Ο ρόλος του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης στα πλαίσια του μηχανισμού εξυγίανσης ιδρυμάτων της ζώνης του ευρώ

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

To Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) δημοσίευσε στις 21-12-2018 νέα έκθεση σχετικά με τις ενδεχόμενες υποχρεώσεις του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης (ΕΣΕ), της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου.

Συγκεκριμένα, οι ελεγκτές εξέτασαν τις ενδεχόμενες υποχρεώσεις του ΕΣΕ, της Επιτροπής και του Συμβουλίου που απορρέουν από την άσκηση των καθηκόντων τους δυνάμει του κανονισμού που διέπει τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης (ΕΜΕ) (ήτοι ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 806/2014) για το οικονομικό έτος 2017.

Η έκθεση καταλήγει ότι το ΕΣΕ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να αξιολογούν συνεχώς -μεριμνώντας και για τη λογιστική καταχώρισή τους- τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους που απορρέουν από ενδεχόμενες υποχρεώσεις που σχετίζονται με προσφυγές στον τομέα της εξυγίανσης τραπεζών από τους λογαριασμούς για το 2018 και εξής.  

Επιπλέον, οι ελεγκτές εξέτασαν τις ενδεχόμενες υποχρεώσεις του ΕΣΕ, της Επιτροπής και του Συμβουλίου που απορρέουν από εκκρεμείς προσφυγές κατ’ αυτών σχετικά με τις ενέργειές τους που αφορούν την εξυγίανση τραπεζών που τελούν σε κατάσταση αφερεγγυότητας ή επαπειλούμενης αφερεγγυότητας στη ζώνη του ευρώ. Ζητούν να βελτιωθεί η διαχείριση των οικονομικών κινδύνων που επιφυλάσσουν οι ένδικες αυτές διαφορές, δεδομένου ότι ο αριθμός των δικαστικών υποθέσεων ενδέχεται να αυξηθεί περαιτέρω.

Οσάκις τράπεζα της ζώνης του ευρώ τελεί σε κατάσταση αφερεγγυότητας, στόχος του ΕΣΕ είναι να διαχειριστεί την εξυγίανσή της, χωρίς αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία ή στους φορολογούμενους. Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου μηχανισμού, το ΕΣΕ είναι η αρχή εξυγίανσης για όλες τις μεγάλες τράπεζες στη ζώνη του ευρώ και για μικρότερους διασυνοριακούς τραπεζικούς ομίλους.

Τον Ιούνιο του 2017, το ΕΣΕ έλαβε την πρώτη του απόφαση που αφορούσε την εξυγίανση της Banco Popular. Μέχρι τον Μάιο του 2018, ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχαν ασκηθεί 103 προσφυγές κατά της εν λόγω απόφασης, ενώ 30 κατά της Επιτροπής και μία κατά του Συμβουλίου. Με όρους λογιστικής, κάθε πιθανή μελλοντική πληρωμή που θα χρειαστεί να καταβληθεί στο πλαίσιο των εν λόγω ένδικων διαφορών πρέπει να γνωστοποιείται ως «ενδεχόμενη υποχρέωση», εκτός αν κρίνεται απίθανο να συμβεί.

Οι ελεγκτές αναγνωρίζουν ότι το ΕΣΕ γνωστοποίησε με τον δέοντα τρόπο τις πληροφορίες σχετικά με το είδος και το χρονοδιάγραμμα των δικαστικών αυτών διαδικασιών. Ωστόσο, επισημαίνουν ότι το ΕΣΕ δεν ήταν σε θέση να προβλέψει τις πιθανές συνέπειές τους, δεδομένου ότι είναι δύσκολο να προβλεφθεί, στο στάδιο αυτό, η έκβαση των υποθέσεων, λόγω του πολύπλοκου, ειδικού και πρωτοφανούς νομικού συστήματος που δημιουργήθηκε με το νέο νομικό πλαίσιο εξυγίανσης.

Προειδοποιούν επίσης ότι για τα επόμενα χρόνια ενδέχεται να κινηθούν και άλλες δικαστικές διαδικασίες.

Πέραν αυτού, οι ελεγκτές εξέτασαν τις ενδεχόμενες υποχρεώσεις που σχετίζονται με τις εκ των προτέρων εισφορές τραπεζών της ζώνης του ευρώ στο Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης. Αναφέρουν υψηλό αριθμό προσφυγών και αγωγών ενώπιον εθνικών δικαστηρίων κατά των εκ των προτέρων εισφορών. Στους λογαριασμούς του για το 2017, το ΕΣΕ γνωστοποίησε σχετικές με εκ των προτέρων εισφορές ενδιάμεσες υποχρεώσεις ύψους 1,4 δισεκατομμυρίων ευρώ, οι οποίες θα μπορούσαν να αυξηθούν περαιτέρω κατά 558 εκατομμύρια ευρώ εξαιτίας νέων αιτημάτων για το 2018. Οι ελεγκτές προειδοποιούν το ΕΣΕ ότι, βάσει της νομοθεσίας, ενδεχομένως να χρειαστεί, σε ορισμένες περιπτώσεις, να αποζημιώσει τις εθνικές αρχές εξυγίανσης (EAE) σε περίπτωση αρνητικής έκβασης των εκδικαζόμενων ενώπιον εθνικών δικαστηρίων αποφάσεων.

Η Επιτροπή αποφάσισε να μην γνωστοποιήσει ενδεχόμενες υποχρεώσεις, καθώς έκρινε πρόωρα τα αιτήματα για αποζημίωση και αξιολόγησε ως απίθανο το ενδεχόμενο πραγματοποίησης μελλοντικών πληρωμών, ενώ η προσφυγή κατά του Συμβουλίου κρίθηκε απαράδεκτη.

Οι ελεγκτές συνιστούν:

• στο ΕΣΕ να οριστικοποιήσει και να εγκρίνει τα σχέδιο των λογιστικών κατευθυντήριων οδηγιών και να τις εφαρμόσει στο σύνολό τους στους λογαριασμούς του 2018, περιλαμβανομένης της πρόβλεψης ή της γνωστοποίησης δικαστικών εξόδων·
• στο ΕΣΕ και στην Επιτροπή να προβούν σε διεξοδική επαναξιολόγηση της κατάστασης όσον αφορά τους λογαριασμούς τους για το έτος 2018, βάσει διαθέσιμων στοιχείων όπως οι προσδιορίσιμες ποσοτικώς απαιτήσεις, οι δικαστικές αποφάσεις και ιστορικά στοιχεία, σύμφωνα με τους σχετικούς κανόνες λογιστικής·
• στο ΕΣΕ να καθιερώσει επαρκείς διαδικασίες και δικλίδες ελέγχου ώστε να διασφαλίζονται η ακρίβεια, η πληρότητα και το επίκαιρο των πληροφοριών που παρέχουν οι ΕΑΕ και να εξασφαλίζεται επαρκής διαδρομή ελέγχου.

Δήλωση

«H επαρκής γνώση των οικονομικών κινδύνων στους οποίους εκτίθεται το ΕΣΕ είναι ουσιαστικής σημασίας για τη διασφάλιση της διαχείρισης κινδύνων και της λογοδοσίας», δήλωσε η Ildikó GállPelcz, Μέλος του ΕΕΣ και αρμόδια για την έκθεση.

Ιστορικό

Το ΕΣΕ και το ΕΤΕ χρηματοδοτούνται εξ ολοκλήρου από τον τραπεζικό τομέα.

Στη διαδικασία που ακολουθείται για τη λήψη της απόφασης να τεθεί μια οντότητα υπό εξυγίανση μετέχουν η ΕΚΤ, το ΕΣΕ, η Επιτροπή και, ενδεχομένως, το Συμβούλιο.

Το πλήρες κείμενο της έκθεσης είναι διαθέσιμο στον ιστότοπο του ΕΕΣ (eca.europa.eu)