανδική οικονομία, οπότε η εγγύηση του Δημοσίου, κατά το μέτρο που αποσκοπεί στη διατήρηση των δραστηριοτήτων της Finnair και στην αποτροπή περαιτέρω διαταραχής της φινλανδικής οικονομίας λόγω ενδεχόμενης πτώχευσης της εταιρίας, είναι πρόσφορη να συμβάλει στην άρση της σοβαρής διαταραχής της φινλανδικής οικονομίας την οποία προκάλεσε η πανδημία της Covid-19

Το ανωτέρω συμπέρασμα του Γενικού Δικαστηρίου βασίζεται στο ότι η Finnair: 

- είναι ο κύριος αερομεταφορέας στη Φινλανδία, το δε 2019 διακίνησε περίπου 15 εκατομμύρια επιβάτες, ήτοι το 67% των συνολικών επιβατών που ταξίδεψαν προς, από και εντός της Φινλανδίας· 

- είναι ο κύριος φορέας αεροπορικών μεταφορών φορτίου στη Φινλανδία, καλύπτει τις ανάγκες πολλών επιχειρήσεων εγκατεστημένων επί φινλανδικού εδάφους, τόσο για την εξαγωγή όσο και για την εισαγωγή προϊόντων, και διαθέτει εκτεταμένο δίκτυο στην Ασία· 

- απασχολεί 6.800 εργαζομένους, οι δε αγορές της από τους προμηθευτές, ως επί το πλείστον Φινλανδούς, ανέρχονταν το 2019 σε 1,9 δισεκατομμύρια ευρώ· 

- πραγματοποιεί σημαντικό ερευνητικό έργο στη Φινλανδία και αποτελεί τη δέκατη έκτη σημαντικότερη εταιρία στη Φινλανδία με κριτήριο τη συμβολή της στο ΑΕΠ της χώρας.

Αφετέρου, όσον αφορά τις αιτιάσεις με τις οποίες προβλήθηκε ότι η Επιτροπή παρέλειψε να σταθμίσει τα ευεργετικά αποτελέσματα της ενίσχυσης με τα αρνητικά αποτελέσματά της, το Γενικό Δικαστήριο έκρινε ότι το άρθρο 107, παράγραφος 3, στοιχείο βʹ, ΣΛΕΕ δεν επιβάλλει τέτοια ανάλυση, αντιθέτως προς ό,τι επιτάσσει το άρθρο 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ. Τέτοια στάθμιση δεν απαιτείται ούτε βάσει της ανακοίνωσης σχετικά με το προσωρινό πλαίσιο. 

Δεύτερον, το Γενικό Δικαστήριο εξέτασε την προβαλλόμενη παραβίαση της αρχής της απαγόρευσης των διακρίσεων. Επ’ αυτού, το Γενικό Δικαστήριο παρατήρησε καταρχάς ότι, ως εκ της φύσεώς της, μια ατομική ενίσχυση εισάγει διαφορετική μεταχείριση, ή ακόμη και δυσμενή διάκριση, η οποία είναι συμφυής με τον ατομικό χαρακτήρα του μέτρου. Τυχόν δε ισχυρισμός ότι τέτοια ενίσχυση είναι αντίθετη προς την αρχή της απαγόρευσης των δυσμενών διακρίσεων θα ισοδυναμούσε, κατ’ ουσίαν, με συστηματική αμφισβήτηση της συμβατότητας με την εσωτερική αγορά κάθε ατομικής ενίσχυσης, ενώ το δίκαιο της Ένωσης επιτρέπει στα κράτη μέλη να χορηγούν τέτοιες ενισχύσεις, τηρουμένων των προϋποθέσεων που προβλέπονται στο άρθρο 107 ΣΛΕΕ. 

Επιπλέον, ακόμη και αν υποτεθεί ότι η διαφορετική μεταχείριση που εισάγει η εγγύηση που παρασχέθηκε στην Finnair μπορεί να εξομοιωθεί με δυσμενή διάκριση, πρέπει να εξακριβωθεί αν δικαιολογείται από θεμιτό σκοπό και αν είναι αναγκαία, πρόσφορη και αναλογική για την επίτευξή του.

Κατά το Γενικό Δικαστήριο, οι όροι χορήγησης της εγγύησης που παρασχέθηκε στην Finnair είναι ικανοί να επιτύχουν τον επιδιωκόμενο σκοπό, δεδομένου ότι η ύπαρξη σοβαρής διαταραχής της φινλανδικής οικονομίας λόγω της πανδημίας της Covid-19 και οι σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις της τελευταίας στην αγορά αεροπορικών μεταφορών της Φινλανδίας αποδείχθηκαν επαρκώς κατά νόμον. Το μέτρο ενίσχυσης είναι, επιπλέον, αναγκαίο, δεδομένου ότι η Finnair διατρέχει κίνδυνο πτώχευσης λόγω της προκληθείσας από την πανδημία ξαφνικής συρρίκνωσης της δραστηριότητάς της και της αδυναμίας να καλύψει τις ανάγκες της σε ρευστότητα μέσω των πιστωτικών αγορών. Τέλος, δεδομένης της σημασίας της Finnair για τη φινλανδική οικονομία, η παροχή της εγγύησης του Δημοσίου αποκλειστικά στην Finnair δεν υπερβαίνει τα όρια του κατάλληλου και αναγκαίου μέτρου για την επίτευξη των σκοπών που επιδιώκει η Φινλανδία.

Όσον αφορά, τρίτον, τις αιτιάσεις με τις οποίες προβλήθηκε παραβίαση των αρχών της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών και της ελευθερίας εγκαταστάσεως, το Γενικό Δικαστήριο συμπέρανε ότι η Ryanair δεν απέδειξε υπό ποια έννοια ο αποκλειστικός χαρακτήρας της παροχής της εγγύησης του Δημοσίου είναι ικανός να την αποτρέψει από το να εγκατασταθεί στη Φινλανδία ή από το να παρέχει υπηρεσίες από και προς τη χώρα αυτή. Το Γενικό Δικαστήριο διευκρίνισε ότι η Ryanair δεν προσδιόρισε τα πραγματικά ή νομικά στοιχεία που έχουν ως αποτέλεσμα η επίμαχη ατομική ενίσχυση να παράγει περιοριστικά αποτελέσματα τα οποία υπερβαίνουν το όριο ενεργοποίησης της απαγόρευσης του άρθρου 107, παράγραφος 1, ΣΛΕΕ, αλλά τα οποία είναι παρ’ όλα αυτά αναγκαία και αναλογικά για την άρση της σοβαρής διαταραχής της φινλανδικής οικονομίας την οποία προκάλεσε η πανδημία της Covid-19, σύμφωνα με τις επιταγές του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο βʹ, ΣΛΕΕ.

Το Γενικό Δικαστήριο απέρριψε, τέλος, ως αβάσιμο τον λόγο ακυρώσεως με τον οποίον προβλήθηκε παράβαση της υποχρέωσης αιτιολόγησης και διαπίστωσε ότι παρέλκει η εξέταση του βασίμου του λόγου ακυρώσεως με τον οποίο προβλήθηκε προσβολή των διαδικαστικών δικαιωμάτων που απορρέουν από το άρθρο 108, παράγραφος 2, ΣΛΕΕ.

Κατά συνέπεια, λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, το Γενικό Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή της Ryanair.

Γίνεται υπόμνηση ότι η προσφυγή ακυρώσεως αποσκοπεί στην ακύρωση πράξεων των οργάνων της Ένωσης που αντιβαίνουν στο δίκαιο της Ένωσης. Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, τα κράτη μέλη, τα όργανα της Ένωσης και οι ιδιώτες μπορούν να ασκήσουν προσφυγή ακυρώσεως ενώπιον του Δικαστηρίου ή του Γενικού Δικαστηρίου. Αν η προσφυγή είναι βάσιμη, η πράξη ακυρώνεται. Το καθού όργανο της Ένωσης οφείλει να καλύψει το ενδεχόμενο κενό δικαίου που δημιουργεί η ακύρωση της πράξεως. 

Επιπλέον, υπενθυμίζεται ότι κατά των αποφάσεων του Γενικού Δικαστηρίου μπορεί να ασκηθεί αναίρεση, περιοριζόμενη σε νομικά ζητήματα, ενώπιον του Δικαστηρίου, εντός δύο μηνών και δέκα ημερών από της κοινοποιήσεώς της.

Το πλήρες κείμενο των αποφάσεων T-378/20, T-379/20 και Τ-388/20 είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA

 

  • 1. Επισημαίνεται ότι με την απόφαση της 17ης Φεβρουαρίου 2021, Ryanair κατά Επιτροπής, T-259/20 (βλ. επίσης σχετικό άρθρο Lawspot: https://www.lawspot.gr/nomika-nea/ethnika-metra-stirixis-ton-adeiodotime...), το Γενικό Δικαστήριο προέβη σε ανάλογη εξέταση της νομιμότητας ενός καθεστώτος κρατικής ενίσχυσης που θέσπισε η Γαλλία για την άρση των συνεπειών της πανδημίας Covid-19 στη γαλλική αγορά αεροπορικών μεταφορών. Στην απόφαση της 14ης Απριλίου 2021, T-388/20, το Γενικό Δικαστήριο εξέτασε άλλο μέτρο ατομικής ενίσχυσης βάσει του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ.
  • 2. Διευκρινίζεται ότι στην απόφαση που εξέδωσε στις 17 Φεβρουαρίου 2021, Ryanair κατά Επιτροπής, T-238/20 (βλ., επίσης, σχετικό άρθρο Lawspot: https://www.lawspot.gr/nomika-nea/ethnika-metra-stirixis-ton-adeiodotime...), το Γενικό Δικαστήριο προέβη σε ανάλογη εξέταση της νομιμότητας του καθεστώτος κρατικής ενισχύσεως που θέσπισε η Σουηδία προκειμένου να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της πανδημίας της νόσου Covid-19 στην αγορά των αεροπορικών μεταφορών στη Σουηδία. Στις δύο αποφάσεις που εξέδωσε στις 14 Απριλίου 2021, T-378/20, και T-379/20, το Γενικό Δικαστήριο εξέτασε, επιπλέον, δύο χωριστά μέτρα ατομικής ενίσχυσης βάσει του άρθρου 107, παράγραφος 2, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ
  • 3. Απόφαση C(2020) 2366 τελικό της Επιτροπής, της 11ης Απριλίου 2020, σχετικά με την κρατική ενίσχυση SA.56812 (2020/N) – Σουηδία – COVID‑19: Καθεστώς εγγυήσεων δανείων υπέρ αεροπορικών εταιριών.
  • 4. Απόφαση C(2020) 2416 τελικό της Επιτροπής, της 15ης Απριλίου 2020, σχετικά με την κρατική ενίσχυση SA.56795 (2020/N) – Δανία – Αποζημίωση για την αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν στη SAS από την πανδημία COVID‑19.
  • 5. Απόφαση C(2020) 2784 τελικό της Επιτροπής, της 24ης Απριλίου 2020, σχετικά με την κρατική ενίσχυση SA.57061 (2020/N) – Σουηδία – Αποζημίωση για την αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν στη SAS από την πανδημία COVID‑19.
  • 6. Απόφαση C(2020) 3387 τελικό της Επιτροπής, της 18ης Μαΐου 2020, σχετικά με την κρατική ενίσχυση SA.56809 (2020/N) – Φινλανδία COVID‑19: Εγγύηση του Δημοσίου υπέρ της Finnair.
  • 7. Η Επιτροπή διευκρίνισε ότι η έκταση της ζημίας που υπέστη η SAS αντιστοιχεί στην «απώλεια προστιθέμενης αξίας», η οποία συνίσταται στη διαφορά μεταξύ των εσόδων της περιόδου από τον Μάρτιο 2019 έως τον Φεβρουάριο 2020 και των εσόδων της περιόδου από τον Μάρτιο 2020 έως τον Φεβρουάριο 2021, από την οποία αφαιρέθηκαν, αφενός, οι μεταβλητές εξοικονομούμενες δαπάνες, οι οποίες υπολογίσθηκαν βάσει των δαπανών του διαστήματος μεταξύ Μαρτίου 2019 και Φεβρουαρίου 2020, και, αφετέρου, το περιθώριο κέρδους που αφορά την απώλεια εσόδων. Βάσει προσωρινής εκτίμησης, η οποία διενεργήθηκε λαμβανομένης υπόψη της μείωσης της εναέριας κυκλοφορίας κατά 50% έως 60% για την περίοδο μεταξύ Μαρτίου 2020 και Φεβρουαρίου 2021 σε σχέση με την περίοδο μεταξύ Μαρτίου 2019 και Φεβρουαρίου 2020, το ύψος της ζημίας υπολογίστηκε ότι κυμαίνεται μεταξύ 5 και 15 δισεκατομμυρίων SEK.
  • 8. Υπενθυμίζεται ότι το Γενικό Δικαστήριο, με την απόφαση της 17ης Φεβρουαρίου 2021, Ryanair κατά Επιτροπής, T-238/20 (βλ. επίσης σχετικό άρθρο Lawspot: https://www.lawspot.gr/nomika-nea/ethnika-metra-stirixis-ton-adeiodotime...), απέρριψε την προσφυγή της Ryanair κατά της απόφασης της Επιτροπής με την οποία κρίθηκε συμβατό με την εσωτερικό αγορά το σουηδικό καθεστώς ενίσχυσης.
Εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας 2η έκδοση- καλλιτεχνικό

ΜΠΙΤΖΙΛΕΚΗΣ Ν.

ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Δασικό Δίκαιο & Εθνικό Κτηματολόγιο Β έκδοση

ΠΑΠΑΣΤΕΡΙΟΥ Δ.

ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΕΙΔΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ - ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ - ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ