Νέοι κανόνες για την πρόσβαση των αρχών επιβολής του νόμου σε χρηματοοικονομικές πληροφορίες

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενισχύει την ικανότητα των αρχών επιβολής του νόμου για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και των σοβαρών μορφών εγκλήματος βελτιώνοντας της πρόσβασής τους σε χρηματοοικονομικές πληροφορίες.

Σήμερα, οι αντιπρόσωποι της Προεδρίας του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν σε άτυπη συμφωνία σχετικά με οδηγία για τη θέσπιση κανόνων με σκοπό τη διευκόλυνση της χρήσης χρηματοοικονομικών και άλλων πληροφοριών για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ορισμένων ποινικών αδικημάτων.

Η άτυπη συμφωνία θα υποβληθεί στους πρέσβεις στην ΕΕ για επιβεβαίωση εξ ονόματος του Συμβουλίου.

Η ισχύουσα οδηγία της ΕΕ για την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες απαιτεί από τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών ή συστήματα ανάκτησης δεδομένων, για να υπάρχει η δυνατότητα για έγκαιρη εξακρίβωση των κατόχων τραπεζικών λογαριασμών, λογαριασμών πληρωμών και θυρίδων θησαυροφυλακίου.

Παρέχει επίσης στις μονάδες χρηματοοικονομικών πληροφοριών απευθείας πρόσβαση στις πληροφορίες που τηρούνται στα εν λόγω μητρώα. Οι νέοι κανόνες απαιτούν από τα κράτη μέλη:

• να ορίζουν εκείνες τις αρμόδιες αρχές (περιλαμβανομένων τουλάχιστον των υπηρεσιών ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων), οι οποίες μπορούν να έχουν απευθείας πρόσβαση σε πληροφορίες τραπεζικών λογαριασμών και να ζητούν πληροφορίες ή ανάλυση από τις μονάδες χρηματοοικονομικών πληροφοριών, και να τις κοινοποιούν στην Επιτροπή
• να διασφαλίζουν ότι οι εν λόγω αρμόδιες αρχές επιβολής του νόμου εξουσιοδοτούνται, επίσης, να έχουν πρόσβαση και να πραγματοποιούν αναζήτηση, άμεσα και απευθείας, σε πληροφορίες τραπεζικών λογαριασμών για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ορισμένων ποινικών αδικημάτων
• να διασφαλίζουν ότι οι μονάδες χρηματοοικονομικών πληροφοριών υποχρεούνται να συνεργάζονται με τις αρμόδιες αρχές και είναι σε θέση να απαντούν εγκαίρως στα αιτήματα για χρηματοοικονομικές πληροφορίες και χρηματοοικονομική ανάλυση από τις αρχές αυτές
• να διασφαλίζουν ότι οι ορισθείσες αρμόδιες αρχές απαντούν εγκαίρως σε αιτήματα για πληροφορίες σχετικές με την επιβολή του νόμου, τα οποία υποβάλλονται από την εθνική μονάδα χρηματοοικονομικών πληροφοριών
• να διασφαλίζουν ότι οι μονάδες χρηματοοικονομικών πληροφοριών από διαφορετικά κράτη μέλη έχουν δικαίωμα ανταλλαγής πληροφοριών σε εξαιρετικές και επείγουσες περιπτώσεις που συνδέονται με την τρομοκρατία ή με το οργανωμένο έγκλημα που συνδέεται με την τρομοκρατία
• να διασφαλίζουν ότι οι αρμόδιες αρχές και η μονάδα χρηματοοικονομικών πληροφοριών έχουν δικαίωμα να απαντούν (είτε απευθείας είτε μέσω της εθνικής μονάδας Ευρωπόλ) σε δεόντως αιτιολογημένα αιτήματα της Ευρωπόλ σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τραπεζικούς λογαριασμούς και χρηματοοικονομικές πληροφορίες

Ιστορικό

Οι ισχύοντες κανόνες σε επίπεδο ΕΕ κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες εστιάζουν πρωτίστως στην εσωτερική αγορά ή σε πτυχές ποινικού δικαίου.

Στις 17 Απριλίου 2018, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας για την ενίσχυση του νομικού πλαισίου όσον αφορά τη συνεργασία των αρχών επιβολής του νόμου, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι αρμόδιες αρχές μπορούν να έχουν έγκαιρη πρόσβαση στις πληροφορίες που είναι αναγκαίες για την πρόληψη και τη διερεύνηση των σοβαρών μορφών εγκλήματος και της τρομοκρατίας.