Τράπεζες: Απαγορεύεται το ίδιο πρόσωπο να είναι πρόεδρος ΔΣ και παράλληλα να ασκεί καθήκοντα «πραγματικής διεύθυνσης»

Με σημερινή του απόφαση το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκρινε ότι δεν επιτρέπεται το ίδιο πρόσωπο να κατέχει τη θέση του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου και παράλληλα να ασκεί καθήκοντα «πραγματικής διεύθυνσης» σε πιστωτικά ιδρύματα υποκείμενα σε προληπτική εποπτεία.

Το ΓΔΕΕ επεσήμανε ότι ως πρόσωπα που ασκούν καθήκοντα «πραγματικής διεύθυνσης» νοούνται τα ανώτατα διοικητικά στελέχη, τα οποία δεν επιτρέπεται να ασκούν ταυτόχρονα εποπτικά καθήκοντα μη εκτελεστικού χαρακτήρα.

Ιστορικό

Η Crédit agricole είναι γαλλικός αποκεντρωμένος τραπεζικός όμιλος, ο οποίος περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, περιφερειακά ταμεία αμοιβαίας γεωργικής πίστης. Τέσσερα από τα ταμεία αυτά επιχείρησαν να ορίσουν το ίδιο πρόσωπο ως πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου και ως πρόσωπο που ασκεί την «πραγματική διεύθυνση». Ασκώντας την αρμοδιότητα άσκησης προληπτικής εποπτείας επί της Crédit agricole, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ενέκρινε τον ορισμό των οικείων προσώπων ως προέδρων των διοικητικών συμβουλίων, αλλά δεν δέχθηκε να ασκούν ταυτόχρονα και καθήκοντα προσώπου που ασκεί την «πραγματική διεύθυνση».

Συγκεκριμένα, η ΕΚΤ εκτίμησε ότι, για να εγκριθεί ο  ορισμός ενός προσώπου ως προσώπου που ασκεί «πραγματική διεύθυνση», κατά την έννοια του γαλλικού δικαίου και του δικαίου της Ένωσης (Οδηγία 2013/36/ΕΕ), πρέπει να ασκεί εκτελεστικά καθήκοντα (όπως τα καθήκοντα του διευθύνοντος συμβούλου), διαφορετικά από εκείνα που ανατίθενται στον πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου. Κατά την ΕΚΤ, η άσκηση εκτελεστικών καθηκόντων πρέπει καταρχήν να διαχωρίζεται από την άσκηση μη εκτελεστικών καθηκόντων στο εσωτερικό ενός διοικητικού οργάνου.

Τα τέσσερα περιφερειακά ταμεία προσέφυγαν στο Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ζητώντας την ακύρωση των αποφάσεων της ΕΚΤ. Κατ’ ουσίαν, προβάλλουν ότι η ΕΚΤ ερμήνευσε εσφαλμένως την έννοια του προσώπου που ασκεί «πραγματική διεύθυνση», καθώς θεώρησε ότι αυτή καλύπτει μόνον τα ανώτερα διοικητικά στελέχη που ασκούν εκτελεστικά καθήκοντα.

Απόφαση

Με τη σημερινή απόφασή του, το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει τις προσφυγές των τεσσάρων περιφερειακών ταμείων και επικυρώνει τη θέση της ΕΚΤ.

Το Γενικό Δικαστήριο αναλύει την έννοια του προσώπου που «πράγματι διευθύνει το τραπεζικό ίδρυμα», κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 13 της οδηγίας 2013/36/ΕΕ. Βάσει γραμματικής, τελολογικής, ιστορικής και συστηματικής ερμηνείας, αποφαίνεται ότι η έννοια αυτή καλύπτει τα μέλη του διοικητικού οργάνου που ασκούν καθήκοντα ανώτατου διοικητικού στελέχους. Ειδικότερα, το Γενικό Δικαστήριο υπενθυμίζει τον σκοπό που επιδιώκει ο νομοθέτης της Ένωσης όσον αφορά τους κανόνες χρηστής διακυβέρνησης των πιστωτικών ιδρυμάτων. Ο σκοπός αυτός συνίσταται  στην επιδίωξη της αποτελεσματικής εποπτείας των ανώτατων διοικητικών στελεχών από τα μη εκτελεστικά μέλη του διοικητικού οργάνου, η οποία προϋποθέτει ισορροπία εξουσιών εντός του διοικητικού οργάνου. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα μιας τέτοιας εποπτείας δεν θα ήταν εξασφαλισμένη αν ο πρόεδρος του διοικητικού οργάνου στο πλαίσιο της εποπτικής του λειτουργίας, μολονότι δεν ασκεί επισήμως καθήκοντα διευθύνοντος συμβούλου, είναι υπεύθυνος και για την πραγματική διεύθυνση των δραστηριοτήτων του πιστωτικού ιδρύματος.

Το Γενικό Δικαστήριο κρίνει ότι η ΕΚΤ, έχοντας ερμηνεύσει ορθώς την έννοια του προσώπου που ασκεί «πραγματική διεύθυνση», ερμήνευσε ορθώς και το άρθρο 88 της οδηγίας 2013/36/ΕΕ, το οποίο ορίζει ότι ο πρόεδρος του διοικητικού οργάνου πιστωτικού ιδρύματος στο πλαίσιο της εποπτικής του λειτουργίας (όπως είναι ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου) δεν πρέπει να ασκεί ταυτόχρονα καθήκοντα διευθύνοντος συμβούλου στο ίδιο ίδρυμα, εκτός αν αυτό έχει εγκριθεί ρητώς από τις αρμόδιες αρχές.

Τέλος, το Γενικό Δικαστήριο επισημαίνει ότι η ΕΚΤ εφάρμοσε ορθώς και τις διατάξεις του γαλλικού νομισματικού και χρηματοπιστωτικού κώδικα με τις οποίες έχει μεταφερθεί η οδηγία 2013/36/ΕΕ στο εσωτερικό δίκαιο, όπως οι διατάξεις αυτές έχουν ερμηνευθεί από το γαλλικό Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας).

Το πλήρες κείμενο της αποφάσεως είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA