Νόσηση εργαζομένου με τον ιό SARS-Cov-2, θέση σε καραντίνα και δικαίωμα λήψης ετήσιας άδειας μετ’ αποδοχών (απόφαση Δικαστηρίου ΕΕ)

​Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος 

Με τη δημοσιευθείσα στις 14.12.2023 απόφασή του, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) αποφάνθηκε ότι το δίκαιο της ΕΕ δεν απαιτεί ο εργαζόμενος που τίθεται σε καραντίνα λόγω νόσησης με τον ιό SARS-Cov-2 κατά τη διάρκεια της ετήσιας άδειας μετ' αποδοχών να μπορεί να μεταφέρει αυτή την άδεια.

Ιστορικό της υπόθεσης

O TF, υπάλληλος της Sparkasse Südpfalz από το 2003, έλαβε ετήσια άδεια μετ’ αποδοχών για το χρονικό διάστημα από τις 3 έως τις 11 Δεκεμβρίου 2020.

Στις 2 Δεκεμβρίου 2020 η Kreisverwaltung Germersheim (περιφερειακή διοίκηση του Germersheim, Γερμανία) επέβαλε στον TF, βάσει του άρθρου 28 του IfSG, καραντίνα για την περίοδο από τις 2 έως τις 11 Δεκεμβρίου 2020 λόγω του ότι είχε έρθει σε επαφή με άτομο που είχε προσβληθεί από τον ιό SARS-Cov-2.

Στις 4 Μαρτίου 2021 ο TF ζήτησε τη μεταφορά των ημερών ετήσιας άδειας μετ’ αποδοχών οι οποίες του είχαν χορηγηθεί για το χρονικό διάστημα που συνέπιπτε με την περίοδο κατά την οποία βρισκόταν σε καραντίνα.

Δεδομένου ότι η Sparkasse Südpfalz αρνήθηκε να ικανοποιήσει το αίτημά του για μεταφορά των ημερών αυτών, ο TF άσκησε ενώπιον του Arbeitsgericht Ludwigshafen am Rhein (δικαστηρίου εργατικών διαφορών Ludwigshafen am Rhein, Γερμανία), ήτοι του αιτούντος δικαστηρίου, αγωγή ζητώντας να μην συνυπολογιστεί στην ετήσια άδεια μετ’ αποδοχών η περίοδος καραντίνας που του επιβλήθηκε από τις δημόσιες αρχές.

Το αιτούν δικαστήριο υπογράμμισε ότι, βάσει της νομολογίας του Bundesarbeitsgericht (Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου Εργατικών Διαφορών, Γερμανία), το δικαίωμα ετήσιας άδειας μετ’ αποδοχών έχει ως μοναδικό σκοπό να απαλλάξει τον εργαζόμενο από την υποχρέωση παροχής εργασίας διασφαλίζοντάς του παράλληλα την καταβολή των αποδοχών αδείας. Ωστόσο, ο εργοδότης δεν είναι υπεύθυνος για τις συνθήκες που συντρέχουν κατά το χρονικό διάστημα χρήσης της άδειας.

Κατά το αιτούν δικαστήριο, οι διατάξεις του BUrlG υποχρεώνουν τον εργοδότη να μεταφέρει τις ημέρες άδειας μόνον όταν ο εργαζόμενος μπορεί να πιστοποιήσει ανικανότητα προς εργασία, η οποία έχει επέλθει κατά τη διάρκεια της άδειας. Τα γερμανικά δικαστήρια έχουν αποφανθεί όμως ότι απλώς και μόνον η υποβολή σε καραντίνα δεν ισοδυναμεί με ανικανότητα προς εργασία.

Κατόπιν των ανωτέρω, το αιτούν δικαστήριο διατήρησε αμφιβολίες ως προς το κατά πόσον η εν λόγω εθνική νομολογία συνάδει με το άρθρο 7, παράγραφος 1, της οδηγίας 2003/88/ΕΚ [οδηγίας σχετικά με ορισμένα στοιχεία της οργάνωσης του χρόνου εργασίας].

Πρώτον, παραπέμποντας στην απόφαση της 14ης Οκτωβρίου 2010, Union syndicale Solidaires Isère, C‑428/09, υπενθύμισε ότι οι παρεκκλίσεις από το δικαίωμα ετήσιας άδειας μετ’ αποδοχών πρέπει να ερμηνεύονται στενά.

Δεύτερον, λαμβανομένου υπόψη του σκοπού τον οποίο εξυπηρετεί η ετήσια άδεια μετ’ αποδοχών, δηλαδή το να μπορεί ο εργαζόμενος να αναπαυθεί και να έχει στη διάθεσή του χρόνο για χαλάρωση και αναψυχή, δεν είναι βέβαιο ότι μια περίοδος καραντίνας ισοδυναμεί με χρονικό διάστημα πραγματικής ανάπαυσης.

Τρίτον, το Δικαστήριο έκρινε, με την απόφαση της 29ης Νοεμβρίου 2017, King, C‑214/16, ότι το δικαίωμα ετήσιας άδειας μετ’ αποδοχών δεν αποσβέννυται με τη λήξη της περιόδου αναφοράς, ήτοι της περιόδου κατά την οποία πρέπει να ληφθεί η ετήσια άδεια, σε περίπτωση κωλύματος που εμπόδισε τον εργαζόμενο να ασκήσει το δικαίωμά του. Η καραντίνα θα μπορούσε, υπ’ αυτή την έννοια, να θεωρηθεί ως τέτοιο κώλυμα.

Υπό τις συνθήκες αυτές, το Arbeitsgericht Ludwigshafen am Rhein (δικαστήριο εργατικών διαφορών του Ludwigshafen am Rhein) αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο προδικαστικό ερώτημα.

Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Με την απόφασή του αυτή, το Δικαστήριο έκρινε, το άρθρο 7, παράγραφος 1, της οδηγίας 2003/88/EΚ και το άρθρο 31, παράγραφος 2, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν αποκλείουν εθνική ρύθμιση ή πρακτική βάσει της οποίας είναι αδύνατη η μεταφορά των ημερών ετήσιας άδειας μετ’ αποδοχών που χορηγούνται σε υγιή εργαζόμενο για χρονικό διάστημα το οποίο συμπίπτει με περίοδο καραντίνας που του επιβάλλεται από δημόσια αρχή λόγω της επαφής του με άτομο το οποίο έχει προσβληθεί από ιό.

Γίνεται υπόμνηση ότι η διαδικασία εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως παρέχει στα δικαστήρια των κρατών μελών τη δυνατότητα να υποβάλουν στο Δικαστήριο, στο πλαίσιο της ένδικης διαφοράς της οποίας έχουν επιληφθεί, ερώτημα σχετικό με την ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης ή με το κύρος πράξεως οργάνου της Ένωσης. Το Δικαστήριο δεν αποφαίνεται επί της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να επιλύσει τη διαφορά αυτή, λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου. Η απόφαση αυτή δεσμεύει, ομοίως, άλλα εθνικά δικαστήρια ενώπιον των οποίων ανακύπτει παρόμοιο ζήτημα.

Το πλήρες κείμενο της απόφασης είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA