Ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής

Ο Κανονισμός 1896/2006, ο οποίος εφαρμόζεται από το 2008, θεσπίζει διαδικασία ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής.

Η διαδικασία απλουστεύει, επιταχύνει και μειώνει τα έξοδα των διασυνοριακών διαφορών όσον αφορά μη αμφισβητούμενες χρηματικές αξιώσεις σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις.

Η ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής αναγνωρίζεται και εκτελείται σε όλα τα κράτη μέλη, εκτός από τη Δανία, χωρίς να απαιτείται η αναγνώριση της εκτελεστότητάς της.

Αυτή η διαδικασία απλουστεύει, επιταχύνει και μειώνει τα έξοδα των διασυνοριακών διαφορών όσον αφορά μη αμφισβητούμενες χρηματικές αξιώσεις.

Ο κανονισμός εξασφαλίζει την ελεύθερη κυκλοφορία των ευρωπαϊκών διαταγών πληρωμής σε όλα τα κράτη μέλη, με τη θέσπιση ελάχιστων κανόνων η τήρηση των οποίων καθιστά περιττές τυχόν ενδιάμεσες διαδικασίες στο κράτος μέλος εκτέλεσης πριν από την αναγνώριση και την εκτέλεση.

Εφαρμογή της διαδικασίας σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις

Η διαδικασία ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής εφαρμόζεται σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις διασυνοριακού χαρακτήρα, ανεξάρτητα από το είδος του δικαστηρίου. Διασυνοριακή υπόθεση είναι εκείνη κατά την οποία τουλάχιστον ένας εκ των διαδίκων έχει την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του σε κράτος μέλος διαφορετικό από το κράτος μέλος του επιληφθέντος δικαστηρίου.

Η εφαρμογή της παρούσας διαδικασίας δεν προβλέπεται σε φορολογικές, τελωνειακές ή διοικητικές υποθέσεις ή όσον αφορά την ευθύνη κράτους για πράξεις ή παραλείψεις κατά την άσκηση της κρατικής εξουσίας (acta jure imperii).

Επίσης, δεν εφαρμόζεται:

• στις περιουσιακές διαφορές από γαμικές σχέσεις·
• στις πτωχεύσεις, στις διαδικασίες που αφορούν την εκκαθάριση αφερέγγυων εταιρειών ή άλλων νομικών προσώπων, στους πτωχευτικούς συμβιβασμούς, στις πράξεις συμβιβασμών και άλλες ανάλογες διαδικασίες·
• στην κοινωνική ασφάλιση·
• στις αξιώσεις που απορρέουν από εξωσυμβατικές ενοχές, εκτός εάν αποτελούν αντικείμενο συμφωνίας μεταξύ των μερών ή υπάρχει αναγνώριση της οφειλής ή συνδέονται με εκκαθαρισμένες οφειλές που προκύπτουν από συγκυριότητα.

Διαβάστε επίσης: Τι αλλάζει σε ευρωπαϊκή διαδικασία μικροδιαφορών και ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής

Υποβολή αίτησης για ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής

Ο κανονισμός προβλέπει τυποποιημένο έντυπο Α (παράρτημα Ι) για την υποβολή αίτησης για ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής. Οι αναφερόμενες χρηματικές αξιώσεις πρέπει να είναι εκκαθαρισμένες και απαιτητές κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής.

Η δικαστική αρμοδιότητα προσδιορίζεται σύμφωνα με τους σχετικούς κανόνες κοινοτικού δικαίου, ιδίως του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 44/2001. Εάν η αξίωση αφορά σύμβαση την οποία έχει συνάψει καταναλωτής, για σκοπό που μπορεί να θεωρηθεί ξένος προς την επαγγελματική ή εμπορική του δραστηριότητα, και εάν ο καθού είναι ο καταναλωτής, αρμόδια είναι μόνο τα δικαστήρια του κράτους μέλους στο οποίο έχει την κατοικία του ο καθού.

Το δικαστήριο στο οποίο υποβάλλεται η αίτηση ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής εξετάζει, το συντομότερο δυνατόν, αν πληρούνται οι προϋποθέσεις του παραδεκτού της αίτησης (διασυνοριακός χαρακτήρας της διαφοράς σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, αρμοδιότητα του επιληφθέντος δικαστηρίου κ.λπ.) και του βάσιμου της αξίωσης.

Όταν το έντυπο της αίτησης δεν περιλαμβάνει τα απαραίτητα στοιχεία, και εάν δεν πρόκειται για αξίωση προδήλως αβάσιμη ή αίτηση απαράδεκτη, το δικαστήριο παρέχει στον αιτούντα τη δυνατότητα να συμπληρώσει ή να διορθώσει την αίτηση. Ο κανονισμός προβλέπει για αυτόν το σκοπό το τυποποιημένο έντυπο Β (Παράρτημα II).

Το δικαστήριο μπορεί να απευθύνει πρόταση τροποποίησης της αίτησης στον αιτούντα εάν αυτή πληροί τμήμα μόνο των απαιτούμενων προϋποθέσεων. Ο κανονισμός προβλέπει για αυτόν το σκοπό τυποποιημένο έντυπο C (Παράρτημα III). Εντός ταχθείσης προθεσμίας, ο αιτών καλείται να δεχθεί ή να αρνηθεί πρόταση για ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής για το ποσό που ορίζει το δικαστήριο και ενημερώνεται για τις συνέπειες της απόφασής του. Διαβιβάζει την απάντησή του με την επιστροφή του εντύπου.

Αν ο αιτών δεχθεί την πρόταση του δικαστηρίου, το δικαστήριο εκδίδει ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής για το τμήμα της αξίωσης το οποίο έχει δεχθεί ο αιτών. Οι συνέπειες σε σχέση με το εναπομένον τμήμα της αρχικής απαίτησης διέπονται από το εθνικό δίκαιο. Αν ο αιτών δεν αποστείλει την απάντησή του εντός της προθεσμίας την οποία έταξε το δικαστήριο ή αρνηθεί την πρόταση του δικαστηρίου, το δικαστήριο απορρίπτει την αίτηση ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής στο σύνολό της.

Το δικαστήριο ενημερώνει τον αιτούντα σχετικά με τους λόγους απόρριψης μέσω του τυποποιημένου εντύπου D (Παράρτημα IV). Η απόρριψη της αίτησης δεν υπόκειται σε έφεση ή αναίρεση. Ωστόσο, η απόρριψη της αίτησης δεν κωλύει τον αιτούντα να επιδιώξει την ικανοποίηση αξίωσης μέσω νέας αίτησης για ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής ή κάθε άλλης διαδικασίας που προβλέπει το δίκαιο κράτους μέλους.

Έκδοση ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής

Όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την υποβολή αίτησης ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής, το δικαστήριο εκδίδει, το συντομότερο δυνατό, και κανονικά εντός 30 ημερών μετά την κατάθεση της αίτησης, ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής. Η προθεσμία των 30 ημερών δεν περιλαμβάνει τον απαιτούμενο χρόνο για τη διόρθωση, τη συμπλήρωση ή την τροποποίηση της αίτησης εκ μέρους του αιτούντος.

Η ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής εκδίδεται με βάση τα πληροφοριακά στοιχεία που παρέσχε ο αιτών και δεν επαληθεύτηκαν από το δικαστήριο. Η διαταγή αυτή θα καταστεί εκτελεστή εκτός εάν έχει κατατεθεί δήλωση αντιρρήσεων στο δικαστήριο προέλευσης.

Ο κανονισμός καταργεί τον εκτελεστήριο τύπο, δηλαδή η ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής αναγνωρίζεται και εκτελείται στα λοιπά κράτη μέλη χωρίς να απαιτείται αναγνώριση της εκτελεστότητάς της και χωρίς να είναι δυνατή η αμφισβήτησή της. Οι διαδικασίες εκτέλεσης διέπονται από το εθνικό δίκαιο του κράτους μέλους στο οποίο ζητείται η εκτέλεση της ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής.

Επίδοση ή κοινοποίηση της ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής στον καθού

Η ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής επιδίδεται ή κοινοποιείται στον καθού σύμφωνα με τις διατάξεις του εθνικού δικαίου του κράτους στο οποίο πρέπει να πραγματοποιηθεί η επίδοση ή κοινοποίηση. Ο παρών κανονισμός προβλέπει ελάχιστους κανόνες που πρέπει να τηρηθούν σχετικά με την επίδοση ή κοινοποίηση με αποδεικτικό παραλαβής ή χωρίς αποδεικτικό παραλαβής εκ μέρους του καθού.

Επίδοση ή κοινοποίηση με αποδεικτικό παραλαβής:

• προσωπική επίδοση ή κοινοποίηση που βεβαιώνεται με αποδεικτικό παραλαβής, το οποίο περιλαμβάνει την ημερομηνία παραλαβής και υπογράφεται από τον καθού·
• προσωπική επίδοση ή κοινοποίηση, που βεβαιώνεται με έγγραφο το οποίο υπογράφεται από το αρμόδιο πρόσωπο που διενήργησε την επίδοση ή κοινοποίηση και το οποίο αναφέρει ότι ο καθού παρέλαβε το έγγραφο ή αρνήθηκε να το παραλάβει χωρίς νόμιμη αιτία, καθώς και την ημερομηνία επίδοσης ή κοινοποίησης·
• ταχυδρομική επίδοση ή κοινοποίηση καθώς και επίδοση ή κοινοποίηση με ηλεκτρονικά μέσα, όπως τηλεομοιοτυπία ή ηλεκτρονικό ταχυδρομείο που βεβαιώνεται με αποδεικτικό παραλαβής, το οποίο περιλαμβάνει την ημερομηνία παραλαβής, υπογράφεται δε και επιστρέφεται από τον καθού.

Επίδοση ή κοινοποίηση χωρίς αποδεικτικό παραλαβής:

• προσωπική επίδοση ή κοινοποίηση στην προσωπική διεύθυνση του καθού, σε πρόσωπα που συγκατοικούν με τον καθού ή εργάζονται εκεί·
• στην περίπτωση που ο καθού είναι αυτοαπασχολούμενος ή νομικό πρόσωπο, προσωπική επίδοση ή κοινοποίηση στον επαγγελματικό χώρο του καθού, σε πρόσωπα που απασχολούνται από αυτόν·
• τοποθέτηση της διαταγής στο γραμματοκιβώτιο του καθού·
• κατάθεση της διαταγής σε ταχυδρομικό γραφείο ή σε αρμόδια δημόσια αρχή και τοποθέτηση γραπτής γνωστοποίησης της εν λόγω κατάθεσης στο γραμματοκιβώτιο του καθού που να διασαφηνίζει το χαρακτήρα του εγγράφου ως δικογράφου·
• ταχυδρομική επίδοση ή επίδοση με ηλεκτρονικά μέσα που πιστοποιούνται από αυτόματη επιβεβαίωση παραλαβής, εφόσον ο καθού έχει δεχθεί αυτή τη μέθοδο επίδοσης ή κοινοποίησης εκ των προτέρων.

Η διεύθυνση του καθού πρέπει να είναι γνωστή με βεβαιότητα για τη διενέργεια της επίδοσης ή κοινοποίησης της ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής. Η διαταγή αυτή μπορεί να επιδοθεί ή να κοινοποιηθεί σε αντιπρόσωπο του καθού.

Δήλωση αντιρρήσεων κατά της ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής

Το πρόσωπο που λαμβάνει την ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής, ο καθού, μπορεί να υποβάλει δήλωση αντιρρήσεων κατά της ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής ενώπιον του δικαστηρίου που εξέδωσε τη διαταγή πληρωμής.

Η δήλωση αντιρρήσεων πρέπει να αποστέλλεται εντός 30 ημερών από την ημερομηνία επίδοσης ή κοινοποίησης της διαταγής στον καθού. Ο καθού, προκειμένου να υποβάλλει δήλωση αντιρρήσεων, μπορεί να χρησιμοποιήσει το τυποποιημένο έντυπο F (Παράρτημα VI), το οποίο του παρέχεται μαζί με την ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής. Ο καθού αναφέρει στη δήλωση αντιρρήσεων ότι αμφισβητεί την αξίωση, χωρίς να πρέπει να προσδιορίζει τους σχετικούς λόγους.

Όταν ο καθού υποβάλλει δήλωση αντιρρήσεων κατά της ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής, η διαδικασία συνεχίζεται ενώπιον των αρμόδιων δικαστηρίων του κράτους μέλους προέλευσης σύμφωνα με τους συνήθεις κανόνες πολιτικής δικονομίας, εκτός εάν ο αιτών έχει ζητήσει ρητά να λήξει η διαδικασία σε αυτή την περίπτωση.

Μετά τη λήξη της προθεσμίας των 30 ημερών για την υποβολή δήλωσης αντιρρήσεων, ο κανονισμός επιτρέπει στον καθού να ζητήσει την επανεξέταση της ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής ενώπιον του δικαστηρίου που την εξέδωσε εάν:

• η διαταγή πληρωμής επιδόθηκε ή κοινοποιήθηκε χωρίς αποδεικτικό παραλαβής εκ μέρους του καθού και η επίδοση ή η κοινοποίηση δεν διενεργήθηκε εγκαίρως ώστε να είναι σε θέση ο καθού να προετοιμάσει την υπεράσπισή του·
• ο καθού δεν είχε τη δυνατότητα να αντιταχθεί στην αξίωση για λόγους ανωτέρας βίας ή λόγω έκτακτων περιστάσεων·
• η έκδοση της ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής ήταν προδήλως εσφαλμένη.

Εάν το δικαστήριο απορρίψει την αίτηση του καθού η ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής παραμένει εν ισχύι. Σε αντίθετη περίπτωση, εάν το δικαστήριο αποφασίσει ότι η επανεξέταση δικαιολογείται, η ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής καθίσταται άκυρη.

Επιπλέον, η εκτέλεση απορρίπτεται, κατόπιν αιτήσεως του καθού, από το αρμόδιο δικαστήριο του κράτους μέλους εκτέλεσης, εάν η ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής είναι ασυμβίβαστη με προγενέστερη απόφαση ή διαταγή που είχε εκδοθεί προηγουμένως σε κράτος μέλος ή σε τρίτη χώρα. Αυτή η απόφαση, μεταξύ άλλων, πρέπει να αφορά την αυτή υπόθεση, να έχει εκδοθεί μεταξύ των αυτών διαδίκων και να αναγνωρίζεται στο κράτος μέλος εκτέλεσης.

Με πληφοροφορίες από eur-lex.europa.eu