Λαθρεμπορία ή απλή τελωνειακή παράβαση η εισαγωγή αλκοολούχων ποτών που υπάγονται σε ΕΦΚ από χώρες της ΕΕ; (ΑΠ 789/2024)

Στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου παραπέμφθηκε το ζήτημα εάν με την εισαγωγή των περιγραφόμενων στο άρθρο 53 του Τελωνειακού Κώδικα προϊόντων, που υπόκεινται στον ειδικό φόρο κατανάλωσης, από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαπράττεται λαθρεμπορία ή απλή τελωνειακή παράβαση (ΑΠ 789/2024).

Στην περίπτωση κατά την οποία η εισαγωγή των περιγραφόμενων στο άρθρο 53 του τελωνειακού κώδικα προϊόντων (ενεργειακά προϊόντα, ηλεκτρική ενέργεια, αλκοόλη, αλκοολούχα ποτά και βιομηχανοποιημένα καπνά) που υπόκεινται στον ειδικό φόρο κατανάλωσης, από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελεί τελωνειακή παράβαση, τότε  για την πληρότητα της αιτιολογίας της καταδικαστικής για το αδίκημα αυτό απόφασης απαιτείται η αναφορά της χώρας προέλευσης των ως άνω εμπορευμάτων.

Σύμφωνα με το σκεπτικό του ανωτάτου δικαστηρίου, για το ζήτημα αυτό, έχουν εκδοθεί αντίθετες αποφάσεις των τμημάτων του Αρείου Πάγου:

Ειδικότερα, με τις με αρ. ΑΠ 1058/2022, ΑΠ 1635/2022 έγινε δεκτό ότι υπό την ισχύ του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα, ο ειδικός φόρος κατανάλωσης που προβλέπεται για τα προαναφερόμενα προϊόντα, ανεξαρτήτως του εάν παράγονται στο εσωτερικό της χώρας, προέρχονται από άλλα κράτη μέλη ή εισάγονται από τρίτες χώρες, καθίσταται απαιτητός, κατά την θέση των ειδών σε ανάλωση, περίπτωση που συντρέχει εκτός των άλλων και επί πάσης εισαγωγής προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης, ακόμη και αντικανονικής, εκτός εάν τα υποκείμενα σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντα υπαχθούν αμέσως μετά την εισαγωγή σε καθεστώς αναστολής (αρθ.56 παρ.1 δ' του τελωνειακού κώδικα). Άλλως, και η εισαγωγή από κράτος μέλος της Ε.Ε. αλκοολούχων ποτών στην Ελλάδα, χωρίς την τήρηση των διατυπώσεων που προβλέπονται από την προαναφερθείσα διάταξη του άρθρου 57 του ως άνω Τελωνειακού κώδικα, με σκοπό την μη καταβολή των ως άνω φόρων, χαρακτηρίζεται και τιμωρείται διοικητικώς και ποινικώς ως λαθρεμπορία, κατά τα οριζόμενα στην διάταξη του άρθρου 119Α παρ. 2 του ως άνω κώδικα.

Αντίθετα, με τις με αρ. ΑΠ 404/2022, ΑΠ 769/2019, ΑΠ 22/2020, ΑΠ 213/2021 αποφάσεις, γίνεται δεκτό ότι στην περίπτωση εισαγωγής των ως άνω προϊόντων από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν διαπράττεται λαθρεμπορία, αλλά απλή τελωνειακή παράβαση, και για το λόγο αυτό απαιτείται για την πληρότητα της αιτιολογίας της σχετικής απόφασης να αναφέρεται η χώρα εισαγωγής των ως άνω προϊόντων.

Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη την ανακύψασα στη νομολογία διάσταση ως προς το θέμα, για το εάν με την εισαγωγή των ως άνω περιγραφομένων στο άρθρο 53 του τελωνειακού κώδικα προϊόντων (ενεργειακά προϊόντα, ηλεκτρική ενέργεια, αλκοόλη, αλκοολούχα ποτά και βιομηχανοποιημένα καπνά) που υπόκεινται στον ειδικό φόρο κατανάλωσης, από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς την τήρηση των διατυπώσεων που προβλέπονται από την διάταξη του άρθρου 57 του Τελωνειακού κώδικα, με σκοπό την μη καταβολή των ως άνω φόρων, διαπράττεται λαθρεμπορία ή απλή τελωνειακή παράβαση, το τμήμα έκρινε ομόφωνα, ότι πέραν του ότι δημιουργείται ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος, είναι αναγκαίο για την ενότητα της νομολογίας να παραπεμφθεί το ζήτημα αυτό στην κρίση της πλήρους Ολομέλειας του Αρείου Πάγου.

Εν προκειμένω, ωστόσο, κρίθηκε πως ο κατηγορούμενος αναιρεσείων κηρύχθηκε ένοχος για τα εμπορεύματα που κατείχε και, στην συνέχεια, πώλησε και τα οποία είχαν εισαχθεί κατά τρόπο που συνιστά το αδίκημα της λαθρεμπορίας, με συνέπεια να στοιχειοθετείται σε βάρος του η αντικειμενική υπόσταση του αδικήματος της παράβασης του άρθρου 155 παρ. 1 ζ' του ν. 2690/2001, αφού οι ως άνω εγκληματικές συμπεριφορές (κατοχή και πώληση) τελούν μεταξύ τους σε σχέση υπαλλαγής με αποτέλεσμα να τελείται ένα έγκλημα.

Απόσπασμα απόφασης

Με βάση τις προαναφερόμενες διατάξεις γεννήθηκε ζήτημα για το εάν με την εισαγωγή των ως άνω περιγραφομένων στο άρθρο 53 του τελωνειακού κώδικα προϊόντων (ενεργειακά προϊόντα, ηλεκτρική ενέργεια, αλκοόλη, αλκοολούχα ποτά και βιομηχανοποιημένα καπνά) που υπόκεινται στον ειδικό φόρο κατανάλωσης, από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαπράττεται λαθρεμπορία ή απλή τελωνειακή παράβαση, οπότε για την πληρότητα της αιτιολογίας της καταδικαστικής για το αδίκημα αυτό απόφασης απαιτείται η αναφορά της χώρας προέλευσης των ως άνω εμπορευμάτων. Για το ζήτημα αυτό, έχουν εκδοθεί αντίθετες αποφάσεις των τμημάτων του Αρείου Πάγου. Ειδικότερα με τις με αρ. ΑΠ 1058/2022, ΑΠ 1635/2022 έγινε δεκτό ότι από τις ως άνω διατάξεις προκύπτει ότι υπό την ισχύ του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα, ο ειδικός φόρος κατανάλωσης που προβλέπεται για τα προαναφερόμενα προϊόντα, ανεξαρτήτως του εάν παράγονται στο εσωτερικό της χώρας, προέρχονται από άλλα κράτη μέλη ή εισάγονται από τρίτες χώρες, καθίσταται απαιτητός, κατά την θέση των ειδών σε ανάλωση, περίπτωση που συντρέχει εκτός των άλλων και επί πάσης εισαγωγής προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης, ακόμη και αντικανονικής, εκτός εάν τα υποκείμενα σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντα υπαχθούν αμέσως μετά την εισαγωγή σε καθεστώς αναστολής (αρθ.56 παρ.1 δ' του τελωνειακού κώδικα). Άλλως και η εισαγωγή από κράτος μέλος της Ε.Ε. αλκοολούχων ποτών στην Ελλάδα, χωρίς την τήρηση των διατυπώσεων που προβλέπονται από την προαναφερθείσα διάταξη του άρθρου 57 του ως άνω Τελωνειακού κώδικα, με σκοπό την μη καταβολή των ως άνω φόρων, χαρακτηρίζεται και τιμωρείται διοικητικώς και ποινικώς ως λαθρεμπορία, κατά τα οριζόμενα στην διάταξη του άρθρου 119Α παρ. 2 του ως άνω κώδικα. Αντίθετα με τις με αρ. ΑΠ 404/2022, ΑΠ 769/2019, ΑΠ 22/2020, ΑΠ 213/2021 αποφάσεις, όπως προκύπτει από το όλο περιεχόμενο τους γίνεται δεκτό ότι στην περίπτωση εισαγωγής των ως άνω προϊόντων από χώρες της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης δεν διαπράττεται λαθρεμπορία αλλά απλή τελωνειακή παράβαση και για το λόγο αυτό απαιτείται για την πληρότητα της αιτιολογίας της σχετικής απόφασης να αναφέρεται η χώρα εισαγωγής των ως άνω προϊόντων. Με δεδομένη την ανακύψασα ως άνω στη νομολογία διάσταση ως προς το θέμα, για το εάν με την εισαγωγή των ως άνω περιγραφομένων στο άρθρο 53 του τελωνειακού κώδικα προϊόντων (ενεργειακά προϊόντα, ηλεκτρική ενέργεια, αλκοόλη, αλκοολούχα ποτά και βιομηχανοποιημένα καπνά) που υπόκεινται στον ειδικό φόρο κατανάλωσης, από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαπράττεται λαθρεμπορία ή απλή τελωνειακή παράβαση, το τμήμα τούτο κρίνει, ομόφωνα, ότι πέραν του ότι δημιουργείται ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος, είναι αναγκαίο για την ενότητα της νομολογίας, να παραπεμφθεί ο πρώτος αναιρετικός λόγος της κρινομένης αιτήσεως, κατά το πρώτο σκέλος αυτού, στην πλήρη Ολομέλεια του Αρείου Πάγου κατά τα άρθρα 27 παρ.2 β. του ν. 4938/2022, προκειμένου να κριθεί το εάν με την εισαγωγή των ως άνω περιγραφομένων στο άρθρο 53 του τελωνειακού κώδικα προϊόντων (ενεργειακά προϊόντα, ηλεκτρική ενέργεια, αλκοόλη, αλκοολούχα ποτά και βιομηχανοποιημένα καπνά) που υπόκεινται στον ειδικό φόρο κατανάλωσης, από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς την τήρηση των διατυπώσεων που προβλέπονται από την προαναφερθείσα διάταξη του άρθρου 57 του ως άνω Τελωνειακού κώδικα, με σκοπό την μη καταβολή των ως άνω φόρων, διαπράττεται λαθρεμπορία ή απλή τελωνειακή παράβαση. 

Δείτε ολόκληρη την απόφαση στο areiospagos.gr.