Σε περίπτωση αυτόματης παράτασης σύμβασης εξ αποστάσεως ο καταναλωτής διαθέτει εκ νέου δικαίωμα υπαναχώρησης;

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος 

Με τη δημοσιευθείσα στις 05.10.2023 απόφασή του, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) έκρινε ότι το δικαίωμα υπαναχώρησης από εξ αποστάσεως σύμβαση, η οποία αρχικώς είναι δωρεάν και παρατείνεται αυτομάτως, παρέχεται στον καταναλωτή μία και μόνη φορά.

Σύμφωνα με το ΔΕΕ, δεν ισχύει το ίδιο σε περίπτωση που ο καταναλωτής δεν έχει ενημερωθεί επαρκώς για το συνολικό κόστος της συνδρομής.

Ιστορικό της υπόθεσης

Η επιχείρηση Sofatutor διατηρεί διαδικτυακές πλατφόρμες μάθησης οι οποίες απευθύνονται σε μαθητές. Κατά την πρώτη απόκτηση συνδρομής, παρέχεται δυνατότητα δωρεάν δοκιμής επί 30 ημέρες. Οποτεδήποτε κατά το ως άνω χρονικό διάστημα μπορεί να γίνει καταγγελία της συνδρομητικής σύμβασης. Η συνδρομή καθίσταται επί πληρωμή μόνο μετά τη λήξη της περιόδου των 30 ημερών. Σε περίπτωση που η επί πληρωμή συνδρομή λήξει χωρίς να έχει γίνει καταγγελία, παρατείνεται αυτομάτως για ορισμένο χρονικό διάστημα. 

Κατά τη στιγμή της απόκτησης μιας τέτοιας συνδρομής εξ αποστάσεως, η Sofatutor ενημερώνει τους καταναλωτές για το δικαίωμα υπαναχώρησης.

Μια αυστριακή ένωση προστασίας των καταναλωτών φρονεί όμως ότι ο καταναλωτής διαθέτει δικαίωμα υπαναχώρησης όχι μόνο κατά την απόκτηση δωρεάν δοκιμαστικής συνδρομής διάρκειας 30 ημερών, αλλά και κατά τη μετατροπή της δοκιμαστικής συνδρομής σε συνδρομή επί πληρωμή και κατά την παράτασή της.

Το αυστριακό Ανώτατο Δικαστήριο το οποίο επιλήφθηκε της διαφοράς ζήτησε από το Δικαστήριο να ερμηνεύσει ως προς το σημείο αυτό την οδηγία 2011/83/ΕΕ, σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών. 

Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Με την απόφασή του αυτή, το Δικαστήριο απάντησε ότι  σε περίπτωση απόκτησης συνδρομής η οποία περιλαμβάνει δωρεάν αρχική περίοδο και η οποία, εφόσον δεν γίνει καταγγελία, παρατείνεται αυτομάτως, το δικαίωμα υπαναχώρησης από εξ αποστάσεως συναφθείσα σύμβαση παρέχεται στον καταναλωτή καταρχήν μία και μόνη φορά. 

Εντούτοις, αν, κατά την απόκτηση της συνδρομής, ο καταναλωτής δεν έχει ενημερωθεί κατά τρόπο ευκρινή, κατανοητό και ρητό ότι, μετά τη δωρεάν αρχική περίοδο, η συνδρομή θα καταστεί επί πληρωμή, ο καταναλωτής θα πρέπει να έχει εκ νέου δικαίωμα υπαναχώρησης μετά την εν λόγω περίοδο. 

Γίνεται υπόμνηση ότι η διαδικασία εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως παρέχει στα δικαστήρια των κρατών μελών τη δυνατότητα να υποβάλουν στο Δικαστήριο, στο πλαίσιο της ένδικης διαφοράς της οποίας έχουν επιληφθεί, ερώτημα σχετικό με την ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης ή με το κύρος πράξεως οργάνου της Ένωσης. Το Δικαστήριο δεν αποφαίνεται επί της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να επιλύσει τη διαφορά αυτή, λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου. Η απόφαση αυτή δεσμεύει, ομοίως, άλλα εθνικά δικαστήρια ενώπιον των οποίων ανακύπτει παρόμοιο ζήτημα.

Το πλήρες κείμενο της απόφασης είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA