Νέοι κανόνες από την ΕΕ για τη βελτίωση της επεξεργασίας αστικών λυμάτων

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη συμφωνία που επετεύχθη με το Συμβούλιο τον Ιανουάριο του 2024, σχετικά με την αναθεώρηση των προτύπων της ΕΕ για τη διαχείριση των υδάτων και την επεξεργασία των αστικών λυμάτων, με σκοπό την καλύτερη προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος.

Οι νέοι κανόνες στοχεύουν στην καλύτερη παρακολούθηση των χημικών ρύπων, των παθογόνων παραγόντων και της μικροβιακής αντοχής, στην χρηματοδότηση του κόστους πρόσθετης επεξεργασίας για μικρορύπους από τους παραγωγούς φαρμακευτικών προϊόντων και καλλυντικών και τα κράτη μέλη, καθώς και στην ευρύτερη επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων αστικών λυμάτων για την πρόληψη της λειψυδρίας.

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με το σχετικό δελτίο τύπου του Ευρωκοινοβουλίου, έως το 2035 τα αστικά λύματα θα υποβάλλονται σε δευτεροβάθμια επεξεργασία, δηλαδή απομάκρυνση της βιοαποδομήσιμης οργανικής ύλης, προτού απορριφθούν στο περιβάλλον, σε όλους τους οικισμούς ισοδύναμου πληθυσμού 1.000 ατόμων (ι.π.: μονάδα μέτρησης που περιγράφει τη μέση ρύπανση που εκλύεται από ένα άτομο την ημέρα).

Έως το 2039, η τριτογενής επεξεργασία, δηλαδή η απομάκρυνση του αζώτου και του φωσφόρου, θα εφαρμόζεται σε όλες τις μονάδες επεξεργασίας λυμάτων που καλύπτουν τουλάχιστον 150.000 ι.π., και έως το 2045 σε εκείνες που καλύπτουν τουλάχιστον 10.000 ι.π.

Μια πρόσθετη επεξεργασία για την αφαίρεση ευρέος φάσματος μικρορυπαντών («τεταρτοβάθμια επεξεργασία») θα είναι υποχρεωτική για όλες τις μονάδες με για άνω των 150.000 ι.π., αλλά και για αυτές άνω των 10.000 ι.π. βάσει εκτίμησης κινδύνου, έως το 2045.

Επίσης, διάφορες παράμετροι δημόσιας υγείας (όπως γνωστοί ιοί και πρωτοεμφανιζόμενοι παθογόνοι παράγοντες), χημικοί ρύποι, συμπεριλαμβανομένων των λεγόμενων «παντοτινών χημικών ουσιών» (ανά- και πολυφθοροαλκυλικές ουσίες ή PFAS), των μικροπλαστικών και της μικροβιακής αντοχής, θα παρακολουθούνται αυστηρά.

Η δέσμη κανόνων θεσπίζει, επιπλέον, διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού για τα φάρμακα που προορίζονται για ανθρώπινη χρήση και τα καλλυντικά προϊόντα, για την κάλυψη του κόστους της τεταρτοβάθμιας επεξεργασίας για την απομάκρυνση των μικρορυπαντών από τα αστικά λύματα. Τουλάχιστον το 80% του κόστους θα καλυφθεί από τους παραγωγούς, με επικουρική εθνική χρηματοδότηση.

Οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να προωθήσουν την επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων λυμάτων από όλους τους σταθμούς επεξεργασίας αστικών λυμάτων, κατά περίπτωση, ιδίως σε περιοχές με κίνδυνο λειψυδρίας.

Τον Οκτώβριο του 2022, η Ευρωπαική Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για την αναθεώρηση της οδηγίας για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων, ευθυγραμμίζοντάς την με τους στόχους πολιτικής της ΕΕ για τη δράση για το κλίμα, την κυκλική οικονομία και τη μείωση της ρύπανσης. Η νομοθεσία αποτελεί μία από τις βασικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης της ΕΕ για μηδενική ρύπανση του αέρα, των υδάτων και του εδάφους.

Πηγή: europarl.europa.eu